Ενίοτε ο καθρέφτης είναι τρομακτικός και για αυτό τον κατασκευάζουμε παραμορφωτικό.
Καλό είναι να λέμε τα πράγματα με όνομά τους: Αρκετοί συμπολίτες μας συμφωνούν με αντιλήψεις που ρέπουν στον φασισμό και η θέση τους αυτή βρήκε συνειδητά έκφραση και στους δύο γύρους των εκλογών.
Βλέποντας το κοινωνικό μας είδωλο σε παραμορφωτικό καθρέφτη, θεωρίες όπως αυτές των παραπλανημένων ψηφοφόρων που επέλεξαν τη Χρυσή Αυγή, βρίσκουν έδαφος σε πλείστες αναλύσεις, χωρίς να κάνουν λόγο για την πραγματική «ρίζα του κακού».
Για να υπάρχει πλάνη –και να υπάρχουν ως εκ τούτου παραπλανημένοι ψηφοφόροι- πρέπει να υπάρχει σύνδεση του υποκείμενου της ακροδεξιάς ιδεολογίας με την ψευδή συνείδηση, στον άξονα του ορθού / λάθους ή αλήθειας / ψεύδους. Να πιστεύουν οι φορείς της ιδεολογίας σε μία ιδέα ως ορθή ή αληθινή, ενώ η πραγματικότητα να είναι διαφορετική. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει οι παραγωγοί της ιδεολογίας αυτής -η ηγεσία της Χρυσής Αυγής εν προκειμένω- είτε ως κυρίαρχοι να διαδίδουν εν γνώση τους ψεύδη τα οποία βρίσκουν θετική ανταπόκριση στους εξουσιαζόμενους ψηφοφόρους τους, είτε να είναι «παραπλανημένοι» και οι ίδιοι. Δίνει η ερμηνεία αυτή επαρκή εξήγηση στην εκλογική άνοδο της Χρυσής Αυγής; Μάλλον όχι.
Ο ναζισμός και ο ρατσισμός είναι ιδεολογία με ιστορικό βάθος, χρονική συνέχεια, σταθερό πολιτικό λόγο και δυναμική σε βάθος χρόνου. Η ελληνική κοινωνία έδειξε εξοικείωση σε αυτό που εκπροσωπεί η Ακρα Δεξιά προτού βγουν οι ορδές της στους δρόμους, από την εποχή ακόμη που ελάχιστοι διέκριναν τη σκιά του ρατσισμού πίσω από τη συντηρητική στροφή που έπαιρνε η ίδια η κοινωνία. Έδειξε χαλαρότητα, ανοχή, έλλειψη αντιστάσεων, άγνοια.
Το χειρότερο όμως δεν είναι μόνο η Χρυσή Αυγή, που δείχνει ανοικτά αυτό που εκπροσωπεί, αλλά η διάχυσή των ιδεών της και σε άλλους πολιτικούς χώρους. Το εκλογικό της εκτόπισμα μετακίνησε τον άξονα του πολιτικού συστήματος προς «φασιστίζουσες» ιδέες, άλλοτε κεκαλυμμένα και άλλοτε όχι.
Η ψήφος στη Χρυσή Αυγή είναι πολιτική πράξη και τα πολιτικά προβλήματα απαιτούν ανάλογες πολιτικές λύσεις. Τα περί «παραπλανημένων» αποτελούν επικίνδυνη απλοϊκότητα και υποβαθμίζουν το πρόβλημα, το οποίο έχει όνομα και λέγεται εκφασισμός.