Κάποτε ρώτησα ένα από τους μεγάλους εκδότες της χώρας γιατί δεν χαρίζει τα βιβλία που πολτοποιεί (για φορολογικούς λόγους) και μου απάντησε: «Γιατί έτσι το βιβλίο απαξιώνεται». Μου εξήγησε ότι, αν μια βιβλιοθήκη περιμένει να συλλέξει βιβλία μόνο από δωρεές, δεν θα σκεφθεί ποτέ ότι πρέπει να αγοράσει τα βιβλία που της χρειάζονται και θα γεμίζει με ό,τι της δωρίζουν, ακόμη και άχρηστα για τους σκοπούς της βιβλία. Είναι γνωστό ότι το βιβλίο εμπεριέχει μια γνωστική και μια εμπορική αξία και, αν δεν διατηρήσει τη δεύτερη, δεν θα μπορέσει να συνεχίσει να εκδίδει βιβλία ο εκδότης. Κάτι ανάλογο επικαλέστηκε και ένας φίλος βιβλιοπώλης όταν, στην αρχή της κρίσης, τον προέτρεπα να κάνει προσφορές. «Θα κάνω αλλά λελογισμένα» μου είπε. «Γιατί οι πολλές προσφορές ρίχνουν την αξία του εμπορεύματος. Αν όλοι εθίζονται να αγοράζουν μόνο προσφορές, τα νέα βιβλία θα μένουν απούλητα και το αποτέλεσμα θα είναι οι εκδότες να σταματήσουν κάποτε να εκδίδουν και τα βιβλιοπωλεία να μετεξελιχθούν σε πάγκους της λαϊκής».
Τελικά λόγω κρίσης δεν αποφύγαμε εντελώς το τελευταίο. Πολλοί εκδότες και βιβλιοπώλες κάνουν συνεχώς προσφορές, οι πρώτοι πάγκοι πολλών βιβλιοπωλείων είναι γεμάτοι με εκπτωτικές προσφορές και μόνο τα μπεστ σέλερ ή αυτά που ευελπιστούν να γίνουν μπεστ σέλερ στολίζουν την είσοδο του καταστήματος. Φυσικά κάτι τέτοιο είναι καταστροφικό για τα καταστήματα εκτός κέντρου που αναγκάζονται στην πλειονότητά τους, λόγω ανταγωνισμού, να γεμίζουν τις βιτρίνες τους με δήθεν ή πραγματικά μπεστ σέλερ. Την κατάσταση επιδεινώνει και μικρή ομάδα εκδοτών που θεωρεί ότι ο μόνος τρόπος να πουλήσει είναι τα περίφημα «παζάρια». Φιλοδοξεί μάλιστα να τα μεταφέρει σε όλη την Ελλάδα –κάτι που δεν επιτρέπει ο νόμος. Σχετικά πρόσφατα επιχειρήθηκε να γίνει κάτι τέτοιο στην Καλαμάτα, αλλά οι τοπικοί βιβλιοπώλες αντιστάθηκαν: κάτι αντίστοιχο θα μπορούσαν να οργανώσουν και μόνοι τους. Πρόσφατη είναι και η διαμάχη των κεντρικών βιβλιοπωλείων με τους οργανωτές του παζαριού βιβλίων που γινόταν ως πρόσφατα στην Κλαυθμώνος. Τα βιβλιοπωλεία του κέντρου πίεσαν να μεταφερθεί στην πλατεία Κοτζιά ώστε να μη γίνει το παζάρι πόλος αθέμιτου ανταγωνισμού.
Τα βιβλιοπωλεία –και τα μεγάλα και τα μικρά –πρέπει να επιζήσουν, γιατί αλλιώς πού θα πουλάνε οι εκδότες τα βιβλία τους; Ορισμένοι από τους εκδότες κάνουν κι αυτοί όλο και πιο συχνά προσφορές στα γραφεία τους. Ανταγωνίζονται, δηλαδή, τα ίδια τα προϊόντα τους, που τα έχουν ήδη διοχετεύσει στην αγορά. Πρόκειται για μια τραγελαφική κατάσταση η οποία, αν δεν κρατηθεί σε πλαίσια, θα επιφέρει πολλαπλά πλήγματα στην αγορά του βιβλίου και φυσικά στον βιβλιόφιλο αγοραστή.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
