Ενώπιον του ευρωχάους

«Θα διασκεδάσουμε πολύ, προξενώντας ένα σωρό προβλήματα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο». Με την κυνική αυτή φράση ο γνωστός ακραίος ευρωσκεπτικιστής Νάιτζελ Φάρατζ (το κόμμα του οποίου ήλθε πρώτο στις ευρωεκλογές στη Βρετανία) σχολίασε την ενδεχόμενη συνεργασία του με τον επίσης γνωστό ιταλό γραφικό λαϊκιστή Μπέπε Γκρίλο, ο οποίος όμως δεν είδε τα όνειρά του να πραγματοποιούνται μετά την επικράτηση –και μάλιστα με τεράστια διαφορά –του σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργού Ρέντσι. Το ερώτημα όμως είναι αν θα διασκεδάσουμε και όλοι οι υπόλοιποι, καθώς οι πρώτες ενδείξεις, μετά το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, δείχνουν ότι βρισκόμαστε στα πρόθυρα δημιουργίας ενός κλίματος ευρωχάους, όπου η έλλειψη ισχυρών θεσμών οδηγεί σε ωμές παραβιάσεις όσων έχουν ήδη συμφωνηθεί, ενώ η άνοδος των ευρωσκεπτικιστών πλήττει τελικά περισσότερο τις επιμέρους κυβερνήσεις παρά το ίδιο το Ευρωκοινοβούλιο, λόγω της αδυναμίας σχηματισμού ενιαίας ισχυρής ευρωσκεπτικιστικής ομάδας.

Μια πρώτη παραβίαση των συμφωνηθέντων αποτελεί η αντίδραση πολλών πρωθυπουργών (με επικεφαλής την Ανγκελα Μέρκελ) να αποδεχθούν ως υποψήφιο για την προεδρία της Επιτροπής τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, που ήλθε πρώτος, παρότι η Συνθήκη της Λισαβόνας ρητά αναφέρει ότι το Συμβούλιο πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψιν του τα αποτελέσματα των εκλογών για την πρόταση που θα κάνει για την προεδρία. Και είναι ίσως αυτή η αντίδραση μια πρώτη προσπάθεια του Συμβουλίου να αντιταχθεί στην επέκταση των αρμοδιοτήτων του Ευρωκοινοβουλίου, αποδεικνύοντας ότι οι σημερινοί συσχετισμοί δεν επιτρέπουν την αποτελεσματική θεσμική θωράκιση της ΕΕ, αφήνοντας την ουσιαστική ισχύ των αποφάσεων στους αρχηγούς των κυβερνήσεων. Απομακρύνεται έτσι το όραμα της περαιτέρω εμβάθυνσης και ενοποίησης, το οποίο θα ήταν και το μόνο που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την άρση του σημερινού τραγικού αδιεξόδου στο οποίο έχει περιέλθει η ΕΕ.

Θορυβημένες από την άνοδο των ευρωσκεπτικιστών στο εσωτερικό τους οι κυβερνήσεις των μεγάλων χωρών (και κυρίως της Γαλλίας και της Βρετανίας) αποκλείεται να επιδείξουν, από εδώ και πέρα, οποιαδήποτε φιλοευρωπαϊκή τάση. Και για μεν τον Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος βρέθηκε στην τρίτη θέση, είναι γνωστό εδώ και καιρό ότι αποτελεί ουσιαστικά όμηρο του Νάιτζελ Φάρατζ, γεγονός που τον έχει οδηγήσει στην εξαγγελία δημοψηφίσματος για την παραμονή της Βρετανίας στην ΕΕ. Οσο για τον δυστυχή Φρανσουά Ολάντ, μετά την πανωλεθρία του 13,8% των Σοσιαλιστών φαίνεται να ακολουθεί και αυτός τη λαμπρή πορεία του ΠαΣοΚ, έχοντας όμως οδηγήσει τη χώρα του στη θέση του «μεγάλου ασθενούς» της Ευρώπης. Ανοίγει έτσι ο δρόμος για την προεδρία της Γαλλίας στην καλπάζουσα Μαρίν Λεπέν, μετά μάλιστα τα τεράστια οικονομικά σκάνδαλα που συγκλονίζουν το κόμμα του Σαρκοζί. Κατόπιν όλων αυτών πώς μπορεί να απορεί κανείς γιατί κυριαρχεί, χωρίς αντίπαλο, στην ευρωπαϊκή σκηνή η Ανγκελα Μέρκελ;