ΑΝΑΜΕΣΑ στα τόσα δυναμικά στοιχεία με τα οποία εμπλουτίστηκε η ελεύθερη Ελλάδα –κάτω από το δυσβάσταχτο φορτίο της μικρασιατικής τραγωδίας –ήταν και το αθλητικό DNA των Ποντίων. Σήμερα, έπειτα από πολλές δεκαετίες, αυτό το στοιχείο ενυπάρχει στον ελληνικό αθλητισμό, στη ροή του χρόνου όμως η προσέγγιση είναι εντελώς διαφορετική από εκείνη στην πρώτη εικοσαετία του 20ού αιώνα για τις πόλεις του Πόντου και βέβαια και αρκετά χρόνια μετά το 1922. Ισως η λάμψη του αθλητισμού της Ιωνίας να είχε επηρεάσει, κατά κάποιον τρόπο, την αθλητική δραστηριότητα στον Ελληνισμό του Ευξείνου Πόντου ως πολύ αξιοσύστατο στοιχείο της κοινωνικής ζωής και της θωράκισης του εθνικού φρονήματος. Εν πάση περιπτώσει, λίγο – πολύ, στα βιβλία και σε άλλα κείμενα που αναφέρονται στην κοινωνική και πολιτισμική διαστρωμάτωση, όχι με την ταξική έννοια αλλά με τη λειτουργική συσχέτιση των διαφόρων τομέων δράσης, καταγράφονται πλείστα τεκμήρια ακμαίου φρονήματος και δημιουργικής ανησυχίας.
***
ΑΡΙΣΤΗ πηγή για τον ευρύτερο μικρασιατικό χώρο, με πολλά και ενδιαφέροντα τεκμήρια και για τον αθλητικό Πόντο, συναντάται στον δεύτερο τόμο του τριμελούς έργου του Χρίστου Σολδάτου «Η εκπαιδευτική και πνευματική κίνηση του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας» (1880-1922). Επίσης και σε άλλες ιστορικές έρευνες και σχετικές καταγραφές. Γενική διαπίστωση είναι ότι ο πυρήνας της άθλησης κυρίως στις πόλεις όπου δεν υπήρχαν στα τέλη του 19ου αιώνα αθλητικοί σύλλογοι, με ανθηρό μουσικό τμήμα, ήταν το σχολείο και ο δάσκαλος-καθηγητής. Μάλιστα δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις κατά τις οποίες οι ίδιοι οι μαθητές συγκροτούσαν αθλητικό σωματείο χωρίς να κοπεί ο ομφάλιος λώρος με το σχολείο. Εύγλωττη η περίπτωση στην πόλη Μερζιφούν, ο αθλητικός σύλλογος Πόντος που είχε τριψήφιο αριθμό μελών, από τα οποία 140 ήταν μαθητές των μεγάλων τάξεων. Διασώζεται και το όνομα ενός δασκάλου-γυμναστή με καλή φήμη, του Γ. Μανωλάκη, ο οποίος ανέλαβε να διδάξει γυμναστική –εν έτει 1904 –στο γυμνάσιο της Τραπεζούντας και το 1907 είχε κερδίσει τη γενική εκτίμηση και προσελήφθη ως γυμναστής στο Αμερικανικό Κολέγιο της Μερζιφούν.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ