ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ τον Σεπτέμβρη του 1922 τα πάντα άλλαξαν! Τέλη Αυγούστου ο ξεριζωμός του μικρασιατικού Ελληνισμού από τις προαιώνιες εστίες του άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στην Ιστορία με σελίδες που ήταν αδύνατον να προβλεφθούν εκείνον τον καιρό της εθνικής οδύνης και της πληθυσμιακής έκρηξης από το προσφυγικό ηφαίστειο. Το πνεύμα όμως της Μικράς Ασίας απλώθηκε σε όλη τη μητροπολιτική Ελλάδα και σε όλους τους χώρους και τομείς κοινωνικής δράσης. Αν η στήλη αναφέρεται σε εκείνη την εποχή οφείλεται στο ότι δεν πρέπει να παραγνωρίζεται –πόσω μάλλον να ξεχνιέται –ότι η πρώτη συλλογική εμφάνιση του προσφυγικού κόσμου της νέας εποχής ήταν ο αθλητισμός.
***

ΜΠΡΟΣΤΑΡΗΔΕΣ της αναγέννησης οι σύλλογοι της Σμύρνης, ο Απόλλωνας και ο Πανιώνιος. Δεν είναι π.χ. τυχαίο ότι ο Πανιώνιος όταν ήρθε στην Αθήνα είχε αφήσει στη Σμύρνη 17 τμήματα, καθώς εκτός από τα γνωστά του αθλητικού χώρου καλλιεργούσε τις τέχνες, τα γράμματα, τον πολιτισμό, την κοινωνική ψυχαγωγία. Ανάλογες και οι δραστηριότητες του Απόλλωνα.
***

Ο ΔΥΝΑΜΙΣΜΟΣ και η αίγλη της Σμύρνης είχαν ως συνέπεια να απωθούνται όλες οι άλλες –και ήσαν και τόσο πολλές –αθλητικές εστίες (σύλλογοι και σωματεία) σε όλη τη Μικρά Ασία. Από την αξιοθαύμαστη δραστηριότητα σε όλον τον Πόντο ως τη Νότια Μικρά Ασία, σε όλο το μήκος της αιγαιοπελαγίτικης ζώνης, αλλά και βαθιά στην ενδοχώρα. Συνεπώς κάθε φορά που γίνεται λόγος για τη ζωτικότατη συμβολή του αθλητικού μικρασιατικού πνεύματος θυμόμαστε την ιστορική πραγματικότητα όπου ναι μεν βασικός πυρήνας είναι η Σμύρνη και η Ιωνία αλλά ο Πίνακας Τιμής και Μνήμης περιλαμβάνει δεκάδες συλλόγους και σωματεία, άλλοτε κοντά-κοντά και άλλοτε διάσπαρτα στις πόλεις –ακόμη και στις κωμοπόλεις –του μικρασιατικού Ελληνισμού. Αλλωστε ακόμη και σήμερα, σχεδόν έναν αιώνα μετά, ζουν και δρουν ανά την επικράτεια φορείς που υπενθυμίζουν την καθολικότητα του αθλητικού και πολιτισμικού πνεύματος εκείνης της Ελλάδας. Βέβαια, άλλο παράλληλο και ευμέγεθες κεφάλαιο αφορά το αθλητικό πνεύμα της Κωνσταντινούπολης και της Ανατολικής Θράκης, ισχυρό και γενναιόδωρο ως μνήμη αλλά και στέρεο ως σήμερα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ