Αμείλικτη τιμωρία στους δουλέμπορους, όχι στους μετανάστες

Στις αρχές Οκτωβρίου, σε μία απεγνωσμένη προσπάθεια να φθάσουν στις ακτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 365 αφρικανοί μετανάστες, πνίγηκαν όταν το πλοιάριο που τους μετέφερε ανετράπη κοντά στο ιταλικό νησί Λαμπεντούζα. Επρόκειτο για το πλέον θανατηφόρο δυστύχημα με μετανάστες που έχει καταγραφεί. Μία σοκαρισμένη κοινή γνώμη απαίτησε να μην ξανασυμβεί τέτοια τραγωδία.. Αλλά έχουν ήδη συμβεί κι άλλες τραγωδίες, με την ίδια συχνότητα όπως πριν. Μία εβδομάδα αργότερα, πλοιάριο με μετανάστες ανετράπη κοντά στη Μάλτα, οδηγώντας στον θάνατο άλλους 27 ανθρώπους.

Την ίδια ημέρα, τουλάχιστον 12 μετανάστες πνίγηκαν κοντά στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο. Και λίγες μέρες αργότερα διασώστες στον Νίγηρα βρήκαν τα πτώματα 92 μεταναστών, συμπεριλαμβανομένων 52 παιδιών, που πέθαναν από τη δίψα όταν τα οχήματά τους χάλασαν στην έρημο Σαχάρα στη διάρκεια της διαδρομής προς την Αλγερία και πιθανώς προς την ΕΕ. Η Μεσόγειος θάλασσα εδώ και καιρό έχει γίνει ένας υγρός τάφος για όσους προσπαθούν να διαφύγουν από τον πόλεμο, τη φτώχεια και την απελπισία. Αλλά δεν αποτελεί τη μοναδική παγίδα θανάτου.

Η παράνομη διακίνηση μεταναστών είναι παγκόσμιο φαινόμενο και επηρεάζει σχεδόν κάθε κράτος είτε ως χώρα καταγωγής, διακίνησης ή προορισμού. Η τραγωδία της Λαμπεντούζα μας ανάγκασε να σκεφτούμε περισσότερο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη μετανάστευση, τη συνοριακή πολιτική και το γιατί οι άνθρωποι διακινδυνεύουν τα πάντα για μία καλύτερη ζωή. Αλλά υπάρχει ακόμη ένας παράγοντας που δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε: τον ρόλο που διαδραματίζουν οι διακινητές, οι οποίοι εκμεταλλεύονται την απόγνωση και για τους οποίους η απώλεια της ανθρώπινης ζωής είναι απλά οι ζημίες του επαγγέλματος.

Οι διαβεβαιώσεις των διακινητών για ένα ασφαλές και επιτυχές ταξίδι, μικρή αξία έχουν: ενδιαφέρονται μόνο για να πληρωθούν και όχι για το εάν αυτά τα επικίνδυνα ταξίδια θα καταλήξουν σε θάνατο. Αν και πρόκειται για ένα σοβαρό έγκλημα, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, το επάγγελμα είναι επικερδές. Οι μετανάστες πληρώνουν τους διακινητές ποσά που κυμαίνονται από 2.000 έως 10.000 δολάρια, ανάλογα με το πού ξεκινάει το ταξίδι.

Δύο βασικές οδοί, από την Αφρική στην Ευρώπη και από τη Λατινική Αμερική στις Ηνωμένες Πολιτείες, αποφέρουν τουλάχιστον 6,75 δισ. δολάρια τον χρόνο στους εγκληματίες που αναλαμβάνουν αυτές τις επιχειρήσεις. Για τον διακινητή, ο κίνδυνος είναι μικρός. Δυστυχώς οι Αρχές σε πολλές χώρες συχνά συγχέουν την ποινικοποίηση της παράνομης διακίνησης ανθρώπων με την παράνομη μετανάστευση. Δίνουν μεγάλη προσοχή στο να πιάνουν τους μετανάστες που δεν έχουν έγγραφα στα σύνορα και όχι στο να εξαρθρώνουν τα εγκληματικά δίκτυα που λειτουργούν πίσω από αυτούς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να κινδυνεύουν μόνο οι μετανάστες.

Οι κυβερνήσεις πρέπει να αλλάξουν προτεραιότητες και να σταματήσουν τους διακινητές, βοηθώντας τους μετανάστες. Ανεξαρτήτως του νομικού τους στάτους, στους μετανάστες πρέπει να παρέχεται βασική προστασία, ειδικά όταν πρόκειται για αιτούντες άσυλο, πρόσφυγες, παιδιά ή θύματα παράνομης διακίνησης.

Οι πραγματικοί εγκληματίες είναι οι διακινητές και σε αυτούς πρέπει να εφαρμοστεί σκληρά ο νόμος. Για να γίνει αυτό οι κυβερνήσεις πρέπει να συνεργαστούν ώστε να αποτρέψουν τα ευέλικτα εγκληματικά δίκτυα να μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους σε πιο φιλικές περιοχές. Αν είναι να μάθουμε κάτι από τη Λαμπεντούζα –και να αποτρέψουμε στ’ αλήθεια παρόμοιες τραγωδίες στο μέλλον –οι διακινητές δεν πρέπει να ενθαρρύνονται από την ατιμωρησία. Οι απελπισμένοι άνδρες, γυναίκες και παιδιά που είναι τα θύματά τους δεν θα πρέπει να είναι αυτοί που τιμωρούνται.