Αν βλέπεις αρκετές ταινίες, δεν γίνεται να μην το δεις κάπως έτσι: ο Πειραιάς, την ώρα της αυγουστιάτικης αιχμής, έχει κάτι από αγχωμένη κινηματογραφική απόδραση. Κάτι το μεσαιωνικό: τη στιγμή που το κάστρο μιας πολιορκημένης πόλης εγκαταλείπεται από κάποια μυστική δίοδο. Κάτι από ταινία δράσης: τη στιγμή που μια φυσική καταστροφή έρχεται σε μια μεγαλούπολη. Κάτι από επιστημονική φαντασία: τη στιγμή που ένας εξωγήινος πολιτισμός ετοιμάζεται να επιτεθεί και η πόλη εκκενώνεται αλαλάζοντας.
Αν το δεις πιο ψύχραιμα, δεν μπορείς να μη θαυμάσεις αυτό που ονομάζουμε σύστημα, τον τρόπο με τον οποίο ισορροπούμε μεταξύ μας, τον τρόπο με τον οποίο ο σύγχρονος άνθρωπος απολαμβάνει τη συνωμοσία σιωπής που έχει θεσμοθετηθεί στις σύγχρονες κοινωνίες. Τον Αύγουστο όλα πέφτουν, οι ειδήσεις υπάρχουν, ενοχλούν, αλλά απασχολούν λιγότερο, η παραγωγικότητα στην πόλη είναι ένα ανέκδοτο, καθώς ενεργοποιούμαστε σε συνθήκες διακοπών: μια προσεκτικά τοποθετημένη βαλβίδα ασφαλείας λίγο προτού σκάσει η χύτρα.
Αν είσαι λίγο ανήσυχος, δεν γίνεται να μην προβληματιστείς: τι είναι η ζωή του σύγχρονου ανθρώπου; Μια μάχη επιβίωσης, μια καθημερινότητα που διακόπτεται στην καλύτερη περίπτωση από την ταυτόχρονη παύση των καθηκόντων για δύο εβδομάδες και μετά επιστροφή στο κάθε μέρα; Μια ανάμνηση από λίγη άμμο, ένα καπέλο το οποίο δεν θα φορούσες στην Αθήνα απενοχοποιημένα, άνθρωποι που κυκλοφορούν με τα ελάχιστα ρούχα, αξύριστες φάτσες από στυλ και τεμπελιά, μια ολόκληρη μέρα στην παραλία, ο ορισμός του dolce far niente;
Αν είσαι προβληματισμένος με τα κοινωνικά, δεν γίνεται να μη σκεφτείς τις αντίστροφες πορείες της ζωής. Καθώς η Ελλάδα χάνει όλο και περισσότερα εργασιακά δικαιώματα, καθώς η φορολογία γίνεται όλο και πιο άδικη, η χώρα επαίρεται για τις νοικιασμένες ομορφιές της, για τα 20 (;) εκατομμύρια τουρίστες του καλοκαιριού του 2014. Εκτός από την ευνοϊκή, προς το παρόν, για την Ελλάδα γεωπολιτική κατάσταση στην Τουρκία, τη Μέση Ανατολή, όλους τους προορισμούς που αποκλείστηκαν για τους ξένους τουρίστες, η χώρα εκμεταλλεύεται την κακή φήμη της για να δείξει πως τα άσχημα πέρασαν αφήνοντας κάποιες βαθιές ουλές.
Είναι, έτσι απλά, ένα success story με φόντο το Αιγαίο ή μήπως η μελλοντική Ελλάδα θα είναι ένα κράτος που πουλάει παραλίες σε καλοκαιρινά νομοσχέδια, που χρησιμοποιεί την ανεργία ως άλλοθι για εκμετάλλευση και απλήρωτη τουριστική εργασία, μια χώρα με τα κάπως ανασφάλιστα αλλά περήφανα γκαρσόνια της Ευρώπης; Το βλέπουμε από Σεπτέμβριο.
Αν είσαι ερωτευμένος, με ένα κορίτσι, με ένα αγόρι, με τη ζωή την ίδια, δεν γίνεται να μην το εκμεταλλευτείς για να γεμίσεις το μυαλό σου με αναμνήσεις και αισθήσεις, με καύσιμα που θα σε βοηθήσουν κάτι ζόρικα βράδια του Νοεμβρίου, όταν η μέρα είναι πιο μικρή και από τη σημερινή νύχτα. Και αν δεν είσαι ερωτευμένος, μάλλον το ίδιο θα προσπαθήσεις να κάνεις.
Αν είσαι ερωτευμένος με την αυτοεικόνα σου, είσαι αποφασισμένος να συμπιέσεις ακριβά τις διακοπές σου σε έναν λογαριασμό τηλεφώνου τον Σεπτέμβριο, όταν όλα τα ποσταρίσματα για τις αστακομακαρονάδες, τα μπαρμπούνια, τα ξενύχτια και τις παραλίες θα γυρίσουν μπούμεργανγκ με τη μορφή της χρέωσης 3G. Για τους εμμονικούς ψηφιακούς νάρκισσους, ο ψυχολόγος είναι προαιρετικό έξοδο.
Αν είσαι νεκρός οικονομολόγος, όπως ο Τζον Κέινς, μπορείς να διαψευστείς πολύ εύκολα, καθώς το αισιόδοξο δοκίμιο που είχε γραφτεί το 1930 με τίτλο «Οικονομικές δυνατότητες για τα εγγόνια μας» προέβλεπε πως στον 21ο αιώνα το επίπεδο ζωής των κατοίκων της Ευρώπης και της Αμερικής θα ήταν τόσο ανεπτυγμένο, που το κυριότερο πρόβλημά τους θα είναι «πώς να χρησιμοποιήσουν τον ελεύθερο χρόνο τους χωρίς να ασχολούνται με την οικονομική επιβίωση, πώς θα τοκίσουν την ευτυχία τού να έχεις χρόνο μόνο για τον εαυτό σου».
Δυστυχώς, μέχρι στιγμής, ο 21ος αιώνας για τον μέσο άνθρωπο είναι το ακριβώς αντίθετο, μια ζωή επιβίωσης με ένα μικρό διάλειμμα χαλάρωσης τον Αύγουστο, τη στιγμή που η τέχνη της ζωής επιχειρείται να εξασκηθεί συνήθως άτσαλα, από ανθρώπους που έχουν προγραμματιστεί διαφορετικά.
Αν θέλεις πραγματικά μια καλύτερη ζωή, δεν γίνεται να μην αναρωτηθείς: Μήπως σημαντικότερο και από την αγχωτική τελειοποίηση των ιερών και απαραίτητων διακοπών μας είναι να νικήσουμε τη μιζέρια και να μετατρέψουμε την καθημερινότητα αν όχι σε μια τελειότητα, τουλάχιστον σε μια όμορφη ζωή;
Να μια ωραία σκέψη για τον Νοέμβριο, την ώρα που περιμένεις ιδρωμένος να φορτωθείς σε ένα πλοίο.
*Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Παρασκευή 15 Αυγούστου 2014
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
