Τα επιχειρήματα υπέρ του άυλου, ψηφιακού βιβλίου προβάλλονται κυρίως από τον κόσμο της ηλεκτρονικής κουλτούρας, ιδιαίτερα της επιχειρηματικής ηλεκτρονικής κουλτούρας. Το πιο βασικό: μπορείς να μεταφέρεις μια ολόκληρη βιβλιοθήκη μέσα στην ταμπλέτα σου ή στη συσκευή ανάγνωσης. Ακόμη, μπορείς να παραγγείλεις ένα βιβλίο και να το έχεις σε λίγα λεπτά στην οθόνη σου. Από την πλευρά της, μια ταμπλέτα μπορεί να εξασφαλίσει την προσομοίωση του έντυπου βιβλίου. Να σε μεταφέρει σε έναν εικονικό κόσμο χαρτιού.
Ενα άλλο επιχείρημα έχει σχέση με τη δημοκρατικότητα του ψηφιακού βιβλίου: καταργεί τους ενδιάμεσους, δηλαδή τον ατζέντη, τον εκδότη, τον επιμελητή, τον βιβλιοπώλη. Αυτό είναι ένα από τα βασικά επιχειρήματα του Τζεφ Μπέζος, του αφεντικού του γίγαντα που λέγεται Αμαζον, μόνο που ως τώρα δεν έχουμε δει να εκδίδονται από τον αμερικανικό κολοσσό κάποια αξιόλογα ψηφιακά βιβλία. Ο Μπέζος χρησιμοποιεί επίσης αυτό το επιχείρημα για να πείσει τους αναγνώστες-πελάτες του ότι δουλεύει για λογαριασμό τους. Για να κατεβάσει την τιμή των ψηφιακών βιβλίων, αποκλείοντας την «παρασιτική διαμεσολάβηση».
Και κάποια αντεπιχειρήματα. Τα ψηφιακά μέσα προκαλούν ανατροπή των παραδοσιακών ιεραρχιών αλλά δεν καταργούν τη διαμεσολάβηση. Επιβάλλουν μιαν άλλου είδους διαμεσολάβηση, που πριν απ’ όλα είναι η ίδια η τεχνολογία, τα λογισμικά, οι πλατφόρμες κ.τ.λ. Δηλαδή μια νέου είδους διαμεσολάβηση που δεν έχει ακόμη περιγραφεί γιατί δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί.
Βρισκόμαστε όμως σε μια εποχή μετάβασης. Και ξέρουμε, από την Αρχαιολογία των Μέσων, ότι το παλιό δεν εξαφανίζεται. Υπάρχει μέσα στο καινούργιο ή συνυπάρχει με το καινούργιο. Σήμερα το έντυπο βιβλίο συνυπάρχει με το ψηφιακό. Και η διαφορά υπέρ του έντυπου βιβλίου είναι συντριπτική. Ερευνες δείχνουν ότι το έντυπο διασφαλίζει για τον αναγνώστη την ενότητα της αφήγησης και ιδιαίτερα την ενότητα του νοήματος. Η αποσπασματικότητα και ταυτόχρονα ο χαοτικός χαρακτήρας των ψηφιακών μέσων ακυρώνουν την ενότητα αυτή.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
