1917. Ρωσία. Το πρώτο Συμβούλιο των Επιτρόπων του Λαού με πρόεδρο τον Λένιν και μέλη, μεταξύ άλλων, τον Τρότσκι και τον Στάλιν, σχηματίζεται στις 25 Οκτωβρίου με απόφαση να πάρει στα χέρια του την εξουσία στην αχανή χώρα, όπως και τελικά έγινε μετά από σειρά άγριων συγκρούσεων, οι οποίες οδήγησαν στη γέννηση της πάλαι ποτέ ΕΣΣΔ.
Η χώρα βρέθηκε στο επίκεντρο των διεθνών εξελίξεων, ιδίως από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι την αυτοδιάλυσή της στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Εκτοτε έχει περάσει ένα τέταρτο του αιώνος και, από όλα αυτά που κάποτε κατατρόμαζαν τον ελεύθερο κόσμο, δεν έχει μείνει πια τίποτα. Το μόνο που μπορεί να βρει κανείς από το παλιό σοβιετικό μπλοκ στην Ευρώπη είναι τα πλατιά καπέλα και τα παράσημα στα μαγαζιά που πουλούν παντός είδους αναμνηστικά – ούτε καν στο Βερολίνο, εκεί που χτυπούσε η καρδιά του Ψυχρού Πολέμου δεν μπορείς πια να καταλάβεις τι βρισκόταν που: που ήταν το τείχος, πώς ήταν χωρισμένη η πόλη, τι είχε συμβεί από το ’45 μέχρι το ΄61 και, στη συνέχεια, μέχρι το ’89.
Οσο κι αν μας φαίνεται αδιανόητο, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ανάμεσα στους ευρωπαίους με ηλικία μικρότερη από τα 25-30 έτη μόνον μία μικρή μειοψηφία γνωρίζει σήμερα κάτι για όλα αυτά – σε διάφορες χώρες μάλιστα, της Γερμανίας περιλαμβανομένης, έχει μετρηθεί και έχει βρεθεί απογοητευτικά μικρή.
Η γενιά που τώρα ξεκινά να μπαίνει στον επαγγελματικό και τον επιστημονικό στίβο είναι πια πολύ μακριά από όσα διαμόρφωσαν τον μεταπολεμικό κόσμο. Απλά, δεν τα ξέρουν. Και, φυσικά, δεν ενδιαφέρονται.
Το πιο παράδοξο όμως είναι ότι, παρά το γεγονός ότι αυτή η άγνοια κυριαρχεί σήμερα στο μέλλον της Ευρώπης, την ίδια στιγμή, τα αιτήματα που κάποτε ήταν η βάση των σοσιαλιστικών ιδεών γίνονται κάθε μέρα όλο και πιο επίκαιρα.
Το μεταπολεμικό κοινωνικό κράτος που κυριάρχησε στη δυτική Ευρώπη του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα για να χάσει δραματικά έδαφος από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 μέχρι σήμερα ήταν σε πολύ μεγάλο βαθμό προιόν μιας πολιτικής που φοβόταν τον κουμμουνισμό.
Κακά τα ψέματα: μπορεί οι ανατολικοευρωπαίοι να πλήρωσαν πολύ ακριβά τα κόκκινα καθεστώτα που τους τυράννησαν, όμως, οι δυτικοευρωπαίοι ήταν εκείνοι που τα εξαργύρωσαν με πολιτικές που διαμορφώθηκαν ακριβώς έτσι ώστε να αρθούν στη δύση οι κίνδυνοι από την όποια «γοητεία» ασκούσε ο κουμμουνισμός της «διπλανής πόρτας» σε λαικά στρώματα που ψήφιζαν με ελεύθερο τρόπο.
Όλα αυτά, η ιστορία τα σάρωσε μετά τα τέλη της δεκαετίας του ΄80: η πτώση του Τείχους, η επανένωση της Γερμανίας, η έλευση, μετά, του κοινού νομίσματος και, τελικά, η γερμανική Ευρώπη αυτού του νομίσματος, η οποία έχει γίνει ήδη τόσο απεχθής, ώστε η Πολωνία, μετά τη Βουλγαρία, έγινε προχθές η δεύτερη χώρα η οποία στρίβει την πλάτη στο ευρώ με την έκφραση πολύ μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών της. Οσο για τις ίδιες τις χώρες της ευρωζώνης, σε πολλές από αυτές, η πολιτική των άκρων, ιδίως της εθνικιστικής ακροδεξιάς, θριαμβεύει στα εκλογικά σώματα. Το γιατί, το ζούμε όλοι, την ώρα που η Ευρωπαική ιδέα υποχωρεί διαρκώς παντού όπου πληθαίνουν της γης οι κολασμένοι…
