Είναι γνωστό ότι οι γενικεύσεις οδηγούν σε απλουστεύσεις. Οταν πρέπει να βγάλεις πολιτικά συμπεράσματα, έννοιες όπως «ο λαός», «ο πολίτης» ή πιο συγκεκριμένα «ο φορολογούμενος» μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρά λάθη. Πολλές φορές, ένα μόνο μικρό βήμα παραπέρα ανάλυσης των μεγεθών είναι δυνατόν να οδηγήσει σε εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα.
Το μέσο κατά κεφαλήν φορολογικό βάρος ήταν μέχρι το 2010 το ελαφρότερο στην Ελλάδα σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της ζώνης του ευρώ και ένα από τα ελαφρότερα στον ΟΟΣΑ.
Μέσα σε τρία χρόνια επιπλέον φόροι 25 δισ. ευρώ ήρθαν να αλλάξουν αυτή την πραγματικότητα. Μεγάλο μέρος των Ελλήνων, η πλειοψηφία των μισθωτών είναι στα όρια της φορολογικής αντοχής. Στα τρία αυτά χρόνια η φορολογική επιβάρυνση στη χώρα μας αυξήθηκε κατά 3,9% το έτος, ενώ η αντίστοιχη μέση αύξηση στην Ευρώπη των «27» ήταν μόλις 0,3%. Με αυτές τις επιδόσεις η Ελλάδα διακρίνεται και στο ευρύτερο πεδίο του ΟΟΣΑ για την αποφασιστική εκτίναξη προς τα πάνω της φορολογικής επιβάρυνσης. Οταν παρακολουθεί κανείς τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας των συμπολιτών μας, την επικρατούσα στα μέσα ενημέρωσης άποψη και τον τόνο των καθημερινών συζητήσεων, διαπιστώνει ότι η φορολογική επιβάρυνση είναι στο επίπεδο των εντυπώσεων πιο επώδυνη από ό,τι ο περιορισμός των εισοδημάτων, μισθών και συντάξεων ή από την επίδραση που είναι φυσικό να έχει η επέκταση της ανεργίας και της μερικής απασχόλησης.
Οι θεωρίες των ειδικών της Οικονομικής Ψυχολογίας πάντα αναλύουν ότι είναι επαχθέστερες οι συνέπειες όταν μειώνεις ή διατηρείς στάσιμους τους ονομαστικούς μισθούς και τα ημερομίσθια γιατί γίνονται άμεσα αντιληπτές από τον ενδιαφερόμενο ενώ «πιο εύκολα περνάνε» οι άμεσες και σταθερές μειώσεις των πραγματικών μισθών (υψηλός πληθωρισμός) ή η έμμεση διάβρωση του εισοδήματος με τις κρατήσεις (φόροι και ασφαλιστικές εισφορές). Για να γίνει αντιληπτό το παράδοξο, πρέπει να δούμε ποιοι και πόσοι σε κάθε κατηγορία είναι οι Ελληνες. Ας ξεκινήσουμε με τους ένδοξους και τιμημένους αγρότες μας. Η κατά τον Νίκο Ζαχαριάδη «αιμοβόρα αστικοτσιφλικάδικη μπουρζουαζία» της πατρίδας μας κατάφερε, μετά από αλλεπάλληλες αγροτικές μεταρρυθμίσεις, 500.000 περίπου αγρότες (12% του πληθυσμού) να μην πληρώνουν καθόλου φόρους, αν εξαιρέσει κανείς 5.000 υπερσύγχρονες και εξαγωγικές αγροτικές επιχειρήσεις που δεν μπορούν να κρυφτούν.
Ας αφήσουμε όμως τους επιγόνους του Μαρίνου Αντύπα να παρκάρουν δίπλα στα ολοκαίνουργια τρακτέρ τους συνηθέστατους μπεεμβέδες για να σχεδιάσουν τη βραδινή τους επίσκεψη σε κάποιο από τα «πολιτιστικά κέντρα» της περιοχής. Μια άλλη συμπαθής ομάδα του πληθυσμού απαραίτητη για να συγκροτηθεί πλειοψηφικό ρεύμα στο εκλογικό σώμα είναι οι αυτοαπασχολούμενοι. Αντιπροσωπεύουν το 30% του ενεργού πληθυσμού, δηλαδή το διπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που είναι μόνο 15%. Εξι στους δέκα από τους ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες έχουν ετήσιο εισόδημα κάτω των 5.000 ευρώ, δηλαδή κάτω των 420 ευρώ τον μήνα και εν πάση περιπτώσει 8 στους 10 έχουν εισόδημα κάτω των 10.000 ευρώ, δηλαδή κάτω των 850 ευρώ.
Αν προσθέσουμε ότι 4 στους 10 μισθωτούς επίσης δηλώνουν εισόδημα κάτω από 10.000 ευρώ, τότε φτάνουμε στο θαυμαστό συμπέρασμα ότι ένας στους δύο έλληνες φορολογούμενους δεν πληρώνει φόρο.
Αρα τη βασική υποχρέωση του πολίτη που είναι η καταβολή φόρων για τη λειτουργία του κράτους εκπληρώνει μόνο ένας στους δύο Ελληνες. Αν λάβει κανείς υπόψη του ότι η αποχή από τη νομοθετικά επιβεβλημένη υποχρέωση συμμετοχής στις εκλογές αφορά περίπου έναν Ελληνα στους τέσσερις (25%) και ότι περίπου ένας στους πέντε στρατεύσιμους, δηλαδή ένας στους δέκα πολίτες που είναι σε ανάλογη ηλικία, αποφεύγει τη στρατιωτική θητεία με διάφορα τεχνάσματα, όπως είναι οι εφ’ όρου ζωής αναβολές λόγω σπουδών, τότε διαμορφώνεται μια πολύ συγκεκριμένη εικόνα για την ποιότητα του λαού εις το όνομα του οποίου διάφοροι θεσιθήρες κόπτονται.
Ο κ. Θεόδωρος Πάγκαλος είναι πρώην υπουργός.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
