Για να καταλάβουμε σε ποιο κράτος ζούμε αρκεί να θυμηθούμε ότι πρόσφατα, πολύ πρόσφατα έγινε το αδιανόητο: ένας υπουργός αποφάσισε να μετρήσει τους δημοσίους υπαλλήλους. Μιλάμε για τον Γιάννη Ραγκούση και το πολιτικό του επίτευγμα. Εκανε τη σούμα των μισθοδοτούμενων από το κράτος. Τότε αποκαλύφθηκε ότι λειτουργούν 13.000 οργανισμοί και μπήκε η ιδέα της μεταρρύθμισης. Να μειωθεί το προσωπικό και να αξιολογηθεί.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήλθε την κατάλληλη στιγμή και βρήκε προετοιμασμένους τους πολίτες. Οσο σμικρύνεται ο προϋπολογισμός, τόσο εξαπλώνεται το φιλελεύθερο αίτημα για μικρότερο κράτος. Να πούμε όμως και κάτι άλλο. Ο σημερινός υπουργός Μεταρρύθμισης δεν εκτελεί εντολές για να ικανοποιήσει τους δανειστές. Μοιάζει να απολαμβάνει τις απολύσεις και το μαστίγιο. Το σαρδόνιο χαμόγελό ουδόλως παραπέμπει σε φυτείες του αμερικανικού νότου. Είναι χαμόγελοS&M. Με αυτό το ύφος καταργεί 23 φορείς που «δεν κρίνονται πια απαραίτητοι και παράλληλα απομακρύνεται μέρος του προσωπικού τους».
Συγκεκριμένα: οι ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου υπάλληλοι των ΝΠΙΔ που καταργούνται απολύονται ενώ οι υπάλληλοι των ΝΠΔΔ θα τοποθετηθούν σε νέες θέσεις. Σε γενικές γραμμές αυτό ακούγεται καλό καθώς έχει καλλιεργηθεί η εντύπωση ότι όλοι αυτοί οι εργαζόμενοι επελέγησαν με ρουσφέτι (κάτι που εν μέρει ισχύει) και πληρώνονταν για να κάθονται (κάτι που εν μέρει ισχύει). Εντούτοις με τις γενικεύσεις υπάρχει ο κίνδυνος να χαθούν κάποιες ανεκτίμητες παροχές προς τους πολίτες. Ας πάρουμε το παράδειγμα του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου.
Ο οργανισμός που επί 20 χρόνια προωθούσε την φιλαναγνωσία και στήριζε τους εκδότες λειτούργησε με το μότοmultum in parvoή πιο λαϊκά, έβγαζε από τη μύγα ξίγκι. Τα χρήματα που έδωσε το κράτος για αυτό το ανεκτίμητο αγαθό, το βιβλίο, ήταν δυσανάλογα λίγα σε σχέση με το έργο που παρήχθη από λίγους, φιλότιμους εργαζόμενους και εμπνευσμένους διευθυντές. Είναι δείγμα ωριμότητας να βλέπουμε τη μεγάλη εικόνα, το πλαίσιο όταν λαμβάνονται αποφάσεις. Μπορούν να διατυπωθούν πολλές ενστάσεις για κάποια προγράμματα, για λάθη ή για πρόσωπα που συνεργάστηκαν κατά καιρούς όμως το συγκεντρωτικό αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό. Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίο έβαλε το ποιοτικό βιβλίο παντού: στα σχολεία, σε εκθέσεις στο εξωτερικό, στο μετρό, στα μέσα ενημέρωσης.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης καλείται να λύσει λοιπόν το εξής αίνιγμα: πως γίνεται η διεύθυνση Γραμμάτων του υπουργείου Πολιτισμού να παράγει ισχνό έργο αλλά ο εποπτευόμενος φορέας του να έχει τόσο θεαματική παρουσία στη ελληνική κοινωνία; Υπάλληλοι οι μεν, υπάλληλοι οι δε. Μια πρόχειρη απάντηση: το πλεόνασμα του ΕΚΕΒΙ προέκυπτε από τους ανθρώπους του. Πρόκειται για υπαλλήλους που δεν αξιολογήθηκαν ποτέ με τον τρόπο που προβλέπει ο νέος νόμος. Δεν θα μπορούσαν να αξιολογηθούν επειδή δούλευαν πάντα σαν απασχολούνται σε οικογενειακή επιχείρηση.
Οι υποδειγματικοί εργαζόμενοι στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου είναι ένα καλόcase studyγια τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Προσφέρουν τη συνταγή της λύσης. Αν όλοι εργάζονταν με αυτό το κέφι, η Ελλάδα θα ήταν σήμερα μια άλλη χώρα.