Στα αποτελέσματα εξαμήνου των τραπεζών ορισμένες εμφανίζουν αύξηση των δανείων προς τις επιχειρήσεις. Για παράδειγμα, το δεύτερο τρίμηνο του 2014 η Τράπεζα Πειραιώς εκταμίευσε επιχειρηματικά δάνεια της τάξεως των 700 εκατ. ευρώ, ενώ η Εθνική Τράπεζα πάνω από 400 εκατ. ευρώ. Στην αγορά όμως όλοι μιλάνε για έλλειψη ρευστότητας, ότι οι τράπεζες έχουν κλείσει τις στρόφιγγες κ.τ.λ. Εύλογο λοιπόν το ερώτημα αν πρόκειται για πραγματικότητα ή μαγική εικόνα.
Η απάντηση είναι ότι οι αριθμοί δεν λένε ψέματα. Οι τράπεζες όντως δανείζουν. Το ερώτημα είναι ποιους και γιατί δανείζουν. Οπως εξηγούσε κορυφαίος παράγοντας της αγοράς, ο οποίος γνωρίζει καλά τα προβλήματα του τραπεζικού συστήματος και το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, το ζήτημα με τις τραπεζικές χρηματοδοτήσεις σχετίζεται άμεσα με τη δομή της ελληνικής οικονομίας.
Οπως είναι γνωστό, τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας αποτελούν οι μικρές επιχειρήσεις που απασχολούν κάτω από 10 άτομα. Οι επιχειρήσεις αυτές κατά κύριο λόγο έχουν εμπορικές δραστηριότητες οι οποίες τα χρόνια της οικονομικής ευφορίας και «ευμάρειας» στηρίζονταν στην κατανάλωση, είτε την ιδιωτική είτε τη δημόσια. Ηταν η εποχή που οι τραπεζίτες, για να συντηρήσουν τα υψηλά κέρδη των μετόχων τους και τα δικά τους μπόνους, διοχέτευαν με μεγάλη ευκολία στην αγορά το φθηνό και άφθονο χρήμα που αντλούσαν από τη διατραπεζική.
Οι καιροί όμως έχουν γυρίσματα. Πέντε χρόνια μέσα στην κρίση πολλές από αυτές τις επιχειρήσεις έκλεισαν και άλλες παλεύουν να παραμείνουν ζωντανές επιμένοντας στο ίδιο μοτίβο, δημιουργώντας έναν τεράστιο όγκο μη εξυπηρετούμενων δανείων, ο οποίος συνεχώς αυξάνεται. Και η διαχείριση αυτών των δανείων είναι από τα μεγαλύτερα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας. Από την εξέλιξή τους κρίνεται εν πολλοίς το μέλλον των τραπεζών, αν θα χρειαστούν ή όχι πρόσθετη βοήθεια, από πού θα προέλθουν τα κεφάλαια, αν θα υπάρξει ή όχι κρατική συμβολή και αν ναι πώς αυτή θα επηρεάσει το δημόσιο χρέος και την έξοδο της χώρας από το Μνημόνιο.
Για να ελεγχθεί η κατάσταση και να περιοριστεί το ενδεχόμενο δημιουργίας νέας γενιάς προβληματικών δανείων, η ΕΚΤ, που αναλαμβάνει από τον προσεχή Νοέμβριο την εποπτεία των ελληνικών τραπεζών, έχει θέσει αυστηρά κριτήρια για τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και ιδιαίτερων των μικρών. Κοντολογίς, για να χρηματοδοτηθεί μια επιχείρηση θα πρέπει να είναι παραγωγική, βιώσιμη, ανταγωνιστική, με προοπτικές ανάπτυξης και να παρέχει εξασφαλίσεις και ίδια κεφάλαια.
Πόσες επιχειρήσεις εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία; Ελάχιστες. Σε αυτές όμως κατευθύνονται και θα συνεχίσουν να κατευθύνονται στο μέλλον οι χρηματοδοτήσεις των τραπεζών. Αυτό όμως δεν αρκεί για να αντιστραφεί το κλίμα στην αγορά. Αυτό θα συμβεί μόνο με τον μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας, κάτι που προς το παρόν γίνεται με πολύ αργό ρυθμό.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ