Το λάθος

Το σημείωμα της προηγούμενης Κυριακής που είχε ως θέμα το ερώτημα αν μπορούμε να αναγνωρίσουμε ένα καλό βιβλίο χωρίς να γνωρίζουμε τον συγγραφέα του ή αν θα «θάβαμε» ένα κακό βιβλίο ενός γνωστού συγγραφέα στην περίπτωση που δεν γνωρίζαμε το όνομά του δέχθηκε πολλά σχόλια. Κάποιοι επιστολογράφοι αναγνώρισαν τη δυσκολία μέσα στις χιλιάδες βιβλία που εκδίδονται κάθε χρόνο να κρίνεις πάντα σωστά ένα βιβλίο. Αλλοι το πήραν προσωπικά και υποστήριξαν ότι είναι παραγνωρισμένοι επειδή δεν είναι γνωστοί και οι κριτικοί λογοτεχνίας υποκύπτουν στο μάρκετινγκ.

Πρόκειται για συγγραφείς που πιστεύουν ότι τα βιβλία τους αξίζουν αλλά επειδή δεν βρίσκονται σε έναν μεγάλο εκδοτικό οίκο δεν προωθούνται και γι’ αυτό μένουν στα «αζήτητα».

Σε αυτούς αφιερώνω την παρακάτω ιστορία που συνέβη πριν από λίγα χρόνια.

Ενας κριτικός βιβλίου παίρνει με το ταχυδρομείο ένα βιβλίο πρόχειρα δεμένο με φωτοτυπίες. Επρόκειτο για διηγήματα τα οποία υπέγραφε ένας διευθυντής Λυκείου. Το βιβλίο συνοδευόταν από την εξής επιστολή: «Αγαπητέ κύριε. Σας στέλνω τα διηγήματά μου για να μου πείτε τη γνώμη σας, μιας και μόνον εσάς εκτιμώ απ’ όλους τους κριτικούς. Πιστεύω ότι εσείς θα αναγνωρίσετε με το οξυμμένο κριτήριό σας την αξία τους. Είμαι πολύ απογοητευμένος γιατί τα έστειλα σε 12 (δώδεκα) εκδοτικούς οίκους και μου απάντησαν αρνητικά. Αν είναι δυνατόν. Με εκτίμηση κ.λπ. κ.λπ.». Ο καλός αυτός άνθρωπος δεν σκέφτηκε, ούτε ως υποψία δεν του πέρασε από τον νου, ότι για να απορρίψουν το πόνημά του δώδεκα εκδότες πιθανόν και να μην ήταν καλό.

Είναι φυσικό να αγαπάς αυτό που φτιάχνεις. Πιθανόν να το αγαπούν και οι φίλοι σου και να σου λένε ότι «είναι πολύ καλό», «δεν έχουν ξαναδιαβάσει ποτέ κάτι ανάλογο», «είναι πρωτότυπο» κτλ. Ετσι με βάση τη θετική γνώμη του περιβάλλοντός σου να ξεκινάς να κατακτήσεις μια θέση στο λογοτεχνικό στερέωμα.

Προσωπικά πιστεύω ότι αν το κείμενο, ακόμη και ενός αγνώστου, έχει λογοτεχνική αξία, κάποια στιγμή θα αναγνωριστεί.

Τα τελευταία χρόνια με τη διάδοση των ηλεκτρονικών μέσων και των κοινωνικών δικτύων τα κείμενα κυκλοφορούν με μεγάλες ταχύτητες, κάποιος θα σημειώσει ότι κάποιο από αυτά αξίζει και αυτό θα διαδοθεί ακόμη παραπέρα.

Ολοι ξέρουμε πόσο πληγώνει μια απόρριψη. Οταν όμως εκτίθεσαι, δηλαδή δημοσιεύεις ένα κείμενο, πρέπει να είσαι έτοιμος να δεχθείς και την απόρριψη. Αυτή μπορεί να έχει τη μορφή μιας κακής κριτικής ή μιας αποσιώπησης. Δεν μπορείς να θεωρείς ότι φταίνε μόνον οι άλλοι που δεν σε καταλαβαίνουν, το μάρκετινγκ που δεν σε υποστηρίζει και οι προκατειλημμένοι κριτικοί λογοτεχνίας. Μπορεί και εσύ να είσαι λάθος.