Πριν από δύο μήνες στη Βιέννη, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Ογκολογίας (ΕSMO), ανακοινώθηκε το πραγματικό κόστος του καρκίνου στην Ευρώπη. Κατά κεφαλήν σε ένα έτος κυμαίνεται από 32 ευρώ στη Λιθουανία, ως 165 ευρώ στη Γερμανία. Στην Ελλάδα δεν έχουμε καν αρχείο νεοπλασιών, αλλά με βάση σχετικά στοιχεία μπορούμε να υπολογίσουμε ότι η δαπάνη που αναλογεί στον καθένα μας, από τον νεογέννητο ως τον συνταξιούχο, πρέπει να είναι 120 ευρώ το έτος. Μια οικογένεια δίνει περίπου 500 ευρώ. Η μεγαλύτερη δαπάνη αφορά φάρμακα.
Μία από τις πιο συγκροτημένες ελληνικές επιστημονικές ιατρικές εταιρείες είναι αυτή των Παθολόγων Ογκολόγων. Στο υπουργείο Υγείας (ΚΕΣΥ) λειτουργεί η Επιτροπή Ογκολογίας με πολύ ισχυρό κύρος. Οι δύο φορείς έχουν εκδώσει κατευθυντήριες οδηγίες για τη θεραπεία των διαφόρων μορφών καρκίνου το 2011 και ήδη φρόντισαν να τις επικαιροποιήσουν το 2013. Δεν έχει βρεθεί όμως τρόπος αξιοποίησης των οδηγιών από το υπουργείο και τον ΕΟΠΥΥ. Οι επιστήμονες αυτοί επηρεάζουν περίπου το 1/3 της φαρμακευτικής δαπάνης (700-800 εκατομμύρια ευρώ), αλλά δεν έχουν κληθεί από τον υπουργό Υγείας να συζητήσουν τις προτάσεις τους, που βρίσκονται στην τροχιά της ορθής επιστήμης, της προστασίας του δημοσίου συμφέροντος και της μείωσης των δαπανών. Παρακολουθούν τον υπουργό στην τηλεόραση.
Οι εκατέρωθεν κραυγές στη συζήτηση για το φάρμακο άφησαν αναπάντητα ερωτήματα. Σταχυολογώ. Γιατί οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες πωλούν φθηνότερα στο εξωτερικό από το εσωτερικό; Γιατί να μην αφήσουμε τα off patent πρωτότυπα να «κυλήσουν» σε τιμές ανταγωνιστικές των γενοσήμων τους; Γιατί δεν επιτρέπουμε την παραγωγή γενοσήμων πριν από τη λήξη της δεκαετούς προστασίας του πρωτοτύπου, ώστε να είναι άμεσα διαθέσιμα; Γιατί μια οριζόντια δραστική μείωση τιμών των on patent είναι αδύνατη; Αφέθηκαν για μια άλλη φορά, όταν συνειδητοποιήσουμε ότι φθάσαμε στον σκληρό πυρήνα της φαρμακευτικής δαπάνης και για κάθε εκατομμύριο λιγότερο απαιτούνται απόλυτα μελετημένες δράσεις.
Ακολουθεί η συζήτηση για την πρωτοβάθμια περίθαλψη. Η ηγεσία της κυβέρνησης κατάληξε σε μια απόλυτα σωστή απόφαση. Ο ΕΟΠΥΥ να μετατραπεί σε μονοψώνιο και να μη διαθέτει υπηρεσίες περίθαλψης.
Φαίνεται παράδοξο αλλά μας δίνεται η ευκαιρία να πετύχουμε μια μείζονα μεταρρύθμιση εκμεταλλευόμενοι τις ως τώρα αδυναμίες μας. Την πληθώρα γιατρών και την υπερεξειδίκευσή τους. Τα σύγχρονα συστήματα υγείας αρθρώνονται για να αντιμετωπίζουν τις χρόνιες παθήσεις. Το 80% των ασθενών πάσχει από 10 νοσήματα. Τα όρια πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης είναι ασαφή. Το μοντέλο χρειάζεται ειδικούς γιατρούς. Το μειονέκτημά μας μετατρέπεται σε πλεονέκτημα.
Οι νέες υπηρεσίες, είτε συσταθεί αυτόνομος φορέας είτε υπαχθούν με αυτοτελή δομή στο ΕΣΥ, χρειάζονται περίπου 27.000 γιατρούς με τρεις διαφορετικές εργασιακές σχέσεις. Τους πλήρους απασχόλησης των κέντρων υγείας, κυρίως ειδικευμένων, με καθεστώς ΕΣΥ και ιδιωτικό επάγγελμα με περιορισμούς μέσα στη δομή. Τους συμβασιούχους με ειδικότητα και με αμοιβή κατά πράξη. Τους συμβασιούχους οικογενειακούς (γενικούς, παθολόγους, παιδιάτρους, γυναικολόγους) με αμοιβή κατά κεφαλή και κατά πράξη. Κάθε κανονικό σύστημα υγείας φροντίζει οι συμβασιούχοι γιατροί να αμείβονται καλύτερα από τους εσωτερικούς αντίστοιχους.
Μου είναι αδιανόητο γιατί μια μεγάλη μεταρρύθμιση επικοινωνείται ως μνημονιακή υποχρέωση και μια μετάβαση σε καθεστώς εργασίας με καλύτερη αμοιβή σαν απόλυση. Εκτός αν σχεδιάζεται «μια ολίγη» από δημόσια πρωτοβάθμια περίθαλψη.
Οι Ελληνες έχουμε την πιο εύκολη πρόσβαση στην πρωτοβάθμια περίθαλψη. Ολα δίπλα από την πόρτα μας, από νευροχειρουργό ως μαγνητικό τομογράφο. Σε ποια κανονική χώρα τα βρίσκεις έξω από νοσοκομείο; Μόνο που κοστίζει πανάκριβα, δυστυχώς όχι μόνο σε χρήμα. Αν η επιλογή είναι να εξακολουθήσουν να είναι όλα ιδιωτικά και ακριβά, τόσο για την τσέπη του πολίτη όσο και για τον ΕΟΠΥΥ, τότε προφανώς πρόκειται για διαφορετικούς σχεδιασμούς, ακόμη και μεταξύ των κυβερνητικών συνεργατών.
Θέλω να σχολιάσω τελευταίο το θέμα της αισθητικής στην πολιτική συμπεριφορά. Ο Αλέκος Παπαδόπουλος συνηθίζει να ισχυρίζεται πως «οι υπουργοί φτιάχνουν τα υπουργεία τους και όχι τα υπουργεία τους υπουργούς τους». Κατά τη θητεία του στο υπουργείο Υγείας έλεγε: «Εδώ χρειάζεται περισσή αξιοπρέπεια, διαχειριζόμαστε ανθρώπινο πόνο». Υπήρξε από τους μακροβιότερους υπουργούς Υγείας, 26 μήνες. Κατά τη διάρκεια αυτής της θητείας εμφανίστηκε μία μόνο φορά στην τηλεόραση…
Ο κ. Γιάννης Δατσέρης είναι πυρηνικός γιατρός, αντιπρόεδρος του ΚΕΣΥ.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ