Στην κυριακάτικη έκδοση (1-2 Μαρτίου 2014) της εφημερίδας σας δημοσιεύτηκε το ενδιαφέρον άρθρο με τίτλο «Η πίσσα της Ευρώπης» του κ. Χάρη Βλαβιανού. Ως συνταξιούχος καθηγήτρια φιλολογίας θεώρησα σκόπιμο να εκφράσω ορισμένες σκέψεις και σχόλια.
Ο αρθρογράφος φοβάται εν είδει παιγνίου τη δυνητική εκμετάλλευση του αποσπάσματος του Οδυσσέα Ελύτη (Τα δημόσια και τα ιδιωτικά, 1990) που παρέθεσε από «εθνικιστές, ελληνομανείς, ξενοφοβικούς και συνωμοσιολόγους». Το απόσπασμα έχει ως εξής: «Περιμένω τον καλλιτέχνη – που όσο περνάν τα χρόνια τόσο λιγότερες πιθανότητες υπάρχουν να αναφανεί – τον ικανό να στήσει, αποστραγγίζοντας όλο το απόθεμα του θυμικού μας, το «μνημείο στον άγνωστο ιδιώτη».
Θα πρέπει να βγαίνει από την κυανή και λευκή Μεγάλη του Γένους Σχόλη και ν’ αντανακλά όλο το φως πάνω στην πίσσα της Ευρώπης που θάβουμε σήμερα εν όψει μιας άλλης που μοιάζει να γεννιέται. Χωρίς διάκριση. Πάνω στους μέλανες δρυμούς, στα τέρατα της Chartres και του Duomo, τους Καρτέσιους και τους Καλβίνους, τους Καντ και τους Μαρξ, τον Πάπα – Θεός σχωρέσει τους».
Το 1989 γκρεμίστηκε το τείχος του Βερολίνου. Αυτή ήταν η πίσσα της παρελθούσης Ευρώπης των δύο μεγάλων πολέμων που τα μεγάλα πνεύματα – τέρατά της δεν κατάφεραν να την οδηγήσουν κάπου καλύτερα, αλλά και πάλι «Θεός σχωρέσει τους», όπως ειρωνεύεται ο ποιητής, όντας αδύναμος και η ειρωνεία του το όπλο του κατά την ρήση του σοφού. Αυτό το αιματοκύλισμα της Ευρώπης ήταν όνειδος και καταστροφή του ιδιώτη – πολίτη, για τον οποίο ο ποιητής εύχεται να στηθεί μνημείο.
Ο ίδιος ελπίζει σε μια άλλη Ευρώπη που «μοιάζει να γεννιέται». Τώρα που η παλιά «μέλανα» Ευρώπη γκρεμίστηκε. Μια ελπίδα που θα εκφράσει ο καλλιτέχνης του μέλλοντος, παρόλο που ο ποιητής μοιάζει εγωιστικά απαισιόδοξος για την ανάδειξη του. Μια ελπίδα φθίνουσα με την πάροδο του χρόνου για έναν ηλικιωμένο άνθρωπο. Σ’ αυτήν την άλλη Ευρώπη θέλει να δώσει αιωνιότητα (κυανό) και αγνότητα (λευκό), έστω και ιδεατή. Σ’ αυτήν την Ευρώπη καλείται να παίξει το ρόλο της αυτή η Ελλάδα μια και πάντα, όσα και να της συμβούν ,δεν χάνεται αλλά μένει ως μαγιά. Συμβολική είναι η αναφορά στη Μεγάλη του Γένους Σχολή, υπερβολή επιτρεπτή, αδεία ποιητική.
Όσο για την θέση του ποιητή ως προς την μη χρήση του οικογενειακού του ονόματος, το θυμικό ενός καλλιτέχνη – ποιητή εκφράζεται πολύ διαφορετικά από του πολιτικού ή του απλού ιδιώτη τηρουμένων πάντα των αναλογιών (χρόνος κλπ). Τα πάντα ρει αλλά και πάλι όλα τα ίδια μένουν, σύμφωνα με τον σύγχρονο τραγουδοποιό. Και γιατί όχι; Δε θα μπορούσε να μας διδάξει κάτι η υπέρθεση των καταστάσεων του κβαντικού κόσμου, όπου κάτι μπορεί συγχρόνως να είναι και το αντίθετό του και ό,τι άλλο ανάμεσα τους;
* Η κυρία Ευαγγελία Αλεξίου είναι συνταξιούχος καθηγήτρια Φιλολογίας
