Πυκνώνουν τα δημοσιεύματα για «Τρίτο Μνημόνιο» στην Ελλάδα. Αν δεν κάνω μάλιστα λάθος ο κ. Σόιμπλε όταν εγκρινόταν το δεύτερο μνημόνιο στη Γερμανική Βουλή είχε κάνει μία δήλωση περί επικείμενης αναγκαιότητας και τρίτου μικρού πακέτου. Συνεπώς η επιστροφή στο ζήτημα δεν είναι κάτι εντελώς καινούριο.
Πάρα πολλοί, συμπεριλαμβανομένου του υπογράφοντος, έχουν υποστηρίξει την αναγκαιότητα της διάσωσης, ενώ βέβαια είχαμε από το 2010 σκληρά επικρίνει τον τρόπο διάσωσης επισημαίνοντας εγκαίρως όλα σχεδόν τα βασικά λάθη στο σχεδιασμό που με έκπληξη (!) ανακαλύπτονται τώρα.
Χαρακτηριστικότερο και τελευταίο παράδειγμα η συζήτηση γύρω από τον τρόπο αναδιάρθρωσης του χρέους το 2010. Έτσι που έγινε τότε το βάρος μεταφέρθηκε στην Ελληνική κοινωνία και τους Ευρωπαίους φορολογούμενους διασώζοντας καταρχήν (2010) τις Γερμανικές, Γαλλικές και Ολλανδικές Τράπεζες οι οποίες ενώ διακρατούσαν όλες μαζί το 32,6% του Ελληνικού χρέους το 2009 (περίπου €98 δις), το 2012 διακρατούσαν το 14,5% του χρέους (περίπου €42 δις). Οι συγκεκριμένες τράπεζες μέσα σ’ ένα χρόνο έπαιξαν με την Ελληνική οικονομία και μείωσαν το χαρτοφυλάκιό τους. Αποτέλεσμα οι τιμές των Ελληνικών ομολόγων συνετρίβησαν και τα Ελληνικά spreads εκτοξεύτηκαν.
Το έκαναν βέβαια διότι γνώριζαν (ή φαντάζονταν) ότι ερχόταν το PSI. Και ως εκ θαύματος, ήρθε! Και διελύθησαν οι Ελληνικές και οι Κυπριακές τράπεζες, τα Ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία και οι Έλληνες ομολογιούχοι. (Παρεμπιπτόντως δε θα έπρεπε να γίνει μία σοβαρή Ευρωπαϊκή έρευνα για τις πρακτικές αυτές όπως διανθιζόταν με απίθανες δηλώσεις υπευθύνων που έσπερναν τον πανικό στις αγορές;)
Αλλά δεν έφτανε αυτό. Όλη αυτή την καταστροφή επενδύθηκε με ένα ιδεολογικό μανδύα ότι η απουσία εμπιστοσύνης στην Ελληνική κοινωνία οφειλόταν στην κακή εφαρμογή του προγράμματος από τους Έλληνες (και όχι στις βίαιες πωλήσεις των Ελληνικών ομολόγων!).
Σημειώνουμε μόνο ότι εάν εναλλακτικά απλά και μόνο η ECB είχε τότε αγοράσει π.χ. 100 δις ευρώ Ελληνικά ομόλογα αντί 45 δις ευρώ που πράγματι αγόρασε, ο κόσμος και ιδιαίτερα η Ελλάδα θα ήταν εξαιρετικά θετικά διαφορετικός σήμερα. (Κάνουμε αυτή η σημείωση απλώς για να τονίσουμε μία από τις διαθέσιμες εναλλακτικές καταστάσεις).
Αλλά αυτά όμως αναφέρονται στο παρελθόν.
Σήμερα ο τευτονικός τρόπος πολιτικής σκέψης σκέπτεται να προτείνει για τη χρηματοδότηση, και του γνωστού από το 2012 χρηματοδοτικού κενού της τάξης των 11 έως 15 δις ευρώ για το 2014 – 2015, ένα Τρίτο Μνημόνιο!! Ενδεχομένως στα πλαίσια ενός συστηματικού οραματισμού συνέχισης της διακυβέρνησης στην Ευρώπη όπου οι ad hoc μηχανισμοί θα αντικαταστήσουν μονίμως τις κατεστημένες και δημοκρατικές διαδικασίες.
Όλοι γνωρίζουμε ότι η Ελλάδα θα παραμείνει για πολλά ακόμα χρόνια υπό αυστηρή επιτήρηση. Υπάρχουν και τυπικοί και ουσιαστικοί λόγοι γι’ αυτό. Με την προοπτική μάλιστα νέου πλαισίου δημοσιονομικής λειτουργίας της Ευρωζώνης, πάντοτε θα υπάρχει ουσιαστική επίβλεψη και συμμόρφωση. Αυτό σημαίνει μεταξύ άλλων, και πορεία προ την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όμως άλλο αυτό και άλλο ένα Τρίτο Μνημόνιο ειδικά για την Ελλάδα. Κοινοβουλευτική δηλαδή πράξη, νόμο που θα περιλαμβάνει συγκεκριμένες αναφορές υποχρεώσεων (conditionality) για δόσεις βοήθειας, ελέγχους σε απίθανα θέματα από τους ανεκδιήγητους τεχνοκράτες της Τρόικα κ.τ.λ. Βεβαίως κάποιας μορφής συμφωνία μάλλον θα πρέπει να υπάρξει και αυτή θα περιλαμβάνει αμοιβαίες υποχρεώσεις. Υποχρεώσεις όμως αρχής και διαδικασίας. Όχι απίστευτες λεπτομέρειες προώθησης ζητημάτων και βεβαίως συγκεκριμένων συμφερόντων. Άλλο η αναγκαιότητα κάλυψης του χρηματοδοτικού κενού και η ανάληψη υποχρεώσεων αρχής και άλλο να βρίσκουμε και να δίνουμε δουλειά στους πολυάριθμους ελεγκτές.
Στη διεθνή βιβλιογραφία και εμπειρία διαπιστώνεται ότι έχει πολύ μεγάλη σημασία ο τρόπος της οικονομικής ολοκλήρωσης και ελέγχου των υποκειμένων κρατών. Ας το καταλάβουν αυτό και οι «ήρωες» της αντιπολίτευσης που κηρύττουν την κυριαρχία του «ελεύθερου πνεύματος» του Έλληνα. Έτσι ουσιαστικά ανοίγουν την πόρτα στην επικράτηση των τευτονικών σκέψεων.
Σήμερα έχουμε πολύ περισσότερες από μία δυνατότητες χρηματοδότησης του χρηματοδοτικού κενού: Παράταση των λήξεων των ομολόγων των Ελληνικών τραπεζών, παράταση των λήξεων των ομολόγων που διακρατούν οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και η ECB, επιτάχυνση της ανακεφαλαιοποίησης του Ελληνικού τραπεζικού τομέα, χρήση των αδιάθετων πλην κοστοβόρων για την Ελληνική πλευρά κεφαλαίων του ΤΧΣ και βεβαίως και διαρθρωτικά μέτρα. Έχουμε επίσης μία περισσότερο υγιή οικονομική εικόνα: Σχεδόν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό και εξωτερικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Υπάρχουν μάλιστα και Ευρωπαϊκοί μηχανισμοί ελέγχου της πορείας της οικονομίας. Εάν κάποιοι ονειρεύονται μαγικές κινήσεις για να παγιδεύσουν την αντιπολίτευση (συνυπογραφή) ή εάν δεν έχουν καμία εμπιστοσύνη στους μηχανισμούς εποπτείας που αναπτύσσει η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν τους φταίει κανείς. Αυτά είναι διαφορετικής τάξεως προβλήματα που η επίλυσή τους θα πρέπει να έχει καθαρό πολιτικό και όχι συμβολαιογραφικό χαρακτήρα. Και εάν λόγω όλων αυτών θα την πληρώσει πάλι η Ελληνική οικονομία και κοινωνία θα είναι πλέον απαράδεκτο. Είναι χαρακτηριστική η απίστευτη έλλειψη γνώσης, τόλμης και έμπνευσης από τους Τροϊκανούς. Είναι εντυπωσιακό ότι π.χ. θέτουν ως προαπαιτούμενο για την αποπληρωμή της δόσης να τοποθετηθούν τα μη συνταγογραφημένα φάρμακα στα super markets! Αυτή είναι μία ζοφερή εξέλιξη στην ποιότητα της διεθνούς συνεργασίας που μόνο οι γνωστοί γραφειοκράτες μπορούσαν να προτείνουν. Είναι δυνατόν να θέλουν να την διαιωνίσουν;
Έτσι, σήμερα λοιπόν με όλα τα δεδομένα κανείς δεν πρέπει να συμφωνήσει στην ύπαρξη ενός ακόμα μνημονίου γεμάτο με απίστευτες λεπτομέρειες προαπαιτούμενων. Είναι σοβαρό λάθος οικονομικής πολιτικής και πολιτικής.
