Ακούω (κυρίως από την πλευρά της Αριστεράς, αλλά και από ορισμένους διανοητές) ότι η θεωρία των άκρων είναι «επικίνδυνη και ανιστόρητη».
Οτι είναι επικίνδυνη για όσους αναγνωρίζουν τους εαυτούς τους στο ένα από τα δύο άκρα, το καταλαβαίνω.
Δεν τους επιτρέπει να ισχυρίζονται ότι τα δικά τους εγκλήματα και τα δικά τους καθάρματα είναι καλύτερα από τα εγκλήματα και τα καθάρματα των άλλων.
Αλλά ανιστόρητη γιατί;
Οποιος πάρει στα χέρια του ένα απλό σχολικό εγχειρίδιο Ιστορίας θα πληροφορηθεί ότι η δημοκρατία στην Ευρώπη έχει καταλυθεί και από τα δεξιά και από τα αριστερά.
Το 1917, στη Ρωσία, και το διάστημα 1945-1948 σε ολόκληρη την Ανατολική Ευρώπη, η δημοκρατία καταλύθηκε από το αριστερό άκρο.
Το 1922, στην Ιταλία, και τον υπόλοιπο Μεσοπόλεμο στην Πορτογαλία, στη Γερμανία, στην Ισπανία, στην Ελλάδα, στη Ρουμανία κ.α. τη δημοκρατία κατέλυσε το δεξιό άκρο.
Επιπροσθέτως έχουμε και διάφορες εκατέρωθεν προσπάθειες που (ευτυχώς για τη δημοκρατία…) είτε απέτυχαν, όπως η τρομοκρατία στην Ιταλία του ’70-’80, είτε κατέρρευσαν, όπως η δικτατορία στην Ελλάδα το 1974.
Η Ιστορία λοιπόν καταγράφει ότι η δημοκρατία κινδυνεύει σταθερά και από τα δεξιά και από τα αριστερά.
Και ότι όποτε (όπως, ας πούμε, στη Γερμανία της Βαϊμάρης και στην Ισπανία, το 1936) δεν αντιστάθηκε σε αυτή τη διπλή απειλή κατέρρευσε –ανεξάρτητα από το ποιος έδωσε τελικά τη χαριστική βολή…
Είναι αλήθεια ότι μεταπολεμικά ένα μέρος των δύο άκρων του Μεσοπολέμου ενσωματώθηκε μάλλον ήπια στο δημοκρατικό σύστημα.
Είναι χαρακτηριστικές οι περιπτώσεις των περισσοτέρων κομμουνιστικών κομμάτων της Δυτικής Ευρώπης, αλλά πιο πρόσφατα και των «μετα-φασιστών» στην Ιταλία.
Αυτό δεν συνέβη επειδή τα άκρα έπαψαν να είναι επικίνδυνα, αλλά επειδή οι συγκεκριμένες πολιτικές δυνάμεις έπαψαν να ανήκουν στα άκρα και μετακινήθηκαν σε πιο μετριοπαθείς θέσεις.
Η μετατόπιση αυτή είχε ενίοτε συνέπειες.
Στην Ιταλία του ’70, ας πούμε, η μετακίνηση του Κομμουνιστικού Κόμματος προς το κοινωνικό κέντρο αποδέσμευσε ακραίες αριστερές δυνάμεις που τροφοδότησαν ένα ολόκληρο κίνημα «κόκκινης τρομοκρατίας».
Το οποίο απείλησε ανοιχτά τη δημοκρατία, προτού ηττηθεί.
Να σημειώσω όμως ότι ηττήθηκε μόνο όταν αναγνωρίστηκε ως απειλή από το σύνολο των δυνάμεων που ήθελαν να στηρίξουν τη δημοκρατία.
Και όταν αντιμετωπίστηκε από τις ίδιες δυνάμεις μέσα από έναν αμείλικτο διμέτωπο αγώνα εναντίον και της «μαύρης» και της «κόκκινης» τρομοκρατίας.
Αυτά λέει η Ιστορία.
Αν τώρα θέλει ο καθένας να αντιτείνει τη δική του ανιστόρητη μπαρούφα, δικαίωμά του.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ