Αφωνοι έμειναν όσοι διάβασαν τις δηλώσεις Γιούνκερ για τα φαντάσματα του πολέμου στην Ευρώπη, τα οποία, όπως είπε ο επί πολλά χρόνια πρόεδρος του Eurogroup, δεν έχουν εξαφανιστεί. Κακώς εξεπλάγησαν: εδώ και καιρό είναι φανερό ότι ζούμε σ’ έναν νέο Μεσοπόλεμο.
Ο Μεσοπόλεμος οδηγήθηκε προς τη σύγκρουση κυρίως με δύο πτωχεύσεις στη δεκαετία του 1920: πρώτα της Γερμανίας κι έπειτα των ΗΠΑ. Η κρίση χρέους λειτούργησε καταστροφικά και στην Ελλάδα που κατέληξε στη δικτατορία Μεταξά λόγω της δικής της πτώχευσης του Απριλίου 1932. Η ανάδειξή του σε κοινοβουλευτικό πρωθυπουργό τον Απρίλιο του 1936 με 241 ψήφους οφείλεται στην αδυναμία των κομμάτων να πετύχουν διακανονισμό με το «Συμβούλιο των ομολογιούχων», την τρόικα της εποχής. Ούτε αυτός τα κατάφερε. Εκανε δικτατορία τέσσερις μήνες αργότερα και, δύο εβδομάδες μετά, στις 20 Αυγούστου, ανακοίνωνε την επίτευξη «συμφωνίας».
Σήμερα, η κρίση χρέους έχει διαλύσει και πάλι την Ελλάδα και η δημοκρατία όχι απλώς ξεφτίζει, αλλά κινδυνεύει. Ούτε στην Ευρώπη είναι λιγότερο επικίνδυνα τα πράγματα: ο Νότος βράζει, οι εκλογές έχουν καταστεί αντικείμενο «ενοχοποίησης» των λαών όταν αυτοί δεν ψηφίζουν εκείνους που θέλει το Βερολίνο, οι περισσότερες από τις χώρες-μέλη του ευρώ αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις προδιαγραφές που έχει επιβάλει η Γερμανία για το κοινό νόμισμα και ήδη εκκολάπτονται εκρήξεις.
Ομως οι Γερμανοί δεν κάνουν πίσω. Και δεν θα κάνουν. Μεταξύ μιας Ευρώπης που δεν λειτουργεί στα μέτρα που θέλουν να επιβάλουν πατώντας επί πτωμάτων και μιας ρήξης είναι πολύ πιθανό να προτιμήσουν τη δεύτερη: για το σημερινό Βερολίνο το ευρώ δεν είναι τίποτε άλλο από ένα «μεταμφιεσμένο μάρκο» και δεν λογίζεται παρά μόνον ως εργαλείο εθνικού ηγεμονισμού. Αυτό που για τον Νότο είναι κρίση, για τη Γερμανία είναι συνεχής ισχυροποίηση: δεν μπορούν να δουν πιο πέρα.
Ετσι, η εμπιστοσύνη στην κοινή Ευρώπη έχει πλέον καταρρεύσει σε Βορρά και Νότο –το δείχνουν πια και οι επίσημες ευρωπαϊκές μετρήσεις. Εκείνο που χτιζόταν επί δεκαετίες (και) από την ευρωπαϊκή Γερμανία, υποχώρησε άτακτα μέσα σε τρία χρόνια από τη γερμανική Ευρώπη. Ο Γιούνκερ δεν μίλησε στο κενό: ακόμη και οι πιο σκοτεινοί κίνδυνοι μιας Ευρώπης που επανεθνικοποιείται από το Βερολίνο, είναι πλέον ορατοί.
Επιπλέον, σε αυτό το περιβάλλον, ενεργειακές και ευρύτερες γεωπολιτικές μεταβολές βρίσκονται σε εξέλιξη. Ομως για την Ελλάδα αποτελούν και τη μόνη της ευκαιρία να αναδιατάξει το σκηνικό, αν μπορέσει να κινηθεί με έναν κανόνα: ενθυμούμενη ότι όποτε εγκατέλειψε τη Δύση, δηλαδή τις μεγάλες ναυτικές δυνάμεις, πάντοτε καταστράφηκε.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
