Η πολιτική της σκληρής λιτότητας μετράει τα συντρίμμια της. Από την αρχή της κρίσης το 2008 ο αριθμός των ανέργων στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 10 εκατ. προσεγγίζοντας τα 27 εκατ. άτομα, δηλαδή το 12% του ενεργού πληθυσμού. Χώρες όπως η Ελλάδα και η Ισπανία καταγράφουν δραματικά ρεκόρ της τάξεως του 27%-30% μέσα στον χρόνο, ενώ ακολουθεί και η Πορτογαλία με 17,5%. Στους νέους κάτω των 25 ετών η κατάσταση είναι εφιαλτική.
Τραγικότερο και από το πρόβλημα το ίδιο είναι το γεγονός ότι οι φορείς των πολιτικών αποφάσεων στην Ευρωπαϊκή Ενωση δεν ασχολούνται με το θέμα. Μοναδικό τους μέλημα είναι η τιθάσευση της κρίσης χρέους, με μηδαμινά άλλωστε αποτελέσματα. Με την περιοριστική πολιτική που επέβαλαν σε όλες σχεδόν τις χώρες, το χρέος στην Ευρώπη, αντί να μειωθεί, αυξήθηκε κατά 13%.
Είναι απορίας άξιον πώς βασικοί μακροοικονομικοί συσχετισμοί δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν, για παράδειγμα, στους υπολογισμούς των προβλέψεων που ήθελαν την ανεργία στην Ευρώπη το 2012 να επιστρέφει στο 9,6% αντί του 12% όπως εξελίχθηκε. Εύλογα διερωτάται κανείς αν όλα όσα συμβαίνουν είναι τυχαία ή αποτελούν συνειδητή επιλογή μιας συντηρητικής, νεοφιλελεύθερης πολιτικής, που αποσκοπεί στη συρρίκνωση, αν όχι στην κατεδάφιση, του κοινωνικού κράτους. Στην αρχή ο λανθασμένος πολλαπλασιαστής του κ. Μπλανσάρντ (ΔΝΤ), προσφάτως η παραδοχή λάθους στο Excel του γκουρού των κρίσεων κ. Ρογκόφ (Χάρβαρντ), οδήγησαν σε μια συνταγή λιτότητας με καταστροφικές συνέπειες.
Ολα τα μεγέθη δείχνουν ότι το νεοκλασικής έμπνευσης οικονομικό μοντέλο που εφαρμόστηκε έχει αποτύχει πλήρως. ΑΕΠ, δημόσιο χρέος και ανεργία επιδεινώνονται συνεχώς. Παρ’ όλα αυτά συνεχίζεται η εφαρμογή της ίδιας πολιτικής. Ο ισχυρισμός της Ανγκελα Μέρκελ ότι δεν υπάρχει εναλλακτική πολιτική είναι αστήρικτος και πολιτικά και οικονομικά. Πολιτικά αφού ακυρώνει την ίδια την πολιτική λειτουργία που σκοπός της είναι να επεξεργάζεται εναλλακτικές λύσεις και οικονομικά επειδή προτάσεις υπάρχουν αλλά η διάθεση να συζητηθούν και να υλοποιηθούν λείπει.
Υπάρχει άμεση ανάγκη στροφής της οικονομικής πολιτικής στην κατεύθυνση ρύθμισης των αγορών, της αναδιανομής των εισοδημάτων, αλλά και της ακύρωσης των πολιτικών λιτότητας. Βασικά στοιχεία μιας αλλαγής πλεύσης θα πρέπει να αποτελούν:
1. Χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής και χρονική της επέκταση.
2. Ενοποίηση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος. Διαχωρισμός επενδυτικών και εμπορικών τραπεζών, αυστηρή εποπτεία από ΕΚΤ, φορολόγηση των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.
3. Στοχευμένη επεκτατική νομισματική πολιτική της ΕΚΤ με σκοπό τη μείωση του κόστους αναχρηματοδότησης κρατών, επιχειρήσεων και νοικοκυριών.
4. Ενεργός πολιτική απασχόλησης, κυρίως για τη δημιουργία θέσεων εργασίας για τους νέους.
Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής θα είναι η σταθεροποίηση της οικονομίας, η αναστροφή του επενδυτικού κλίματος που δημιουργεί απασχόληση και η δημιουργία προϋποθέσεων για μια μακροπρόθεσμη απομείωση των χρεών.
Ο κ. Χαράλαμπος Γκότσης είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ