Ο Πούτιν περιμένει την επόμενη κίνηση στην Ουκρανία

Η ξαφνική κατάρρευση της υποστηριζόμενης από το Κρεμλίνο κυβέρνησης στην Ουκρανία είναι, προς το παρόν, μια σοβαρή οπισθοδρόμηση στην στρατηγική του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν για την εμβάθυνση των πολιτικών και οικονομικών δεσμών με την χώρα, προκειμένου να την κρατήσει μακριά από την Ευρώπη.

Ο Πούτιν πρέπει τώρα να επαναβεβαιώσει την επιρροή της Ρωσίας σε μια χώρα που την θεωρεί αδελφικό σύμμαχο, μια χώρα με βαθιές πολιτισμικές, κοινωνικές και πολιτικές σχέσεις που την συνδέουν με την τροχιά της Μόσχας, ανεξάρτητα από το ποιά θα είναι η νέα κυβέρνηση στο Κίεβο.

Η Ρωσία εξακολουθεί να έχει τεράστια επιρροή και στενούς συμμάχους στην Ουκρανία, ιδιαίτερα στα ανατολικά και στην χερσόνησο της Κριμαίας, όπου ναυλουχεί ο ρωσικός Στόλος της Μαύρης Θάλασσας, και όπου ζει ρωσόφωνος πληθυσμός. Οι άνθρωποι εκεί βλέπουν με περιφρόνηση τους ηγέτες της πολιτικής εξέγερσης που ανέτρεψε τον πρόεδρο Βίκτορ Γιανουκόβιτς.

Αυτό έχει προκαλέσει φόβους ότι η Ρωσία μπορεί να χρησιμοποιήσει τον απογοητευμένο πληθυσμό εκεί ως πρόσχημα για να παρέμβει και να αντιστρέψει την νέα τροχιά της Ουκρανίας – ακόμα και στρατιωτικά, όπως έκανε το Κρεμλίνο σε δύο εθνοτικούς θύλακες το 2008 σε μιαν άλλη πρώην σοβιετική δημοκρατία, την Γεωργία.

Οι φόβοι είναι χειροπιαστοί – και θέμα ατελείωτων συζητήσεων και σεναρίων στην Ουκρανία και εδώ στην Ρωσία.

Ο χρόνος θα δείξει πώς ακριβώς θα απαντήσει η Ρωσία, αλλά είναι βέβαιο ότι η αναταραχή θα διαταράξει περαιτέρω τις σχέσεις με την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αξιωματούχοι εδώ έχουν καταγγείλει την αμερικανική ανάμιξη στην Ουκρανία σε βάρος των ζωτικών συμφερόντων της Ρωσίας. Την ίδια στιγμή, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη έχουν κατηγορήσει τη Ρωσία ότι προσπαθεί να επιβάλει τη θέλησή της στην Ουκρανία.

Ο Πούτιν δεν έχει προβεί ακόμα σε δημόσιες δηλώσεις σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις, όπως συμβαίνει συχνά, όταν έρχεται αντιμέτωπος με απροσδόκητες προκλήσεις ή κρίσεις.

Ο Βλαντίμιρ Λούκιν, ο απεσταλμένος που έστειλε στο Κίεβο ο Πούτιν μετά από αίτημα του Γιανουκόβιτς κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τους Ευρωπαίους, επέστρεψε στη Μόσχα και επέκρινε τους Ευρωπαίους υπουργούς Εξωτερικών ότι πήραν το μέρος των «εθνικιστών-επαναστατών τρομοκρατών στο Μαϊντάν», αναφερόμενος στην πλατεία που ήταν ο πυρήνας των διαδηλώσεων, και όχι της «νόμιμης κυβέρνησης την οποία αναγνωρίζουν».

Μόλις λίγες ώρες πριν από την τελετή λήξης των Ολυμπιακών στο Σότσι, ο Πούτιν μίλησε τηλεφωνικά με την καγκελάριο της Γερμανίας Ανγκελα Μέρκελ. Πηγές λένε ότι οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι «πρέπει να διατηρηθεί η εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας».

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ μίλησε με τον Αμερικανό ομόλογό του Τζον Κέρι για δεύτερη φορά μέσα σε δύο ημέρες, και η Ρωσία αργότερα ανακοίνωσε ότι ανακάλεσε τον πρεσβευτή της στο Κίεβο, λόγω «της επιδείνωσης της κατάστασης» στη χώρα.

Οπως και στην ίδια την Ουκρανία, υπήρχαν ήδη κάποιες ενδείξεις ότι η Ρωσία είχε εγκαταλείψει στη μοίρα του τον Γιανουκόβιτς, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει θα είναι ευπρόσδεκτη στη Μόσχα.

Η Ρωσία ανέστειλε την οικονομική βοήθεια των 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων που υποσχέθηκε στην Ουκρανία τον Δεκέμβριο, αλλά ο υπουργός Οικονομικών της Αντον Σιλουάνοφ δήλωσε την Κυριακή ότι ήταν ακόμα δυνατό να συνεχιστεί η παροχή των δανείων μόλις σχηματιστεί η νέα κυβέρνηση.

Είπε επίσης ότι η Ρωσία θα τηρήσει τις ισχύουσες συμβάσεις για την παροχή φυσικού αερίου, κάτι που έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν ως μοχλός πίεσης όταν κλονίζονται οι σχέσεις με την Ουκρανία.

Ο Σεργκέϊ Μαρκόφ, πολιτικός σύμβουλος στο Κρεμλίνο, επέκρινε τα «κυνικά γεωπολιτικά παιχνίδια» που έχουν παίξει Ευρωπαίοι ηγέτες στην Ουκρανία, αλλά είπε επίσης ότι και η Ρωσία χρειάζεται μια νέα προσέγγιση τώρα.