H μετάθεση του επόμενου ραντεβού με την τρόικα στο Παρίσι, αντί για την Αθήνα, μπορεί να μην οδηγεί αμέσως στον περιορισμό του ελέγχου των δανειστών, ωστόσο αποτελεί μια πρώτη συμβολική κίνηση απεξάρτησης από την ασφυκτική παρουσία της. Εδώ και τέσσερα σχεδόν χρόνια η εμφάνιση της τρόικας στην Αθήνα σηματοδοτούσε κάθε φορά μια περίοδο διαρκών εντάσεων, αντιπαραθέσεων μέχρις ότου δοθεί το πράσινο φως για την εκταμίευση μιας δόσης. Για να είμαστε δίκαιοι οι ευθύνες για αυτό το συγκρουσιακό κλίμα δεν οφείλονται μόνο στις απαιτήσεις ή τις εμμονές των εκπροσώπων των δανειστών και ιδιαίτερα του ΔΝΤ. Υπήρχαν και οι δικές μας καθυστερήσεις και παλινωδίες που έδιναν την αφορμή και τα περιθώρια για να διαμορφώνεται αυτό το γαϊτανάκι της αντιπαράθεσης.
Παρά τις εκκρεμότητες που υπάρχουν ακόμα, το κλίμα αυτό δείχνει να αλλάζει. Η διάψευση, ιδιαίτερα τον τελευταίο χρόνο των εκτιμήσεων της τρόικας για την πορεία της οικονομίας, ήταν σίγουρα ένας παράγοντας που συνέβαλε στην αλλαγή του σκηνικού. Αλλά και το πολιτικό κλίμα που διαμορφώθηκε συνολικά στην Ευρώπη, μετά τις τελευταίες ευρωεκλογές, πρέπει να έπαιξε και αυτό το ρόλο του.
Είναι αυτονόητο ότι υπάρχει ακόμα αρκετός δρόμος, μέχρις ότου η Ελλάδα αποκτήσει και πάλι την αυτονομία και την ανεξαρτησία της, στα πλαίσια πάντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ομως τα πρώτα βήματα, χάρις και στις θυσίες των ελλήνων πολιτών φαίνεται ότι έχουν γίνει. Αν και φέτος επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις του κυβερνητικού επιτελείου, ότι δημοσιονομικά τουλάχιστον θα πάμε καλύτερα από τους στόχους που έχουν τεθεί, η πορεία αυτή θα διευκολυνθεί ακόμα περισσότερο.
Εξίσου αυτονόητο όμως είναι ότι δεν αρκεί η δημοσιονομική προσαρμογή για να βγούμε οριστικά από την κρίση. Με την ανεργία να παραμένει σε εκρηκτικά επίπεδα, με τις επιχειρήσεις να ασφυκτιούν, παρά τα βήματα που έχουν γίνει, από την έλλειψη ρευστότητας, ο δρόμος για να γίνουμε πάλι μια κανονική χώρα, εξακολουθεί να είναι δύσβατος και ολισθηρός. Με ή χωρίς την τρόικα, η Ελλάδα χρειάζεται ένα συγκροτημένο σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης, έχει ανάγκη μια εθνική κοινωνική και πολιτική συμφωνία για να μπορεί να ελπίζει ότι θα επανέλθει η ανάπτυξη, ότι οι πολίτες που σήμερα υποφέρουν θα μπορούν να ελπίζουν σε ένα καλύτερο μέλλον. Χωρίς αυτό το σχέδιο, τα ραντεβού με την τρόικα, είτε στο Παρίσι, είτε στην Αθήνα, δεν μπορούν να αλλάξουν πραγματικά τη συνολική εικόνα.