Στην Ελλάδα του 2013, οποιαδήποτε αλληλεπίδραση και να έχεις με το δημόσιο σου ζητάνε να συμπληρώσεις μια αίτηση.
Το πιο απλό πράγμα να ζητήσεις (μια απλή βεβαίωση, μια ενημερότητα κλπ) πρέπει οπωσδήποτε να χάσεις την ώρα σου να συμπληρώσεις τα στοιχεία σου και να υποβάλεις την αίτηση, αυτή η αίτηση πρέπει να πρωτοκολληθεί, να πάρεις αριθμό πρωτοκόλλου, να περιμένεις να περάσουν μερικές μέρες, να ξαναπεράσεις από την υπηρεσία και με τον αριθμό πρωτοκόλλου να παραλάβεις αυτό για το οποίο αιτείσαι.
Με λίγα λόγια, εσύ χάνεις τον χρόνο σου, η υπηρεσία απασχολεί κάποιον να πρωτοκολλεί ανούσιες αιτήσεις, διατηρεί χώρο αρχείου και απασχολεί υπάλληλο αρχειοθέτησης για όλες αυτές τις αιτήσεις, απασχολεί κλητήρα διεκπεραίωσης του πήγαινε έλα όλων αυτών των αιτήσεων (όταν βέβαια αυτό δεν το κάνει ο ίδιος ο πολίτης), περιπλέκει το σύστημα μηχανοργάνωσής της με επιπλέον άχρηστα δεδομένα, καταναλώνει χαρτιά, μελάνια και σφραγίδες, αυξάνει τον χρόνο παραμονής του πολίτη στον χώρο της, αυξάνει τις ουρές που δημιουργούνται, αυξάνει τον αναπόφευκτο εκνευρισμό. Όλα αυτά ονομάζονται με μία λέξη γραφειοκρατία. Και όλα αυτά συμβαίνουν σε ένα σωρό άλλα παραδείγματα πέρα από τις αιτήσεις.
Αντίθετα, σε κάθε ιδιωτική επιχείρηση, η αίτηση είναι προφορική. Πας στον υπάλληλο της επιχείρηση και επί της ουσίας αιτείσαι επιτόπου και προφορικά αυτό που επιθυμείς, το οποίο και πραγματοποιείται επιτόπου, χωρίς ουρά, αναμονή, εκνευρισμό, χαμένες εργατοώρες, χαμένο μισθολογικό κόστος.
Η διαπίστωση αυτή, είναι προφανέστατη από τον οποιονδήποτε. Η λύση στο πρόβλημα επίσης δεν απαιτεί κάποια πνευματική διάνοια, απλώς κοινή λογική: να καταργηθούν δια νόμου οι αιτήσεις στο 80% των διαδικασιών ή σε ευρύτερη κλίμακα να απλοποιηθούν όλες οι γραφειοκρατικές διαδικασίες, αφού είναι απολύτως περιττές και δεν διασφαλίζουν τίποτα απολύτως.
Τίποτα; Κι όμως διασφαλίζουν κάτι. Την ανάγκη ύπαρξης θέσεων εργασίας για ένα τεράστιο αριθμό ελαχίστων ικανοτήτων υπαλλήλων οι οποίοι πληρώνονται πλουσιοπάροχα για να κάνουν μια εργασία που ΔΕΝ χρειάζεται. Διασφαλίζουν με λίγα λόγια την πελατειακή σχέση ανάμεσα σε πολίτες και κράτος.
Κι όχι μόνο πληρώνονται για να κάνουν περιττές εργασίες, αλλά το κράτος δημιουργεί την ψευδή ανάγκη όλων αυτών των εργασιών προκαλώντας έτσι χάος στην συναλλαγή του πολίτη με το δημόσιο.
Από όλες τις απόψεις θα ήταν προτιμότερο να καταργηθούν όλες αυτές οι περιττές γραφειοκρατικές διαδικασίες. Έτσι θα γλιτώναμε όχι μόνο χαμένα εκατομμύρια σε άχρηστους μισθούς, αλλά και χαμένο χρόνο για τους πολίτες.
Κι αν ακόμα δεν μπορούμε να (δεν θέλουμε) να προχωρήσουμε σε αυτή τη σωστή λύση, τουλάχιστον ας αποφασίσουμε πως αυτούς όλους τους πληρώνουμε χωρίς λόγο προκειμένου να ζούνε χωρίς να κάνουν τίποτα. Ας τους στείλουμε σπίτι τους και ας δεχθούμε σαν κοινωνία πως θα συνεχίσουμε να τους πληρώνουμε χωρίς να κάνουν απολύτως τίποτα, γιατί έτσι υπαγορεύει η δική μας αντίληψη περί δημοσίου και ανάπτυξης. Τουλάχιστον όμως ας απλοποιήσουμε τις διαδικασίες για να γλιτώσει ο πολίτης από τη γάγγραινα της γραφειοκρατίας.
Προτιμώ με λίγα λόγια να πληρώνω έναν δημόσιο υπάλληλο για να κάθεται σπίτι του, αλλά να απλοποιηθούν οι διαδικασίες και να κάνω τη δουλειά μου γρήγορα, παρά να δημιουργώ πλαστές ανάγκες προκειμένου αυτός να δικαιολογεί την ύπαρξη της θέσης του στο δημόσιο και να αισθάνεται καλύτερα για τον εαυτό του. Θα είχε μάλιστα σημειολογική αξία το αποτέλεσμα μιας σοβαρής μελέτης που θα έδειχνε πόσοι δημόσιοι υπάλληλοι θα μπορούσαν να κάθονται σπίτι τους και να πληρώνονται χωρίς να κάνουν τίποτα, αν απλοποιούσαμε τις γραφειοκρατικές διαδικασίες του δημοσίου. Να ξέρουμε δηλαδή πως μπορούμε για παράδειγμα να γεμίσουμε ένα Ολυμπιακό Στάδιο ολόκληρο με ανθρώπους που πληρώνονται από εμάς για να μην κάνουν τίποτα και ταυτόχρονα όλοι οι υπόλοιποι να διευκολυνθούμε απεριόριστα στην καθημερινότητά μας.
Τουλάχιστον αφού χάνουμε τα λεφτά μας, μην χάνουμε και την ώρα μας.
* Ο κ. Αλέξανδρος Παπαδόπουλος είναι Πολιτικός Μηχανικός
