Πολλές οι συζητήσεις για την ανάγκη δημιουργίας μιας μεγάλης παράταξης της Κεντροαριστεράς, πολλές και οι απόψεις για το πώς μια τέτοια παράταξη μπορεί να συγκροτηθεί. Αυτό που λείπει από αυτές τις συζητήσεις είναι ο ορισμός της Κεντροαριστεράς. Τι ακριβώς θα είναι μια τέτοια παράταξη; Η γενική ιδέα ότι μπορεί να είναι κάτι μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ δεν λέει τίποτα. Υπάρχει πλήθος πολιτικών που τοποθετούν τον εαυτό τους σ’ αυτή την πολιτική περιοχή, χωρίς όμως να μπορούν να πουν τι ακριβώς πιστεύουν, τι προτείνουν και ποιο θα είναι το περιεχόμενο της υπό σκέψη και ίσως υπό διαμόρφωση Κεντροαριστεράς. Επιπλέον, οι ιδεολογίες και οι πολιτικές προτάσεις αυτών των πολιτικών διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους.
Μεγάλη κεντροαριστερή παράταξη με βάση ένα γενικό και ομιχλώδες πλαίσιο είναι δύσκολο να συγκροτηθεί και αν συγκροτηθεί γρήγορα θα καταρρεύσει υπό την πίεση των δυσχερών καταστάσεων που αντιμετωπίζει η χώρα. Ο λαός έχει βαρεθεί τα γενικά και αόριστα λόγια που δεν δεσμεύουν ούτε αυτόν που τα λέει ούτε αυτόν που τα ακούει. Το ασυνάρτητο μπλα-μπλα έχει κατοχυρωθεί πλέον στο πολιτικό οπλοστάσιο του ΣΥΡΙΖΑ.
Για να μπορέσει μια νέα παράταξη να πείσει τον λαό δεν πρέπει να αποτελείται από ανόμοια ιδεολογικά μπαλώματα του παρελθόντος. Αντίθετα, πρέπει να δώσει ακριβείς και σαφείς απαντήσεις στα ερωτήματα του παρόντος και του μέλλοντος. Δεν εννοώ τι θα υποσχεθεί για μισθούς, συντάξεις και άλλα παρόμοια τα οποία οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να επηρεάσουν σοβαρά ούτως ή άλλως. Εχω στον νου τα θεμελιώδη προβλήματα της χώρας που η λύση τους απαιτεί αποφασιστικότητα και πυγμή. Ιδού μερικά:
1. Πού βλέπει η Κεντροαριστερά το μέλλον της χώρας, εντός ΕΕ και ευρωζώνης ή σε άλλους οικονομικο-πολιτικούς σχηματισμούς ή σε απομόνωση;
2. Ποια θα είναι η σχέση κράτους – κεφαλαίου;
3. Ποια θα είναι η σχέση κράτους – συνδικαλισμού;
4. Ποιες συνταγματικές μεταρρυθμίσεις προτείνει;
5. Τι θα περιέχει το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων;
6. Ποιες θα είναι οι αρχές της κοινωνικής πολιτικής;
7. Πώς θα προσδιορισθεί το φορολογικό βάρος σε εταιρείες και πολίτες;
8. Με ποιον τρόπο θα περιορίσει τη διαφθορά;
9. Τι θα προτείνει για τη λύση του μεταναστευτικού που έχει καταταλαιπωρήσει και διχάσει τη χώρα;
Για όλα αυτά και για πολλά άλλα η υπό συζήτηση Κεντροαριστερά πρέπει να έχει σαφείς και όσο το δυνατόν λεπτομερείς απαντήσεις. Διαφορετικά δεν θα μπορέσει ούτε να συγκροτηθεί ούτε να επιζήσει.
Ενα τέτοιο πρόγραμμα μπορεί να είναι δύσκολο να διαμορφωθεί, δεδομένου ότι στον χώρο των αυτοαποκαλούμενων κεντροαριστερών υπάρχουν αντίθετες απόψεις εφ’ όλων σχεδόν των θεμάτων. Πάντως οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να γνωρίζουν ότι η δημιουργία μιας κεντροαριστερής παράταξης που θα μπορεί να διεκδικήσει εξουσία είναι πολύ σοβαρή υπόθεση. Αν αναζητούν απλά και μόνον ένα σωσίβιο για να γλιτώσουν από τη φουρτουνιασμένη θάλασσα της πολιτικής συγκυρίας, καλόν είναι να ψάξουν αλλού.
Ο κ. Θεόδωρος Π. Λιανός είναι ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.


tplianos@aueb.gr