Πριν κρίνουμε το νέο, ας θυμηθούμε το παλιό. Ολοι μας κάποτε ξεφυλλίσαμε κάποιο «πρόγραμμα» κόμματος, από αυτά που μοιράζονται προεκλογικά. Δεν αναφερόμαστε στα φυλλάδια αλλά στα βιβλιαράκια, τις Βίβλους των παρατάξεων. Θυμόμαστε επίσης την αοριστολογία. Τομέας εκπαίδευσης: «θα αναμορφώσουμε τα σχολεία». Τομέας υγείας: «θα εξυγιάνουμε τα νοσοκομεία». Υποσχέσεις χωρίς οργανόγραμμα και αφηρημένες διατυπώσεις ώστε καθένας να καταλαβαίνει αυτό που θέλει.
Για τα παραδοσιακά κόμματα δεν εγείρονται ερωτήματα από τα ασαφή τους προγράμματα επειδή υπάρχει ένα πλαίσιο. Όταν ο αριστερός λέει «θα αναμορφώσουμε τα σχολεία» εννοεί ότι θα βοηθήσει τα παιδιά των μεταναστών να μάθουν τη μητρική τους γλώσσα. Όταν λέει το ίδιο ο φιλελεύθερος εικάζουμε ότι θα μειώσει τον αριθμό των καθηγητών για να ζήσει στο μικρό κράτος των ονείρων του. Το Ποτάμι του Σταύρου Θεοδωράκη δεν έχει πλαίσιο. Αν λοιπόν ταράζονται μερικοί από την ασάφεια είναι επειδή δεν υπάρχουν συμφραζόμενα.
Ας μου επιτραπεί να μεταφέρω αυτούσιο ένα μήνυμα, από τα πολλά που έλαβα τις τελευταίες ημέρες. Μου το έστειλε πρόσωπο με μεγάλη εμπειρία στην πολιτική: «Αγάπη μου το Ποτάμι είναι ένα Καλάμι για έναν συμπαθή μέτριο δημοσιογράφο που το γυαλί του φούσκωσε τα μυαλά και βγήκε στην πολιτική χωρίς καμιά προεργασία ούτε στα ιδεολογικά ούτε στα τεχνοκρατικά». (Κράτησα την προσφώνηση από γυναικεία αυταρέσκεια…).
Για λόγους οικονομίας της συζήτησης θα αποδεχτούμε την κριτική. Ο Θεοδωράκης είναι μια επηρμένη τηλεπερσόνα. Ιδρυσε αρχηγικό κόμμα, χωρίς δομή, χωρίς ιδεολογία. Το μόνο που κάνει είναι να εντοπίζει τα προβλήματα χωρίς να δίνει λύση. Ναι, αλλά… Οι αντίπαλοί του έχουν κακό βιογραφικό. Κατέστρεψαν την οικονομία και ενθάρρυναν τους ψηφοφόρους στην αδράνεια (με περιττές προσλήψεις, με ανεξέλεγκτες επιδοτήσεις, με παράλογα επιδόματα). Ο Ελληνας σήμερα στερείται τις βασικές δομές ενός κράτους, μπαίνει στην εφορία σαν να ψάχνει τον Μινώταυρο, έχει μείνει άφραγκος και δεν ελπίζει σε ανάπτυξη.
Ο Θεοδωράκης εμφανίζεται με πολιτική ταυτότητα «τα πάντα πλην ακροδεξιάς». Δεν έχει στίγμα. Μήπως όμως έχουν στίγμα οι σοσιαλοδεξιοί του Σημίτη; Μήπως έχουν στίγμα οι πασοκογενείς νεοσυριζαίοι; Μήπως έχουν στίγμα οι φιλοδεξιοί της ανανεωτικής αριστεράς; Μήπως έχουν στίγμα οι καμμένοι-ψεκασμένοι;Η διαφορά του Ποταμιού από όλους αυτούς είναι ότι δεν έχει μερίδιο ευθύνης. Δεν κυβέρνησε ούτε ο αρχηγός του ούτε όσοι προσήλθαν στον πρώτο κύκλο των στελεχών. Αν λοιπόν κερδίσει ψηφοφόρους θα είναι δια της εις ατόπον απαγωγής.