Μήπως είναι ώρα, μετά τη σχεδόν καθολική καταδίκη των νεοναζιστών που προκάλεσε η δολοφονία του Παύλου Φύσσα, να αναρωτηθούμε για τις βαθύτερες αιτίες που οδήγησαν μερικές χιλιάδες συμπατριώτες μας να ενταχθούν στα τάγματα εφόδου και μερικές εκατοντάδες χιλιάδες να τους θεωρούν επίδοξους σωτήρες; Γιατί μάλλον δεν αρκεί η εξήγηση που δίνουν αρκετοί και κυρίως η Αριστερά ότι τα μνημόνια, η κρίση και ο καπιταλισμός εξέθρεψαν και εκτρέφουν τη βία, τον φασισμό, τον ναζισμό… Η Χάνα Αρεντ, η οποία προσπάθησε να αναλύσει την κοινοτοπία του κακού –συναντώντας σφοδρές αντιδράσεις από τους συντρόφους της –έγραφε ότι «ο μεγαλύτερος κίνδυνος στο να αναγνωρίσουμε τον ολοκληρωτισμό ως την κατάρα του αιώνα θα ήταν μια τέτοια εμμονή με αυτόν που θα μας εμποδίσει να δούμε τα πολλά εκείνα μικρά και όχι τόσο μικρά κακά με τα οποία είναι στρωμένος ο δρόμος προς την Κόλαση». Με άλλα λόγια, να υποτιμήσουμε το κακό που κρύβουμε μέσα μας… Και αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας, οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι είναι πάρα πολλές οι στιγμές στην καθημερινότητά μας που έχουμε νιώσει μιαν ανεξέλεγκτη οργή, ίσως και μίσος, για τον διπλανό μας, ακόμη και τον πιο κοντινό μας, που θα μπορούσε να μας οδηγήσει σε καταστάσεις εκτός ελέγχου και λογικής.
Είναι αυτοί οι μικροί καθημερινοί φασισμοί που σταδιακά και ανεπαισθήτως μας οδηγούν στους μεγαλύτερους, στους πιο αποτρόπαιους, στους πιο επικίνδυνους. Δεν είναι τυχαίο ότι πέρα από τους τραμπούκους που ενσωματώθηκαν στους νεοναζί υπήρξε ανοχή και αποδοχή από ένα ευρύτερο κομμάτι της κοινωνίας που πολιτισμικά, θεωρητικά τουλάχιστον, δεν ταίριαζε με το προφίλ του χρυσαυγίτη. Εχει αποδειχθεί άλλωστε και ιστορικά ότι άνθρωποι με γνώσεις και με ένα αξιοσέβαστο επίπεδο πολιτισμού όχι μόνο δεν μπόρεσαν να εμποδίσουν αλλά υποτάχθηκαν στη βαρβαρότητα. Δυστυχώς ο φόβος, η οργή, η ανασφάλεια, όταν συνδυάζονται με μια κουλτούρα αντιπολιτικής, βρίσκουν πολύ εύκολα διέξοδο στο μίσος, στην ξενοφοβία, στην εχθρότητα απέναντι στον άλλον, ιδιαίτερα όταν είναι διαφορετικός. Αν συνυπολογίσουμε μάλιστα έναν υποδόριο ή και φανερό εθνικισμό και τη διάχυτη συνωμοσιολογία που υφέρπουν σε μεγάλα τμήματα της κοινωνίας, το μείγμα γίνεται κάτι παραπάνω από εκρηκτικό…
Θα ήταν παράλογο να θεωρήσουμε ότι δεκάδες χιλιάδες συμπατριώτες μας που ψήφισαν ή που δήλωναν πρόθυμοι να ψηφίσουν τους χρυσαυγίτες είναι εν δυνάμει φασίστες. Κάποιοι τους ανέχθηκαν, κάποιοι τους στήριξαν, κάποιοι υιοθέτησαν την ακραία αντιδημοκρατική ρητορική και πρακτική τους γιατί υποτάχθηκαν πολύ εύκολα στη λογική του κακού που ενδημεί μέσα στον καθένα μας. Επέλεξαν την εκδίκηση αντί του σεβασμού του αντιπάλου, του ξένου, του διαφορετικού. Επέλεξαν την εύκολη καταφυγή στη λογική της βίας ως απάντηση στα προβλήματα ή στην οργή τους. Το ερώτημα τώρα είναι πόσοι από αυτούς είναι σε θέση να αντιληφθούν πού οδηγούσε η επιλογή τους και να λειτουργήσουν περισσότερο με λογική και λιγότερο με αίσθημα εκδίκησης…
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
