Η περιοριστική πολιτική η οποία συνοδεύει το πρόγραμμα προσαρμογής της χώρας ενδεχομένως να επιφέρει μερικές διευθετήσεις θετικής κατεύθυνσης στα δημόσια οικονομικά, με βαρύτατο όμως πλήγμα στην κατάσταση υγείας του πληθυσμού και την οικονομία της κοινωνικής ασφάλισης. Οι πολιτικές αυτές συνοδεύονται από οργανωτικές και διοικητικές αλλαγές, οι οποίες επιτυγχάνουν κυρίως την οριζόντια μείωση των κοινωνικών εξόδων αναπαραγωγής της εργασίας. Στο πλαίσιο αυτό, οι αλλαγές στον τομέα της υγείας ταυτίζονται με την κρατούσα εκδοχή πολιτικής, με τις περικοπές της δημόσιας δαπάνης Υγείας η οποία υπερβαίνει το 35% στην πρόσφατη περίοδο.
Υπό το πρίσμα αυτό, η διασφάλιση ποσοτικής επάρκειας υπηρεσιών υγείας για το σύνολο του πληθυσμού –υπό συνθήκες δραματικής μείωσης των εισροών –επιβάλλει αλλαγή της «τεχνολογίας παραγωγής», δηλαδή εν άλλοις λόγοις μείζονες διαρθρωτικές αλλαγές.
Ομως εξαιτίας αυτών των εξελίξεων και ειδικότερα των ακολουθούμενων πολιτικών, οι έννοιες της μεταρρύθμισης και των διαρθρωτικών αλλαγών έχουν αποκτήσει δυσφημιστικά χαρακτηριστικά και ουσιαστικά σημαίνουν επιστροφή στη στασιμότητα και τον συντηρητισμό.
Στο πλαίσιο αυτό, μεγάλο τμήμα του πληθυσμού έχει απολέσει de jure και de facto την ασφαλιστική κάλυψη και τη δυνατότητα χρήσης των υπηρεσιών υγείας.
Πρόκειται για πλήρη ακύρωση της αρχής της καθολικότητας στην ασφάλιση, εξέλιξη η οποία συνιστά καίριο πλήγμα στο ευρωπαϊκό «κοινωνικό κεκτημένο» και το κράτος πρόνοιας.
Εξαιτίας της περιστολής της δαπάνης για την υγεία, καθώς και των στρεβλώσεων του υγειονομικού συστήματος δημιουργούνται συνθήκες δυσχερούς ή/και αδύνατης πρόσβασης, διάκρισης και αποκλεισμού από τις υπηρεσίες υγείας για ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, όπως οι ηλικιωμένοι, οι χρονίως πάσχοντες, οι φτωχοί, οι άνεργοι και όσοι είναι στη βάση της κοινωνικής πυραμίδας.
Τα ευρήματα αυτά συγκροτούν ένα αρνητικό «παράδειγμα» για τη χώρα, υπονομεύουν το ανθρώπινο κεφάλαιο και κατά συνέπεια την ευκταία αναπτυξιακή διαδικασία για το μέλλον. Κατά συνέπεια, η απεμπλοκή από τις δεσμεύσεις της διεθνούς οικονομικής επιτήρησης –στον τομέα της υγείας –οφείλει να είναι άμεση και να συνοδεύεται από ένα ευρύ πρόγραμμα αλλαγών, οι οποίες αποσκοπούν πρωτίστως στην καθολική κάλυψη και την εξασφάλιση πρόσβασης για το σύνολο του πληθυσμού σε μια περιεκτική δέσμη υγειονομικών υπηρεσιών. Ο πυρήνας του εγχειρήματος αυτού είναι η υπαγωγή του συνόλου του πληθυσμού σε ενιαίο ασφαλιστικό σχήμα, η θεμελίωση και διεύρυνση της χρηματοδοτικής βάσης και η ανασυγκρότηση των υγειονομικών υπηρεσιών με θεμέλιο την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.
Ο κ. Γιάννης Κυριόπουλος είναι καθηγητής Οικονομικών Υγείας στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ