Μιλώντας με πολλούς συμπολίτες μας και παρακολουθώντας συστηματικά τα ΜΜΕ, συνειδητοποιεί κανείς ότι, λίγες μέρες πριν από τις Δημοτικές και Περιφερειακές Εκλογές, οι εκλογείς δεν γνωρίζουν στην πραγματικότητα για τι ακριβώς ψηφίζουν, ειδικά όσον αφορά στην Περιφέρεια – έναν εντελώς καινούργιο θεσμό που άρχισε δυστυχώς να λειτουργεί ταυτόχρονα με το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης.
Ως συνήθως, συζητάμε για τα πάντα εκτός από την ουσία: ο θεσμός της αιρετής Περιφέρειας είναι ένα τεράστιο βήμα εκσυγχρονισμού της τοπικής αυτοδιοίκησης. Τα όργανα και οι δομές της συγκεντρώνουν πολύ σοβαρές αρμοδιότητες, που άπτονται σημαντικών διαστάσεων της καθημερινής ζωής των πολιτών.
Στην πράξη, όπως ορίστηκε από τον περίφημο πλέον «Καλλικράτη», η Περιφέρεια – ο Περιφερειάρχης, οι Αντιπεριφερειάρχες, το Περιφερειακό Συμβούλιο και τα συμπληρωματικά όργανα ελέγχου και διοίκησης, συγκροτούν μια «μίνι-κυβέρνηση» σε τοπικό επίπεδο. Η «κυβέρνηση» αυτή:
· Τροφοδοτείται με πόρους από την κεντρική διοίκηση, από την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και από τους δικούς της μηχανισμούς.
· Έχει την ευθύνη για κρίσιμες υποδομές, όπως είναι τα οδικά δίκτυα, η αποχέτευση, η ύδρευση.
· Συντονίζει δράσεις μεγάλης στρατηγικής και πρακτικής σημασίας, όπως είναι οι αστικές αναπλάσεις, οι περιβαλλοντικές αποκαταστάσεις, αλλά και η υποστήριξη των Δήμων για τη δημιουργία κοινωνικών υποδομών, όπως είναι οι παιδικοί σταθμοί.
· Συνεχίζει να έχει τις περισσότερες από τις αρμοδιότητες της πρώην νομαρχιακής αυτοδιοίκησης, εξυπηρετώντας πέντε εκατομμύρια πολίτες.
Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στα έργα που υλοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια των τελευταίων 3,5 ετών από την Περιφέρεια Αττικής, για να συνειδητοποιήσει το εύρος των αρμοδιοτήτων – αλλά και των δυνατοτήτων που προκύπτουν.
Επί πλέον, είναι χρήσιμο σ’ αυτό το σημείο να επισημάνουμε 3 βασικά δεδομένα σε σχέση με την Περιφέρεια:
1. Στο εθνικό αίτημα για Ανάπτυξη, είναι ο βασικός καταλύτης. Θέτει προτεραιότητες, προδιαγράφει και υλοποιεί έργα και παίρνει στρατηγικές πρωτοβουλίες οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της ζωής των πολιτών, την παραγωγή πλούτου και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
2. Έχει –και θα συνεχίσει να έχει- πρόσβαση σε σημαντικούς πόρους από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως π.χ. τα προγράμματα ΕΣΠΑ. Είναι υποχρέωσή της να δρομολογεί τις κατάλληλες διαδικασίες και να επιδεικνύει την απαραίτητη βούληση ώστε να τους απορροφά στον μέγιστο βαθμό, με αποτελεσματικότητα και απόλυτη διαφάνεια.
3. Είναι ένας θεσμός-ομπρέλα, που δεν ανταγωνίζεται ούτε υποκαθιστά τους Δήμους. Αντίθετα, δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε οι Δήμοι να δημιουργούν ή να χρησιμοποιούν τις υποδομές που τους είναι απαραίτητες και να επικεντρώνονται στο τοπικό, κοινωνικό τους έργο.
Είναι η Περιφέρεια ένας τέλειος θεσμός; Όχι βέβαια. Αντιμετώπισε και ακόμα αντιμετωπίζει αρκετά προβλήματα, τα οποία πρέπει να επιλυθούν το συντομότερο. Ένα από τα πιο βασικά είναι η αντιστοιχία αρμοδιοτήτων και πόρων: η Περιφέρεια δεν μπορεί να επωμίζεται ευθύνες χωρίς να διαθέτει τους αντίστοιχους πόρους. Όμως, στηριγμένοι σε σοβαρή δουλειά και γνώση, μπορούμε να αισιοδοξούμε ότι τα εμπόδια θα ξεπεραστούν προς όφελος των πολιτών. Το άθροισμα από τα πρώτα χρόνια εφαρμογής του θεσμού είναι θετικό και χωρίς αμφιβολία έχει γίνει ένα άλμα προς μια πιο δημοκρατική και αποτελεσματική αυτοδιοίκηση. Απαραίτητη βέβαια προϋπόθεση για τη συνέχιση της θετικής πορείας είναι ο πλήρης απογαλακτισμός της τοπικής αυτοδιοίκησης από την κεντρική διοίκηση.
Ας κάνουμε τώρα την αναγωγή όλων των πιο πάνω στην περίπτωση της Αττικής: της πολυπλοκότερης, της πολυπληθέστερης περιφέρειας της χώρας. Τα ζητήματα που αντιμετώπισε η παρούσα, πρώτη, διοίκηση της αιρετής Περιφέρειας πολλές φορές φάνταζαν «βουνά». Όμως, με όραμα, με ρεαλισμό, με σκληρή δουλειά και εμμονή στις διαφανείς διαδικασίες, καταφέραμε πολλά.
Υπάρχει προοπτική για πολύ περισσότερα, σπουδαιότερα επιτεύγματα. Ο ρόλος της Περιφέρειας θα είναι καθοριστικός για το μέλλον της Αττικής και την ποιότητα της καθημερινότητας των κατοίκων της. Η επιλογή των εκλογέων ας γίνει με βάση το πρόγραμμα, το έργο, τις αποδεδειγμένες δυνατότητες των προσώπων – και όχι με κριτήριο τις αόριστες πολιτικολογίες και τις νεφελώδεις υποσχέσεις, που μόνο άγνοια και ουσιαστική αδιαφορία για τα πραγματικά προβλήματα υποδηλώνουν.
Η ψήφος στις Περιφερειακές Εκλογές συνδέεται με κρίσιμα, πραγματικά διακυβεύματα. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να την «ξοδέψουμε».
