Αεριτζήδες

Η νέα γενιά, αυτοί που είναι σήμερα άνω των 16 ετών, διαβάζει περισσότερο από τους μεγαλύτερους, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του μεγάλου και έγκυρου ερευνητικού κέντρου των ΗΠΑ Pew, που δημοσίευσε και «Το Βήμα» στην ηλεκτρονική έκδοσή του. Μάλιστα διαβάζει περισσότερο έντυπα βιβλία παρά ηλεκτρονικά και κάνει συχνότερη χρήση των βιβλιοθηκών. Κατά το Pew, το έντυπο βιβλίο είναι για τους εφήβους σύμβολο κύρους. Το δείγμα του αμερικανικού ερευνητικού κέντρου ήταν εντυπωσιακό: 6.000 Αμερικανοί άνω των 16, η λεγόμενη γενιά των millennials.

Αντίθετα, σε μια έρευνα που θα εκδοθεί στις 24 Σεπτεμβρίου στη Γαλλία από το υπουργείο Πολιτισμού (με τίτλο «Deux pouces et des neurones») και υπογράφει η κοινωνιολόγος Σιλβί Οκτόμπρ, βλέπουμε ότι το 2008 μόνο το 19% των φοιτητών διάβαζε 20 βιβλία τον χρόνο, ενώ το 1988 το ποσοστό αυτό ήταν 49%. «Χάνεται η σχέση με την ανάγνωση» διαπιστώνει η Οκτόμπρ. Μιλώντας γενικά για τις συμπεριφορές κατανάλωσης πολιτιστικών προϊόντων, η γαλλίδα κοινωνιολόγος διαπιστώνει ότι στις νέες ηλικίες «ο πολιτισμός είναι κυρίως ψυχαγωγία παρά γνώση».

Από την πλευρά της, η Amazon, που ρίχνει όλο της το βάρος (διάβαζε: κέρδη) στο ηλεκτρονικό βιβλίο και στις δικές της μηχανές ανάγνωσης, κάνει τα αδύνατα δυνατά να μας πείσει ότι είναι λίγα τα ψωμιά του έντυπου βιβλίου. Ξέρουμε όμως όλοι ότι το Kindle της δεν είναι τόσο ελκυστικό και έχει ηττηθεί κατά κράτος από τις ταμπλέτες και τα έξυπνα τηλέφωνα.

Τελικά τι συμβαίνει; Γιατί τόσο αντιφατικά συμπεράσματα; Κανείς δεν μπορεί να δώσει απάντηση. Το σίγουρο είναι ότι η ρευστότητα είναι δεδομένη. Οπως είναι βέβαιο ότι και οι κοινωνιολογικές έρευνες έχουν τη δική τους ατζέντα, πολιτική ή οικονομική, ενώ αρκετές απ’ αυτές είναι αεριτζίδικες. Για παράδειγμα, σε ένα συνέδριο που έγινε πρόσφατα στο Παρίσι και στο οποίο παρευρέθηκα παρουσιάστηκε έρευνα με βαρύγδουπα συμπεράσματα σε σχέση με τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και την κατανάλωση πολιτιστικών προϊόντων, η οποία στηριζόταν μόλις σε 70 βιογραφικές συνεντεύξεις.