Η αναζήτηση νοήματος αποτελεί βασική ανθρώπινη ανάγκη και όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο φιλόσοφος Αλέν ντε Μποτόν στο βιβλίο του «Οι χαρές και τα δεινά της εργασίας», περνάμε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας στη δουλειά, κι όμως ξέρουμε τελικά τι είναι αυτό που κάνει την εργασία μία απ’ τις πιο συναρπαστικές (και ταυτόχρονα επίπονες) δραστηριότητές μας; Είναι μόνο τα οικονομικά κίνητρα που μετράνε; Και όταν αυτά δεν υφίστανται πια στον βαθμό που υπήρχαν στο παρελθόν, τότε παύει η εργασία να πληροί τον στόχο της;
Στη διεθνή βιβλιογραφία, όλο και περισσότερο γίνεται λόγος για εργασία με νόημα (meaningfulwork) και τον ρόλο της για ατομικά (εργασιακή ικανοποίηση, περηφάνια, λιγότερο στρες) και οργανωσιακά οφέλη (εργασιακή δέσμευση και απόδοση).
Ως σημαντικότεροι παράγοντες για τη βίωση νοήματος στην εργασία αναδεικνύονται οι εξής:
(α) αίσθηση ότι υπάρχει ένας σημαντικός στόχος και ότι η εργασία συνεισφέρει σε κάτι μεγαλύτερο από το άτομο (όραμα, αποστολή οργανισμού),
(β) ευθυγράμμιση των αξιών του ατόμου με τις αξίες του οργανισμού,
(γ) θετικό συναίσθημα και θετικές ανθρώπινες σχέσεις στον χώρο της εργασίας,
(δ) ανάπτυξη, μάθηση, αίσθηση προόδου, ότι καθημερινά μέσα από τη δουλειά μου γίνομαι καλύτερος και προχωρώ προς την αυτοπραγμάτωση,
(ε) αναγνώριση (όχι απαραίτητα υλική) και ανατροφοδότηση, ότι κάθε μέρα κάποιος στη δουλειά μου (προϊστάμενος, συνάδελφος ή πελάτης) μου λέει ένα «μπράβο» κι ένα «ευχαριστώ» για όσα προσφέρω στον οργανισμό, και
(στ) το ίδιο το αντικείμενο της δουλειάς μου, το οποίο νιώθω ότι μου προσφέρει πρόκληση και τη δυνατότητα να είμαι δημιουργικός και να βιώνω το αίσθημα «ροής» και πλήρους απορρόφησης σε αυτό που κάνω.
Οι εταιρείες που βραβεύονται ως BestWorkplaces προσφέρουν ακριβώς αυτό, εργασία με νόημα, καθώς δίνουν έμφαση σε όλους τους παράγοντες που περιέγραψα παραπάνω. Οι εργαζόμενοι αισθάνονται ότι συμβάλλουν σε κάτι μεγαλύτερο από αυτούς, σε ένα ξεκάθαρο όραμα και αποστολή της εταιρείας αλλά και στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο μέσα από τα προγράμματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και εθελοντισμού που οι περισσότερες εταιρείες εφαρμόζουν. Υπάρχει αναγνώριση της συνεισφοράς και της παραπάνω προσπάθειας με πολυάριθμούς τρόπους, χρηματικούς (π.χ. bonus) και μη (π.χ. βραβεία, ταξίδια, ευχαριστήριες επιστολές, φωτογραφίες των εργαζομένων που βραβεύονται σε χώρους της εταιρείας). Υπάρχει θετικό συναίσθημα και δράσεις που στοχεύουν στην ενίσχυση της θετικής ψυχολογίας εν μέσω κρίσης (π.χ. διαγωνισμοί χορού, φωτογραφίας, μαγειρικής, αθλητικές δραστηριότητες, σεμινάρια διατροφής, σεμινάρια θετικής ψυχολογίας). Υπάρχει επίσης συστηματική έμφαση στην εκπαίδευση και στην ανάπτυξη των εργαζομένων (π.χ. επιδότηση μεταπτυχιακών προγραμμάτων, εκπαιδευτικά σεμινάρια, προγράμματα ανάπτυξης ηγετικών δεξιοτήτων) και στη γενικότερη διαχείριση ταλέντου μέσα στον οργανισμό. Δίνεται επίσης η δυνατότητα μετακίνησης στον εργαζόμενο και επαναξιοποίησής του σε άλλες θέσεις που συνάδουν περισσότερο με τις δεξιότητες και τους ατομικούς του στόχους και φιλοδοξίες. Οι εργαζόμενοι αισθάνονται ότι αποτελούν μέλος μιας κοινότητας (ή όπως πολλοί αναφέρουν στα σχόλιά τους, «μιας οικογένειας») με συναισθηματικούς δεσμούς και υψηλή συντροφικότητα και συναδελφικότητα χωρίς ταυτόχρονα να χάνεται η ματιά από τον στόχο και τους πυλώνες της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας. Μπορούμε λοιπόν απερίφραστα να πούμε ότι τα BestWorkplaces διαμορφώνουν ένα περιβάλλον πρόσφορο για εργασία με νόημα και επιτυγχάνουν μέσω αυτής υψηλά επίπεδα εργασιακής δέσμευσης, περηφάνια, διατήρηση ταλέντου και βέλτιστα οργανωσιακά αποτελέσματα.
Η κυρία Ολγα Επιτροπάκη είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια στην ακαδημαϊκή έδρα «Σταύρος Κωστόπουλος» στη Διοίκηση και Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, ακαδημαϊκή διευθύντρια του MSc in Strategic Human Resource Management, ALBA Graduate Business School.