Η κρίση της «συνέπειας»

Οταν ο Λέων Τολστόι έγραφε πως πρέπει ο καθένας μας να έχει ένα πρόγραμμα για το επόμενο λεπτό, την επόμενη ώρα, ημέρα, εβδομάδα, χρόνο, ένα πρόγραμμα για όλη μας τη ζωή, αναδείκνυε ένα αυτονόητο χαρακτηριστικό του σκεπτόμενου και υπεύθυνου ανθρώπου. Οταν όμως αναφερθούμε στην πολιτική πρακτική, οι διαστάσεις του γιγαντώνονται, διότι ισχύει δήθεν το «δόγμα» ότι η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού· κι έτσι πολλές πολιτικές ανακολουθίες στις προγραμματικές εξαγγελίες καθαίρονται στην «Κολυμβήθρα του Σιλωάμ». Η πολιτική ωστόσο δεν θα ‘πρεπε να είναι η τέχνη που θα καθιστά το πρόγραμμά της εφικτό;

Ενα πολιτικό πρόγραμμα περνά από τον προβληματισμό στον σχεδιασμό, στη νομοθετική κατοχύρωσή του και στην εκτέλεσή του, πάντα μέσα στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής πολιτικής. Αυτή η αλυσιδωτή αντίδραση βασίζεται στη συνέπεια πολιτικών λόγων και έργων. Οταν όμως εκτρέπεται συχνά, τότε αυτή η επαναλαμβανόμενη πολιτική ασυνέπεια μεταλλάσσεται στην άποψη ότι αυτή είναι η πραγματικότητα.

Στο πλαίσιο αυτό, αρχίζοντας π.χ. από τη μνημονιακή επιβολή της λιτότητας, ως τη σωτήρια δήθεν λύση της χώρας, στη συνέχεια έγινε γενικά παραδεκτό ότι η λιτότητα ήταν θανάσιμο πολιτικό αμάρτημα. Η ασυνέπεια στο μεγαλείο της, αφού, ακόμη και το ΔΝΤ υποστηρίζει «τώρα» ότι η λιτότητα σε περίοδο κρίσης αποτυγχάνει. Αλλη σχετική οικονομική μελέτη καταδεικνύει επίσης ότι ο μειωμένος δραστικά κατώτατος μισθός στον ιδιωτικό τομέα, αυξάνει αντί να μειώνει την ανεργία, καθώς μειώνεται ο κύκλος της οικονομικής ρευστότητας, ενώ αν παρέμενε στα προ του μνημονίου επίπεδα, η ανεργία στη χώρα μας θα ήταν πολύ μικρότερη. Γιατί, θα πείτε, δεν προσομοίωσαν πρώτα ερευνητικά το πρόγραμμα αυτό της λιτότητας οι μεγάλοι οικονομολόγοι της τρόικας και μετά να αποφασιστεί αν θα εφαρμοζόταν;

Μ’ ένα τέτοιο σχέδιο όμως ποιος ωφελείται; Υπάρχει αντίρρηση πως είναι οι εργοδότες; Μήπως η λεγόμενη αύξηση της ανταγωνιστικότητας η οποία τροφοδοτείται κυρίως από τη χρόνια φοροδιαφυγή και την εισφοροδιαφυγή; Δεν είναι τραγικό για ένα κράτος να μην αποδίδουν πολλοί έχοντες ελεύθεροι επαγγελματίες τον ΦΠΑ ή να δηλώνουν αστεία φορολογήσιμα ποσά και να πλουτίζουν εν μέσω τρομερής κρίσης της χώρας, όταν η αφαίμαξη μισθωτών και συνταξιούχων πήρε και την τελευταία σταγόνα; Ο χορός όμως της ασυνέπειας καλά κρατεί και το «δίκαιο φορολογικό νομοσχέδιο» «πάντα» έρχεται, πολλά υποσχόμενο κάθε φορά. Το αποτέλεσμα; Γνωστό! Π.χ. μόνο το 5% των φοροπροστίμων εισπράττεται! Γι’ αυτό η χώρα μας είναι διάσημη για την ευκολία που ανοίγονται offshore εταιρείες.

Τρέχει όμως το νομοσχέδιο για φορολόγηση 30% επί του τζίρου των φωτοβολταϊκών επιχειρήσεων αγροτών, οι οποίοι επένδυσαν αφού το κράτος τους είχε υποσχεθεί φορο-ελαφρύνσεις! Ολα τα κόμματα ωρύονται για τη διαφθορά και ταυτόχρονα η Βουλή ψήφισε το «φακελάκι», χωρίς χρηματική αξία δήθεν, ένδειξη ευγνωμοσύνης προς τον πάροχο υπηρεσίας. Τι είναι όμως αυτό χωρίς καμιά χρηματική αξία; Η ασυνέπεια της συνέπειας, ω κοροϊδία! Αλλά και η αδιαφανής, ενίοτε, διαχείριση των οικονομικών των κομμάτων, χωρίς παραστατικά πολλές φορές, τι διδάσκει στον απλό πολίτη; Τον εθισμό στην αδιαφάνεια βέβαια, στην ασυνέπεια.

Ο νόμος επίσης με τις δρακόντειες διατάξεις, ο οποίος ψηφίστηκε για να στριμώξει μερικούς δημάρχους που είχαν αναγάγει την ασυνέπεια και την αδιαφάνεια σε επιστήμη, κατασπαταλώντας δημόσιο χρήμα στις εκλογές λ.χ. του 2010, ανακλήθηκε! Ομορφος κόσμος «ηθικός», πολιτικά πλασμένος εν Ελλάδι. Αυτή η «πολιτική ηθική» είναι όμως που θεριεύει την πολιτική ασυνέπεια, η οποία προκαλεί τη σύγχυση των πολιτών και αυτοί με τη σειρά τους «τιμωρούν» πράττοντας ανάλογα ή γιγαντώνοντας ακροδεξιούς σχηματισμούς.

Ο φαύλος κύκλος στο μεγαλείο του, καθώς τροφοδοτείται συνεχώς με την ασυνέπεια· όπως λ.χ. με τη βαρύγδουπη εξαγγελία προ πολλών μηνών κατά την οποία θα καταβαλλόταν εντός του 2013 το εφάπαξ των συνταξιοδοτηθέντων δημοσίων υπαλλήλων του 2010 και του 2011. Τώρα λένε ότι τα περισσότερα εφάπαξ θα πάνε για το 2014, για να προκύψει ίσως κι άλλη μείωσή τους. Κατά τα άλλα, ακόμα εργάζονται πυρετωδώς για να βρουν διπλοσυνταξιούχους, φορομπαταξήδες και άλλους που παρανόμως «σιτίζονται στο Πρυτανείο» του κράτους, αφήνοντας τους ξένους άναυδους.

Τα παραδείγματα για την ανάπτυξη ενός καταγγελλτικού λόγου είναι εύκολα και πάμπολλα. Ο σκοπός μας όμως είναι άλλος, η ανάδειξη του βασικού και σοβαρού αυτού κοινωνικο-πολιτικού φαινομένου της ασυνέπειας. Διότι πολλοί καταγγέλλουν αλλά δεν προτείνουν λύσεις για την έξοδο από την κρίση. Μία από αυτές είναι όμως η συνέπεια παντού, πολιτικών και πολιτών· είναι η σοβαρότερη ίσως θεσμική θωράκιση κράτους και κοινωνίας. Τελευταία κάτι αισιόδοξο προς αυτήν την κατεύθυνση κινείται· γι’ αυτό απαιτείται περαιτέρω ενδυνάμωση της συνέπειας, για να συνεχίσει να κινείται η αισιοδοξία. Διότι διαφορετικά, αλλάζοντας άλογο στη μέση του ποταμού, στο τέλος θα πνιγούμε.