Δεν θα πρέπει να δαιμονολογούνται οι εναλλακτικές επιστημονικές απόψεις. Επιβάλλεται να υπάρχουν και πρέπει να αξιολογούνται πάντα κάτω από την επήρεια των προϋποθέσεων της χρονικής συγκυρίας που διαμορφώθηκαν. Το αξιοπρόσεκτο σχετικά με τα δυο άρθρα του κυρίου Στεφανάδη, νέου πρόεδρου του ΣΟΕ, δεν βρίσκεται στο περί εσωτερικής ή εξωτερικής υποτίμησης αλλά στο ότι το μείγμα οικονομικής πολιτικής που επιλέχτηκε, εσωτερική υποτίμηση και διαρθρωτικές/δομικές αλλαγές, αποτελεί πλέον τη μόνη εναλλακτική οικονομική πολιτική που είναι αποδεκτή από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Είναι δε μια πολιτική η οποία πλέον αποδίδει καρπούς όσον αφορά το μέτωπο σταθεροποίησης της οικονομίας. Είναι φανερό όμως ότι, αν το μείγμα πολιτικής παραμείνει ως έχει, δεν αποτελεί βραχυπρόθεσμη ούτε μεσοπρόθεσμη λύση εξόδου από την κρίση.
Μια κρίση η οποία έχει και όνομα (ύφεση) και ταυτότητα, (26,5% ανεργία, 25% μείωση του ΑΕΠ ).
Είναι γενικώς αποδεκτό πλέον ότι απαιτείται εμπλουτισμός του μείγματος οικονομικής πολιτικής, με την προσθήκη μέτρων ανάκαμψης/ανάπτυξης της οικονομίας ταυτόχρονα με τα μέτρα σταθεροποίησης και δομικών/διαρθρωτικών αλλαγών. Ανάκαμψη και ανάπτυξη όμως μόνο ένα ισχυρό επενδυτικό σοκ μπορεί να προκαλέσει. Είναι επίσης γνωστό όμως ότι για ένα τέτοιο σοκ δεν υπάρχουν τα απαραίτητα δημόσια κεφάλαια ενώ τα ιδιωτικά «παραγωγικά» κεφάλαια, δύσπιστα μπροστά στη συνολική ευρωπαϊκή πολιτική λιτότητας, παραμένουν σε κατάσταση αναμονής (wait and see).

Η έξοδος από την κρίση κατά συνέπεια απαιτεί εξεύρεση «εξωγενών» και «ανταποδοτικών» επενδυτικών κεφαλαίων. Τέτοια κεφάλαια μπορούν να προκύψουν μόνο με «πολιτική» απόφαση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης. Τα κεφάλαια αυτά χρειάζονται για την άσκηση κεϊνσιανής επεκτατικής πολιτικής τόνωσης της ενεργού ζήτησης σε επίπεδο ευρωζώνης μέσω δημόσιων επενδύσεων που θα πραγματοποιηθούν στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου.

Στόχος η αρχική επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής οικονομίας (jump start) και η αλλαγή της στάσης των ιδιωτικών κεφαλαίων τα οποία θα πεισθούν ότι κάτι αλλάζει στην ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική λιτότητας και θα αρχίσουν να επενδύουν.

Αν αποτύχει η προσπάθεια διάθεσης κεφαλαίων με πολιτική απόφαση της ΕΕ για την πραγματοποίηση «εξωγενών» επενδύσεων σε στοχευμένα και ανταποδοτικά δημόσια έργα «κρίσιμης» μάζας, είναι πολύ πιθανό η ανάκαμψη/ανάπτυξη να πραγματοποιηθεί σε μακροχρόνιο ορίζοντα που δεν θα είναι κοινωνικά αποδεκτός από τους λαούς της Νότιας Ευρώπης. Θα επιβεβαιωθεί έτσι η γνωστή ρήση του Κέινς, στην οποία αναφέρεται και ο κ. Στεφανάδης, ότι «μακροχρόνια είμαστε όλοι νεκροί».

Από τον Ιούνιο του 2012 οι επιτυχίες του σταθεροποιητικού προγράμματος, με τον αποκλεισμό του grexit, την επίτευξη «πρωτογενούς» πλεονάσματος, την έξοδο στις αγορές και τους αναμενόμενους θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, είναι σημαντικές και έχουν βάλει τις βάσεις για την ανάκαμψη/ανάπτυξη της οικονομίας.

Ο κ. Θεώδορος Κ. Βάρδας είναι οικονομολόγος.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ