Το χάος της πολιτικής και η πολιτική του χάους

«Επειδή έλειπε ένα καρφί, χάθηκε ένα πέταλο· επειδή έλειπε ένα πέταλο, χάθηκε ένα άλογο· επειδή έλειπε ένα άλογο, χάθηκε ένας καβαλάρης, ο οποίος σκοτώθηκε από τον εχθρό· όλα αυτά επειδή έλειπε το ενδιαφέρον για ένα καρφί». Το δημοφιλές αυτό απόσπασμα του Βενιαμίν Φραγκλίνου κάνει πιο κατανοητή τη θεωρία του χάους, που διατύπωσε με μαθηματικό τρόπο ο Πουαγκαρέ, πολύ αργότερα, και η οποία αναφέρεται σε ασταθείς καταστάσεις, κατά τις οποίες μικρές αλλαγές μπορούν να προκαλέσουν μια ολόκληρη «χιονοστιβάδα» εξελίξεων, με ολοένα μεγαλύτερα και πιο μακροχρόνια αποτελέσματα.

Στον ίδιο τόνο μια πολιτική αστάθεια λ.χ., σε καιρούς κρίσης ιδιαίτερα, μπορεί, από ένα μικρό λάθος, από μειωμένο ενδιαφέρον, να οδηγήσει σε πληθώρα αρνητικών και καταστροφικών πολύπλοκων συνεπειών. Διότι η πολιτική ενέχει από τη φύση της το χαρακτηριστικό της αστάθειας. Μπορεί βέβαια η παρούσα τρικομματική κυβέρνηση να δαμάζει κάθε λίγο και λιγάκι την αστάθειά της, αλλά πάντα είναι ευάλωτη. Ενα παρατεταμένο όμως ασταθές πολιτικό σύστημα μπορεί να αποβεί μοιραίο, αν συνεχίσουν να κονταροχτυπιούνται έννοιες, όπως η δημοκρατία με την ασυδοσία, το εθνικό όφελος με το προσωπικό/κομματικό πολιτικό κόστος, η ευπρέπεια του πολιτικού λόγου με την απρεπή κοινοβουλευτική ρητορική, η αποτελεσματικότητα με την προσπάθεια, η εξυπνάδα με την κουτοπονηριά.

Καλοί μαθητές εσχάτως στο μάθημα της λιτότητας, της φτώχειας και της καταπίεσης, καταφέραμε κάποιους αριθμούς να ευημερούν· οι άνθρωποι όμως όχι, καθώς παραμένουν ανεμοδαρμένοι από τον χαοτικό άνεμο των πολιτικών λαθών, εγχώριων και διεθνών. Η πολιτική, οικονομική και κοινωνική κατάσταση μπορεί να δονείται στο πεδίο της πρωτοφανούς καρτερικότητας των περισσότερων πολιτών, αλλά είναι πολύ εύθραυστη, διότι η κοινωνία κουφοβράζει, έτοιμη να εκραγεί. Πώς να εμπιστευτούν π.χ. οι συνταξιούχοι τη ζωή τους στο κράτος, όταν ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος συστήνει στους μισθωτούς την ιδιωτική ασφάλιση αντί να υποδείξει την άμεση πάταξη της χρόνιας εισφοροδιαφυγής και να στηλιτεύσει το γεγονός ότι τα ημιθανή ήδη ασφαλιστικά ταμεία οδηγούνται στον βέβαιο θάνατο, λόγω και της ανεκπλήρωτης κυβερνητικής υπόσχεσης ανάταξής τους μετά το τραγικό γι’ αυτά PSI;

Δεν μπορεί και δεν πρέπει να επαναληφθούν καταστάσεις νέων μέτρων ή «ανομολόγητες» περικοπές μισθών και συντάξεων με «έμμεσους/έξυπνους» τρόπους· ούτε βέβαια να κυοφορείται καμιά σκέψη για περαιτέρω «ευφυή» φορολογική αφαίμαξη, διότι η αλήθεια πάντα φθάνει στους πολίτες. Μήπως όμως πατάχθηκε το λαθρεμπόριο; Οχι· γίνονται, λένε, προσπάθειες. Η αποτελεσματικότητα όμως μας ενδιαφέρει· κι αυτή αργεί να εμφανιστεί, ενώ ζει και βασιλεύει η τελωνειακή απάτη· κι όλα αυτά επειδή έλειπε το ενδιαφέρον για κάτι σωστό. Στη Δικαιοσύνη επίσης χειμάζουν χιλιάδες υποθέσεις, μερικές από τις οποίες θα εκδικαστούν, λένε, το 2020! Επαγγέλματα ξανανοίγουν που είχαν δήθεν ανοίξει· μας κοροϊδεύουν;

Πώς θα πιστέψει λοιπόν ο πολίτης ότι όποιος ασχημονεί κατά του κράτους, κατά της κοινωνίας, κατά των άλλων δηλαδή, πολιτικός ή μη, θα τιμωρείται πάραυτα; Ο νόμος πρέπει να ισχύει στην πράξη για «αυτοκράτορες» και θνητούς. Αυτή πρέπει να ‘ναι η διαπαιδαγώγηση των πολιτών, με δασκάλους τους κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους του. Πώς όμως αντιμετωπίζεται το αντιρατσιστικό πρόβλημα; Είναι δυνατόν να καταθέτει το κάθε κόμμα τη δική του πρόταση νόμου; Και όμως έγινε στην ελληνική Βουλή, αφήνοντας άναυδους τους σκεπτόμενους πολίτες. Αυτά συμβαίνουν εν Ελλάδι, η οποία, κατά τα άλλα, στέφεται πρωταγωνιστής της παραοικονομίας ανάμεσα σε 21 χώρες του ΟΟΣΑ.

Είναι βέβαια σημαντικό το γεγονός ότι γίνονται προσπάθειες που ίσως να «συνετίσουν» τους εξυπνάκηδες εκείνους έχοντες επαγγελματίες, των οποίων δεν ιδρώνει το αφτί στο άκουσμα των στοιχειωδών υποχρεώσεών τους προς το κράτος. Αυτοί επενδύουν στη χαοτική κατάσταση που θεριεύει από την έλλειψη ελέγχου, η οποία μαζί με το ανίκητο τέρας της κρατικής γραφειοκρατίας νανοποιεί κάθε θετική κυβερνητική προσπάθεια, κατασπαράσσοντας την αποτελεσματικότητά της.

Κατά τ’ άλλα, συνεχώς εναποθέτουμε τις ελπίδες μας στην ανάπτυξη της χώρας, η οποία χωρίς μια επίμονη και επίπονη καλοσχεδιασμένη εθνική αποτελεσματική προσπάθεια μπορεί να εξελιχθεί σε χαοτική. Κι αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό απ’ όλους, και από τις τοπικές κοινωνίες. Διότι η οικονομική διάδραση είναι ολιστική, παγκοσμιοποιημένη, καθώς συγκροτείται από τοπικά και εθνικά fractals, από όμοια αλλά διαφορετικών μεγεθών κοινωνικοοικονομικά κλάσματα δηλαδή, όπως αποκαλούνται στη θεωρία του χάους. Οι εμπνευστές της οικονομικής παγκοσμιοποίησης «ξέχασαν» βέβαια να της ενσωματώσουν και το σύστημα ελέγχου μιας παγκοσμιοποιημένης φοροδιαφυγής· και τώρα τρέχουν να συμμαζέψουν τη μωρία τους. Γι’ αυτό εμείς δεν πρέπει να συμπεριφερθούμε σαν «μωραί παρθέναι» στα τοπικά και εθνικά μας προβλήματα και συμφέροντα, τα οποία δεν είναι ανεξάρτητα από την πίεση της οικονομικής παγκοσμιοποίησης. Η έλλειψη του σωστού ενδιαφέροντος από έναν συνδικαλιστή, έναν υπάλληλο, έναν διευθυντή, έναν δήμαρχο, έναν υπουργό, μπορεί να θέσει σε κίνηση έναν χαοτικό αναπτυξιακό εκτροχιασμό.