Κυβέρνηση σε νευρική κρίση

Από την αρχή της κρίσης το πολιτικό σύστημα εμφανίζεται απρόθυμο να υλοποιήσει τις διαρθρωτικές αλλαγές που είναι απαραίτητες για τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής οικονομίας. Και όσες φορές το έκανε το έκανε με βαριά καρδιά. Καμία κυβέρνηση δεν υιοθέτησε τα μέτρα που ψήφισε, ενώ η εκάστοτε αντιπολίτευση κάνει σημαία τις αρνητικές επιπτώσεις των μέτρων αδιαφορώντας για τον τελικό σκοπό. Ετσι η χώρα πέντε χρόνια πορεύεται μέσα στην κρίση χωρίς κανένα κόμμα να έχει ένα στοιχειώδες, χειροπιαστό σχέδιο για το πού πηγαίνουμε.

Ακόμη και η σημερινή κυβέρνηση δεν έχει καταφέρει να «περάσει» στην κοινωνία την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές τέσσερα χρόνια μετά τη χρεοκοπία ή την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος. Και τα δύο θεωρούνται έννοιες κενές περιεχομένου που προκαλούν τον χλευασμό επειδή, όπως λέγεται, δεν άλλαξαν την καθημερινότητά μας.

Η στάση αυτή της κοινωνίας αντανακλά σε μεγάλο βαθμό παγιωμένες νοοτροπίες που και στο παρελθόν ακύρωναν κάθε μεταρρυθμιστική προσπάθεια. Δύο είναι τα κύρια στοιχεία που συντηρούν τις νοοτροπίες αυτές. Πρώτον, η άρνηση απέναντι σε κάθε αλλαγή που ξεβολεύει ή οδηγεί σε απώλεια κεκτημένων, άσχετα αν η στάση αυτή οδηγεί μαθηματικά σε τοίχο, όπως π.χ. η αντίδραση στην ασφαλιστική μεταρρύθμιση που επιχείρησε η κυβέρνηση Σημίτη. Δεύτερον, η ελληνοκεντρική προσέγγιση των θεμάτων, δηλαδή η αδυναμία να προσαρμοστούμε στις συνθήκες που διαμορφώνει η διεθνής πραγματικότητητα. Θεωρούμε ότι είμαστε το κέντρο του κόσμου και όλοι μάς χρωστάνε.

Οι νοοτροπίες αυτές προϋπήρχαν της κρίσης. Και ήταν αυτές που διαμόρφωσαν το πολιτικό σύστημα που καλείται σήμερα να βγάλει τη χώρα από την κρίση. Ως εκ τούτου τα μέτρα που λαμβάνονται εμφανίζονται από την κυβέρνηση ως επιβαλλόμενα από τους δανειστές και όχι ως αναγκαία βήματα για την ανασυγκρότηση της οικονομίας.

Η στάση αυτή έχει να κάνει πρωτίστως με τις πελατειακές σχέσεις που συνδέουν τα κόμματα με συντεχνιακά συμφέροντα και ομάδες από τις οποίες αντλούν ψήφους. Και οι σχέσεις αυτές πρέπει να σπάσουν για να απελευθερωθεί το πολιτικό σύστημα από την ομηρεία του π.χ. προς τους γαλακτοπαραγωγούς, τους ταξιτζήδες, τους τελωνειακούς, τους δικηγόρους κτλ. και να ξεπεράσει η κοινωνία την κοντάφθαλμη στάση της απέναντι στις αλλαγές.

Οσο λοιπόν η κυβέρνηση αναλύει το αποτέλεσμα των εκλογών μέσα από τέτοια μυωπικά γυαλιά τόσο θα γυρίζει γύρω-γύρω από τον εαυτό της χωρίς να μπορεί να συνέλθει από τη νευρική κρίση στην οποία βρίσκεται.