Το φάντασμα του Βιετνάμ

Το φάντασμα ενός νέου Βιετνάμ πλανάται πάνω από το Ιράκ μετά την ανακοίνωση του Μπαράκ Ομπάμα ότι θα αποστείλει εκεί 300 αμερικανούς στρατιωτικούς συμβούλους για την οργάνωση και ενίσχυση του ιρακινού στρατού στην αντιμετώπιση των τζιχαντιστών που πολιορκούν τώρα τη Βαγδάτη. Ετσι είχε αρχίσει και η αμερικανική εμπλοκή στο Βιετνάμ, η οποία κατέληξε στον θάνατο 60.000 αμερικανών πεζοναυτών. Και μπορεί ο αμερικανός πρόεδρος να απέκλεισε το ενδεχόμενο αποστολής στο ιρακινό έδαφος μάχιμων στρατιωτικών δυνάμεων, δεν απέκλεισε όμως το ενδεχόμενο μιας «στρατιωτικής δράσης ακριβείας», με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται. Διότι, όπως ιστορικά προηγούμενα άλλων, ανάλογων περιπτώσεων έχουν αποδείξει, όταν εκδηλώνεται μια στρατιωτική εμπλοκή, είναι πολύ δύσκολο αυτή να περιορισθεί στο αρχικό στάδιο σχεδιασμού, αν η κατάσταση στο θέατρο των επιχειρήσεων εκτραχυνθεί. Και εδώ οι Αμερικανοί έχουν να κάνουν με έναν θρησκευτικό φανατισμό που δεν γνωρίζει κανένα όριο στη δράση του.

Η αλήθεια είναι, πάντως, ότι ο Μπαράκ Ομπάμα δεν πιστεύει (όπως συνέβαινε στο παρελθόν με τους νεοσυντηρητικούς του αλήστου μνήμης Τζορτζ Μπους) ότι οι αμερικανικές στρατιωτικές επεμβάσεις σε διάφορα μέρη του κόσμου μπορούν να προσφέρουν λύσεις. Πριν από λίγες ημέρες μάλιστα, σε ομιλία του κατά την αποφοίτηση των αξιωματικών της Στρατιωτικής Ακαδημίας του Γουέστ Πόιντ, είχε ξεκάθαρα τονίσει ότι δεν εγκρίνει τις στρατιωτικές επιλογές, με αποτέλεσμα να επικριθεί από τους πολιτικούς του αντιπάλους ότι υποβαθμίζει έτσι την αμερικανική ισχύ σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι πράξεις του, όμως, έδειξαν ότι επιμένει στις απόψεις του. Ετσι απέφυγε τη στρατιωτική εμπλοκή στη Συρία, ενώ απομάκρυνε τις αμερικανικές δυνάμεις από το Ιράκ και το ίδιο θα πράξει και με το Αφγανιστάν. Τώρα, όμως, βρέθηκε μπροστά σε νέα τετελεσμένα στο Ιράκ και στη γενικότερη απειλή που αυτά κυοφορούν, με αποτέλεσμα να υποχρεωθεί να βάλει νερό στο κρασί του, ευελπιστώντας ότι θα επικρατήσει τελικά μια πολιτική λύση.

Ολα αυτά δείχνουν ότι η μοναδική υπερδύναμη στον κόσμο δεν κατάφερε έως σήμερα να προβλέπει καταστάσεις και να προλαβαίνει κρίσεις προτού αυτές εκδηλωθούν, με αποτέλεσμα να υποχρεώνεται να δρα πυροσβεστικά κατόπιν εορτής, προκαλώντας έτσι μια νέα σειρά αντιδράσεων. Δεν είναι τυχαίο ότι καμία αμερικανική στρατιωτική επέμβαση τα τελευταία χρόνια δεν είχε θετική κατάληξη για τα αμερικανικά συμφέροντα, ενώ δημιούργησε τελικά περισσότερα προβλήματα από εκείνα που επιχείρησε να λύσει. Η περίπτωση του Ιράκ είναι ίσως η πιο χαρακτηριστική, δεν είναι όμως η μόνη, καθώς αναμένεται τώρα ότι ανάλογες θα είναι και οι εξελίξεις στο Αφγανιστάν. Πρέπει κάποια στιγμή να γίνει κατανοητό ότι αν δεν διαγνωσθούν εγκαίρως οι πολύπλοκες αιτίες που οδηγούν στην εκδήλωση επικίνδυνων κρίσεων στις ιδιαίτερα εύφλεκτες περιοχές του πλανήτη (όπου κυριαρχούν οι έντονες θρησκευτικές και εθνοτικές αντιπαραθέσεις), η κατασταλτική πολιτική που εφαρμόζεται για την αντιμετώπισή τους θα δημιουργεί τελικά συνεχώς νέες εντάσεις.