Την ώρα που τρία εκατομμύρια Ελληνες ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας και σκηνές απίστευτης δυστυχίας βιώνουμε συχνά με τα συσσίτια που παρέχονται στους ανέργους, μια προκλητική ελίτ της Μυκόνου σε διάφορες κοσμικές συναθροίσεις στην Ψαρού διασκεδάζει με σαμπάνιες που στοιχίζουν και είκοσι χιλιάδες ευρώ(!) η καθεμία και σε «τραπέζια» όπου η κράτηση φθάνει και τα 1.000 ευρώ (όσο δηλαδή περίπου τρεις μισθοί ενός «τετράωρου» εργαζομένου σε σουπερμάρκετ)! Πώς όμως ερμηνεύεται κοινωνιολογικά η παραπάνω προκλητική συμπεριφορά κάποιων Ελλήνων την περίοδο της χρεοκοπίας;
Θα δώσω τρεις πιθανές ερμηνείες:
1. Η ανωτέρω ελίτ και τα μέλη της υιοθετούν την απεχθή θατσερική εκδοχή ότι υπάρχουν σε αυτή τη ζωή «μόνο άτομα». Οχι κοινωνίες! («Bauman, Ζωή για κατανάλωση»). Ετσι οι άνθρωποι αυτοί ζουν στον δικό τους απομονωμένο κόσμο και χαίρονται το carpe diem (ας φάμε, ας πιούμε, αύριο πεθαίνουμε). Το πώς πορεύεται η κοινωνία δεν τους ενδιαφέρει διόλου!
2. Η παραπάνω ελίτ και τα μέλη της προφανώς δεν υιοθετούν την αριστοτελική φιλοσοφία για την «πολιτική αρετή» και άρα βαθύτερα δεν νιώθουν ότι είναι πολίτες αυτής της χώρας, ούτε ενδιαφέρονται για το «κοινό αγαθό», πράγμα που θα τους οδηγούσε στην αποφυγή της επιδειξιμανούς καταναλωτικής συμπεριφοράς.
3. Κατ’ ουσία τα μέλη αυτής της ελίτ νιώθουν ότι διακρίνονται από τους άλλους Ελληνες «μέσα από την κατανάλωση σαμπάνιας ή άλλων πολυτελών αγαθών». Ενδεχομένως να αισθάνονται και μια γλυκιά απόλαυση για αυτό (και σε αυτή την ανάλυση ο Freud παίρνει τη θέση του Marx)!
Το συμπέρασμα; Οποια ερμηνεία και αν ισχύει ας αφήσουμε αυτούς τους ανθρώπους περιφρονητικά να καταναλώνουν ακριβή σαμπάνια (αρκεί βέβαια να ελεγχθούν και οι φορολογικές τους δηλώσεις για να δούμε τι εισοδήματα δήλωσαν). Και ας θυμόμαστε πάντοτε αυτό που έλεγε το πρόγραμμα της σουηδικής σοσιαλδημοκρατίας παλιότερα: «Ζούμε τη ζωή μας μαζί με άλλους και έχουμε ανάγκη ο ένας τον άλλον»!
Ο κ. Γρηγόρης Καλφέλης είναι καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
