Η δύναμη του πεπρωμένου

Ο κόσμος που συγκεντρώθηκε στην Τεχνόπολη στις 4/6 είναι ό,τι το καλύτερο έχει να προσφέρει η Αριστερά στην εξυγίανση της πολιτικής μας ζωής. Πρόκειται κυρίως για τις αποδεκατισμένες ταξιαρχίες του ΚΚΕ εσ. που άντεξαν δεκαετίες θυμηδίας και συκοφαντίας από τους κλειδοκράτορες της κομματικής ορθοδοξίας.

Αυτή όμως η ευγενική καταγωγή τους είναι και το μεγαλύτερο σημερινό πρόβλημά τους. Πόσοι άραγε από αυτούς κατανοούν ακόμη και σήμερα ότι το όραμά τους ενός «δημοκρατικού κομμουνισμού» ήταν ένα contradictio in adjecto, ένας κύκλος τετράγωνος, μια λογική, ηθική και πολιτική αντίφαση; Στα χρόνια του ιδεολογικού διωγμού από το εγχώριο σοβιετικό franchise και τον πασοκικό τριτοκοσμικό πρωτογονισμό ο μεγαλύτερος καημός των ανανεωτών ήταν να αποδείξουν ότι ήταν «αληθινοί κομμουνιστές». Το απολογητικό αυτό σύνδρομο τους φυλάκιζε στις μήτρες του ολοκληρωτικού ιδεολογήματος που κατά βάθος απεχθάνονταν, αλλά και έδινε εκ των προτέρων την πολιτική νίκη στους διώκτες τους.

Η ίδια ψυχολογική εμπλοκή φοβάμαι ότι εξακολουθεί να τους ταλανίζει. Υπό το κράτος της ανέχθηκαν την απεχθή ηγεσία Αλαβάνου και τον παραγκωνισμό και ταπείνωση Παπαγιαννάκη. Από αυτήν πηγάζει ο φόβος τους σήμερα μήπως αποχαρακτηριστούν ως «αριστεροί». Αλλά και οι εκδηλώσεις αγάπης προς τους «συντρόφους» τους (αλήθεια, πότε θα τελειώνουμε μ’ αυτή την κουρελιασμένη ρητορική;) που επιλέγουν ΣΥΡΙΖΑ για την πραγμάτωση του σταλινικού παραδείσου από τον οποίο μας έσωσε, όπως τόσο θαρραλέα διακήρυξε ο Λεωνίδας Κύρκος, αλλά και ο Τάκης Λαζαρίδης και ο Δημήτρης Ραυτόπουλος, η ήττα του Ζαχαριάδη στον εμφύλιο που εκείνος προκάλεσε.

Με έντονη συναισθηματική φόρτιση προβάλλεται το αίτημα «η Κεντροαριστερά να είναι Αριστερά» –αν και προς τιμήν του ο Σπ. Λυκούδης τόνισε ότι πρόκειται για προσωπική του στάση που δεν θέλει να επιβάλει σε κανέναν. Η έννοια «Αριστερά», όμως, φορτωμένη με τόσες ιστορικές δυσλειτουργίες, αποπροσανατολίζει από τα πολιτικά καθήκοντα της στιγμής. Στη χώρα μας έχει ταυτισθεί με το αδηφάγο κράτος των κομματικών εγκαθέτων που απομυζούν τον δημόσιο πλούτο και έχουν στραγγαλίσει τις δημιουργικές δυνάμεις της. Εχει επίσης συμβάλει στην καταστροφή της Παιδείας όλων των βαθμίδων.

Ο άρρωστος αυτός κρατισμός είναι ο κύριος εχθρός σήμερα και η κατεδάφισή του αναγκαία συνθήκη για να ξαναζωντανέψει η κοινωνία. Το εγχείρημα αυτό σφραγίζεται από ουσιωδώς φιλελεύθερα αιτήματα. Φιλελεύθερο ομοίως είναι το αίτημα για την αποκατάσταση των συνταγματικών θεσμών, για την απελευθέρωσή τους από τον ολέθριο κομματικό ζυγό που έχει καταστήσει το κράτος δικαίου απλώς ένα αστείο (όπως και το «κοινωνικό κράτος» ή τη «δωρεάν Παιδεία»).

Κανένα εγχείρημα για την ενότητα του Κέντρου, δηλαδή των δυνάμεων του ελληνικού ευρωπαϊσμού και ορθολογισμού, δεν πρόκειται να ευδοκιμήσει αν οι πρωτεργάτες του δεν ενστερνιστούν αυτές τις αλήθειες. Η ενοχοποίηση του φιλελευθερισμού, η ταύτισή του με τον νεοφιλελευθερισμό και το ψεύδος ότι ο φιλελεύθερος άνθρωπος δεν δέχεται την ύπαρξη της κοινωνίας (!) ήταν το κύριο ιδεολογικό εργαλείο εκείνων που έχτισαν το αποκρουστικό οικοδόμημα του μεταπολιτευτικού μας κράτους, που σήμερα μας πλακώνει όλους με τα συντρίμμια του.

Είναι η «ανανεωτική Αριστερά» έτοιμη διανοητικά και πολιτικά να γίνει φιλελεύθερη; Εχει την ικμάδα να συμβάλει στη συντριβή του σημερινού συντεχνιακού ημι-ολοκληρωτισμού ούτως ώστε να αποκτήσει ξανά νόημα η διάκριση ανάμεσα σε Αριστερά και Δεξιά (η συζήτηση, δηλαδή, για τη δίκαιη διανομή του παραγόμενου πλούτου και όχι των δανεικών στην τάδε ή στη δείνα κομματική κάστα); Ενα τέτοιο εγχείρημα θα ερχόταν σε ευθεία σύγκρουση με την ιδεολογία και την πρακτική και των κυβερνητικών κομμάτων και της αντιπολίτευσης. Και συνεπώς θα εξασφάλιζε την απόλυτη ανεξαρτησία και από τους δύο κομματικούς στρατούς που σκοτώνονται σήμερα για το ποιος θα βάλει χέρι στο κράτος-λάφυρο.

Οι παραπάνω είναι οι ιδεολογικές προϋποθέσεις για την ανασύσταση του Κέντρου, μιας φιλελεύθερης ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Υπάρχουν όμως και πολιτικές: η απαγκίστρωση από όλους τους παλαιοκομματικούς μηχανισμούς και αρχηγίσκους. Καλόπιστη ερώτηση: Με ποια ιδιότητα απηύθυνε ο Σπ. Λυκούδης την πρόσκληση για «κοινή επιτροπή» με στόχο τη συγκρότηση της Κεντροαριστεράς; Ως ανεξάρτητος πολιτικός και πολίτης; ή ως μέλος της ΔΗΜΑΡ που αναμένει τις αποφάσεις των οργάνων του κόμματός του; Η ιδέα του εμπλέκει τον Κουβέλη, τους συριζοδημαρίτες συντρόφους του, τους Βενιζέλο, Λοβέρδο κτλ.; Αν ναι, το σχέδιο θα εκφυλισθεί σε ατέρμονη διαπραγμάτευση με πρόσωπα που έχουν αποδείξει ότι δεν επαγγέλλονται τίποτε άλλο από τον πελατειακό εκμαυλισμό, την τεχνολογία της χρεοκοπίας. Και τότε το παντοδύναμο στην Ελλάδα πεπρωμένο των ιδεολογικών εμμονών που κρύβουν άλλους σχεδιασμούς θα πνίξει και αυτή τη φιλότιμη πρωτοβουλία.

Απέναντι σε μια τέτοια προοπτική θα ήταν αυτοκτονία, π.χ., για Το Ποτάμι να συμβάλει. Αυτό που το καινούργιο αυτό κόμμα έφερε, με τους ερασιτεχνισμούς του έστω, ήταν νέους ανθρώπους που δεν θέλουν να έχουν καμία σχέση με τη νοσηρή κομματικότητα του παρελθόντος, τη ρητορεία της, την ιεροτελεστία της, τη συμβολική της. Απέναντι στους αμετανόητους πρωταιτίους της καταστροφής που ακόμη καμώνονται τους σωτήρες οι «παιδιάστικες» αντιλήψεις του για την πολιτική (ακόμη κι αν πιστέψουμε τους περισπούδαστους επικριτές του) ήταν μια πνοή καθαρού αέρα. Αν ήταν να προδώσει τις χιλιάδες ανθρώπους που το πίστεψαν, η δύναμή του θα εξανεμιζόταν παραχρήμα.