Οσα κρύβει η επόμενη ημέρα

Ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα θέλει να φύγει ο πρόεδρος Μπασάρ αλ Ασαντ, αλλά αν αυτό γίνει γρήγορα θα ανοίξει ένα κενό, όπως έγινε στη Βαγδάτη το 2003, που θα καλυφθεί από εξτρεμιστές ισλαμιστές. Το τραγικό είναι ότι ο Ασαντ δείχνει να το θέλει αυτό. Βομβαρδίζει αστικές περιοχές οι οποίες έχουν περιέλθει στους αντιπάλους του και τις κάνει κυριολεκτικά ακυβέρνητες.

«Είναι κτηνωδία αλλά είναι έξυπνη» λέει ο πρώην αξιωματικός Πληροφοριών Τζόζεφ Χάλιντεϊ. Οι συνεργάτες του Ομπάμα υποστηρίζουν ότι τίποτε δεν εγγυάται ότι δεν θα συνεχιστεί ο πόλεμος και μετά την πτώση του καθεστώτος.

Ο Ασαντ έχει κινητοποιήσει εξτρεμιστικές οργανώσεις και τις Λαϊκές Επιτροπές, μια πανεθνική στρατιωτική πολιτοφυλακή από ομάδες με μειονότητες πιστές στο καθεστώς. Μαζί με τον τακτικό στρατό, κάπου 70.000 στρατιώτες, προετοιμάζονται να συνεχίσουν τη μάχη αν οι επαναστάτες καταλάβουν τη Δαμασκό. Αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου και ειδικοί λένε ότι τα περισσότερα σχέδια για τη μετά τον Ασαντ εποχή έγιναν με τη βοήθεια του Ιράν και της Χεζμπολάχ.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις για το τέλος του πολέμου, ο Ασαντ θα τεθεί επικεφαλής των σύρων αλεβιτών και θα κατευθυνθεί προς μια περιοχή στις ακτές της Μεσογείου που θα περιλαμβάνει τα σπουδαία λιμάνια της Λατάκειας και της Ταρτούς, όπου οι αλεβίτες πλειοψηφούν. Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι ο Ασαντ καλλιεργεί ήδη το έδαφος. Το καθεστώς έκανε εθνοκάθαρση σε αρκετά χωριά όπου η πλειονότητα των κατοίκων είναι σουνίτες, τα οποία βρίσκονται σε δρόμους προς τις ακτές, και φαίνεται ότι συγκεντρώνει όπλα και εφόδια στην περιοχή.

Ισως η πιο πειστική απόδειξη αυτού είναι το πείσμα με το οποίο αγωνίστηκε για να κρατήσει την πόλη Χομς, η οποία βρίσκεται στον αυτοκινητόδρομο μεταξύ Δαμασκού και ακτής. Η Χομς θα δώσει στο ψευτοκρατίδιο των αλεβιτών απρόσκοπτη επαφή με τη Χεζμπολάχ και το Ιράν. «Η Χομς είναι το κλειδί» λέει αμερικανός αξιωματούχος. «Αν μπορέσουν να την κρατήσουν, τότε θα μπορέσουν να έχουν τον αλεβιτικό θύλακο στις ακτές που θα συνδέεται με τη Χεζμπολάχ και θα υποστηρίζεται από το Ιράν. Τα ρωσικά σκάφη θα μπορούν να έρχονται πάντα στο λιμάνι».

Ο καθηγητής Γιόσουα Λάντις του Πανεπιστημίου της Οκλαχόμα, ο οποίος έγραψε πλήθος βιβλία και άρθρα για τη Συρία, πιστεύει ότι ο Ασαντ θα καταστρέψει τη Δαμασκό. Ισως η πρωτεύουσα περιέλθει στη σουνιτική πλειοψηφία που θα αρχίσει έναν μεγάλης ολκής διωγμό των αλεβιτών από τη Συρία. «Οταν οι σουνίτες έλθουν στη εξουσία, θα θελήσουν να καταλάβουν και την ακτή την οποία σήμερα κατέχουν οι αλεβίτες. Η κομψή λύση γι’ αυτούς θα είναι η εθνοκάθαρση και είναι κομψή επειδή η άλλη λύση είναι η σφαγή. Οι σουνίτες θα καταλάβουν μία ή δύο μικρές πόλεις και θα τους σφάξουν όλους. Οι υπόλοιποι αλεβίτες φυσικά δεν θα μείνουν εκεί που είναι για να δουν τη συνέχεια. Ολοι θα πάνε στον Λίβανο».

Οταν τον Μάιο ρώτησα έναν ανώτερο αμερικανό αξιωματούχο στην Ουάσιγκτον πώς βλέπει το μέλλον της Συρίας, μου είπε: «Οι πιο πολιτικές επαναστατικές ομάδες θα πολεμούν τις πιο φανατικές ισλαμικές ομάδες. Ηδη βλέπουμε τους Κούρδους να πολεμούν τις αραβικές πολιτοφυλακές στον Βορρά». Αλλού βρίσκεται η πολιτοφυλακή των Δρούζων του Λιβάνου, η οποία «συγκρούστηκε ήδη με τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό και τώρα βλέπουμε να οργανώνεται και μια χριστιανική στρατιωτική δύναμη».

«Τέσσερα εκατομμύρια πρόσφυγες θα πάνε στον Λίβανο και στην Ιορδανία, γεγονός που όμοιό του δεν αντιμετωπίσαμε στο Ιράκ. Σε έναν χρόνο η Ιορδανία θα κλείσει τα σύνορά της».

Η ταχύτατη ανάπτυξη της Αλ Κάιντα στη Συρία είναι πολύ ανησυχητική. «Τον Φεβρουάριο του 2012 ήταν μόλις λίγες δεκάδες. Σήμερα βρίσκεται παντού –στο Χαλέπι, στη Δαμασκό, στη Χομς. Οσο η κατάσταση συνεχίζεται, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος να αποκτήσουν τα χημικά όπλα τα «κακά παιδιά» –όλοι τους είναι κακά παιδιά, αλλά εδώ εννοώ τη Χεζμπολάχ και τις εξτρεμιστικές ομάδες των ισλαμιστών. Οσο συνεχίζεται ο πόλεμος τόσο μεγαλώνει ο κίνδυνος να επεκταθεί σε όλη την περιοχή».

Ο κ. Dexter Filkins είναι δημοσιογράφος των «New York Times» και του «New Yorker», τιμημένος με τις μεγαλύτερες διακρίσεις στα ΜΜΕ της Αμερικής. Το άρθρο είναι απόσπασμα από έρευνά του που δημοσιεύεται στο περιοδικό «New Yorker» αυτή την εβδομάδα.