«Πολιτεία»

Πολλοί λένε ότι είναι ένας «ναός του βιβλίου» στο κέντρο της Αθήνας –το βιβλιοπωλείο «Πολιτεία» στην Ασκληπιού συνεχίζει χρόνια τώρα μια παράδοση πίστης στο βιβλίο. Ο «σκληρός» πυρήνας των καλών αναγνωστών βρίσκεται εκεί. Είναι ό,τι το «Strand» για τη Νέα Υόρκη –βρίσκεις τα πάντα και κυρίως τα καλά βιβλία. Ψάχνεις μια παλιά ποιητική συλλογή, μια μετάφραση από τα πορτογαλικά, ένα δοκίμιο για τον ρομαντισμό, ένα περιφερειακό περιοδικό, ξέρεις ότι εκεί έχεις πιθανότητες να τα βρεις. Η «Πολιτεία» είναι ένα αμιγές, προσηλωμένο στην υπόθεση του βιβλίου, βιβλιοπωλείο. Δεν έχει βιτρίνα, δεν προβάλλει ντάνες με ευπώλητα (τις επονομαζόμενες και «τούρτες»), δεν κάνει εκδηλώσεις στον χώρο του με συγγραφείς και άλλους διανοουμένους. Δεν έχει καφέ για τους επισκέπτες του. Δεν τους εμποδίζει όμως να κάτσουν καταγής και να διαβάσουν ένα βιβλίο. Ξεκίνησε από το υπόγειο στην Ασκληπιού 1-3 για να επεκταθεί αργότερα σε δωμάτια και δωματιάκια στο ισόγειο και στον πρώτο όροφο των διπλανών καταστημάτων. Διαθέτει επτά εξειδικευμένα τμήματα βιβλίων και ένα εύληπτο site. Οι διάδρομοί του είναι γεμάτοι ράφια. Είναι εύκολο να βρεις αυτό που ψάχνεις. Και αν δεν μπορείς, οι υπάλληλοί του είναι εξπέρ, μπορούν να σε καθοδηγήσουν, να σου δώσουν πληροφορίες, να σου αναδείξουν κάτι που αγνοείς. Πρόκειται για ένα πολυδαίδαλο κατάστημα –κάτι που δεν εμποδίζει τους πελάτες του, καθώς οι περισσότεροι είναι τακτικοί και γνωρίζουν καλά τα κατατόπια.

Ο ιδιοκτήτης του, ο Νίκος Λιβέριος, παρά την αλματώδη ανάπτυξη του βιβλιοπωλείου, δεν το επεξέτεινε σε πολυώροφο κτίριο, δεν σκέφτηκε να μετακομίσει σε κεντρική λεωφόρο, δεν θέλησε να μετατραπεί σε αλυσίδα, να πάρει δάνεια και να γίνει πιο glamorous. Και αυτό τον έσωσε. Η κρίση μπορεί να έχει επηρεάσει και τους δικούς του πελάτες, αλλά οι επιπτώσεις είναι πολύ μικρότερες.

Οι εκδότες τον λατρεύουν. Είναι καλοπληρωτής και γρήγορος. Σε αντίθεση με πολλά άλλα βιβλιοπωλεία, αυτός είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του, πληρώνει χωρίς καθυστερήσεις και τσιριμόνιες. Πολλοί εκδότες (κυρίως μικροί και μεσαίοι) μου έχουν πει ότι χωρίς την «Πολιτεία» θα «τα είχαν τινάξει» προ πολλού. Ο Νίκος Λιβέριος είναι ένας παλιός του χώρου. Δεν δίνει συνεντεύξεις, δεν προκαλεί με τη ζωή του, δεν συμμετέχει στα δημόσια πράγματα. Οι ανταγωνιστές του τον σέβονται, οι βιβλιόφιλοι δεν γνωρίζουν καν τη φωτογραφία του. Ξέρουν όμως ότι του οφείλουν πολλά. Οι πελάτες της «Πολιτείας» λατρεύουν τον χώρο της, την έχουν παρομοιάσει με μια μυστική πολιτεία των βιβλίων, με μια υπόγεια στοά μυημένων στο καλό βιβλίο. Δεν έχουν άδικο. Δεν λέω ότι είναι το μόνο καλό βιβλιοπωλείο στο κέντρο, υπάρχουν κι άλλα. Απλώς ξεχωρίζει.