Το σχέδιο «Αθηνά»

Οποιος γνωρίζει την εξαιρετικά κακή κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ της χώρας δεν μπορεί παρά να υποστηρίζει απολύτως την προσπάθεια του υπουργείου Παιδείας για τις ανακατατάξεις που επιδιώκονται με το Σχέδιο «Αθηνά». Ο κ. Αρβανιτόπουλος έχει αναλάβει να διορθώσει λάθη και να ανατρέψει πολιτικές που γελοιοποίησαν την τριτοβάθμια εκπαίδευση και γι’ αυτό η προσπάθειά του πρέπει να αντιμετωπισθεί δίκαια και αντικειμενικά, αγνοώντας τις αντιδράσεις εκείνων που νομίζουν ότι τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ υπάρχουν για να εξυπηρετούν τα ατομικά τους συμφέροντα. Υπ’ αυτή την έννοια έχω να προτείνω μια αλλαγή στο Σχέδιο «Αθηνά» και να υποδείξω μια παράλειψη.

Εχω την πεποίθηση ότι η ίδρυση του ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου «Αδαμάντιος Κοραής» με τη σύνδεση πέντε ΑΕΙ της Αττικής μάλλον θα δημιουργήσει παρά θα λύσει προβλήματα. Θα απαιτήσει σημαντικές δαπάνες, θα αυξήσει την υπάρχουσα γραφειοκρατία και θα εξισώσει, επιφανειακά, βέβαια, και τυπικά, ιδρύματα των οποίων το ακαδημαϊκό επίπεδο διαφέρει σημαντικά. Τις ερευνητικές και διδακτικές συνεργασίες που είναι σκόπιμο να γίνουν τα ιδρύματα αυτά μπορούν να τις κάνουν μόνα τους και πιο αποτελεσματικά. Ο «Κοραής», όπως σχεδιάζεται, δεν έχει να προσφέρει τίποτε.

Στο Σχέδιο «Αθηνά» υπάρχει μια παράλειψη που βοά. Το Σχέδιο δεν προβλέπει καμία αλλαγή για τα πανεπιστήμια των οποίων τα τμήματα είναι διεσπαρμένα σε διάφορες πόλεις. Χτυπητή περίπτωση το Πανεπιστήμιο Αιγαίου που έχει τμήματα σε έξι νησιά. Εξίσου χτυπητή περίπτωση το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου με τμήματα σε πέντε πόλεις. Μπορεί να πιστέψει κάποιος που έχει ελάχιστο μυαλό ότι τα τμήματα που ιδρύθηκαν στην Κόρινθο, στο Ναύπλιο, στη Σύρο, στη Λήμνο και αλλού ανά την Ελλάδα εξυπηρετούν εκπαιδευτικούς σκοπούς; Το ίδιο ισχύει και για το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και για το Δημοκρίτειο.

Η διασπορά πανεπιστημιακών κατ’ ευφημισμόν τμημάτων σε διάφορες πόλεις είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό πρόβλημα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Πρέπει όλοι –υπουργείο, καθηγητές και φοιτητές –να καταλάβουν ότι το Πανεπιστήμιο δεν είναι μια αίθουσα όπου ο καθηγητής εμφανίζεται μία φορά την εβδομάδα, κάνει μάθημα σε όσους φοιτητές τύχει να βρεθούν εκεί και μετά τρέχει να προλάβει το αεροπλάνο ή το λεωφορείο για να γυρίσει στην Αθήνα ή στη Θεσσαλονίκη. Εννοείται ότι υπάρχουν, όπως πάντα, οι εξαιρέσεις των αφοσιωμένων καθηγητών, με την ανοχή και στην πλάτη των οποίων επιβιώνουν οι άλλοι.

Το Πανεπιστήμιο δεν είναι μια επιχείρηση για να βολεύονται οι κομματικοί φίλοι και τα παιδιά των καθηγητών, για να μοιράζει άχρηστα πτυχία σε αγράμματους φοιτητές και για να προωθεί τα τοπικά συμφέροντα των κομματαρχών.

Είναι βέβαια κατανοητό ότι το υπουργείο δεν μπορεί να ανοίξει όλα τα μέτωπα ταυτόχρονα. Ας ελπίσουμε ότι ένα άλλο Σχέδιο θα αντιμετωπίσει αυτά τα σοβαρότατα προβλήματα.

tplianos@aueb.gr