Ο κόσμος μας είναι γεμάτος δράκους, δαίμονες, κύκλωπες και ληστές.
Για πολλά χρόνια νομίζαμε ότι αυτά τα τέρατα βρίσκονται μόνο στις ιστορίες της μυθολογίας μας. Νομίζαμε ότι η Λερναία Υδρα, ο Μινώταυρος, ο Πολύφημος, ο Προκρούστης και τα άλλα φοβερά πλάσματα δεν έχουν καμία σχέση με τη σύγχρονη πραγματικότητα της χώρας μας και του κόσμου γενικά. Μεγάλη πλάνη και ασυγχώρητη αφέλεια. Δεν φροντίσαμε, ως άτομα και ως κοινωνία, να κλείσουμε τα αφτιά μας στα ψεύτικα, αλλά σαγηνευτικά, λόγια των σειρήνων που συνειδητά και για δικό τους όφελος μας παρέσυραν στα όρια του αφανισμού.
Χρειάστηκε να φθάσουμε στο χείλος του γκρεμού για να αντιληφθούμε ότι τα αρχαία τέρατα με σύγχρονα ενδύματα και καμουφλαρισμένα κάτω από εύηχα ονόματα και συνθήματα τυραννούν τη ζωή μας, εκμεταλλεύονται την αφέλεια και την αμάθειά μας, και καρπώνονται τους κόπους μας.
Πλήθος οι σύγχρονοι δράκοντες και ληστές που νέμονται τον πλούτο μας. Τα πολιτικά κόμματα και κομματάκια, οι συντεχνιακές, δήθεν εργατικές, οργανώσεις και πολλά άλλα οργανωμένα συμφέροντα, από απατεώνες επιχειρηματίες μέχρι μη κυβερνητικές οργανώσεις, όλοι μαζί, ταυτόχρονα και παράλληλα, μας εξαπατούν με όμορφα λόγια και μας ληστεύουν, νομίμως και παρανόμως. Ισως σκεφθείτε ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρχει νόμιμη ληστεία. Κι όμως υπάρχει.
Τι είναι το υποχρεωτικό τέλος για την ΕΡΤ, είτε έχουμε είτε δεν έχουμε τηλεόραση στο σπίτι μας;
Οι αρχαίοι, βέβαια, είχαν βρει τον τρόπο να αντιμετωπίσουν τα μυθικά τέρατα. Μαζί με τον Μινώταυρο είχαν δημιουργήσει και τον Θησέα, μαζί με τη Λερναία Υδρα είχαν τον Ηρακλή. Εμείς δεν έχουμε τέτοιες αποτελεσματικές λύσεις. Ούτε υπάρχει εγγύηση ότι υπάρχουν λύσεις. Οι δεκαετίες της πελατειακής συμπεριφοράς πολιτικών και ψηφοφόρων, ο ακραίος λαϊκισμός πολλών σημερινών πολιτικών, η αναξιοπιστία που κυριαρχεί στις σχέσεις μεταξύ κρατικών φορέων και πολιτών, και ένα πλήθος άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στη σημερινή κατάσταση έχουν δημιουργήσει ένα πλέγμα αλληλεξαρτήσεων από το οποίο δεν είναι εύκολο η χώρα να ξεφύγει. Ουσιαστικά έχουμε πέσει σε μια παγίδα που εμείς οι ίδιοι έχουμε φτιάξει. Εχουμε αυτοπαγιδευτεί σε έναν φαύλο κύκλο αναξιοπιστίας και διαφθοράς.
Η έξοδος από την παγίδα, που μόνοι μας δημιουργήσαμε και στην οποία μόνοι μας πέσαμε, δεν είναι εύκολη. Απαιτεί έναν νέο εξωγενή παράγοντα, μια νέα δύναμη. Μια τέτοια εξωγενής δύναμη μπορεί να είναι μια ξαφνική κρίση ηθικής και ορθολογισμού των πολιτικών, μια εξωτερική θεσμική επιβολή, π.χ. από την Ευρωπαϊκή Ενωση, ή μια εσωτερική επαναστατική δύναμη. Οποια κι αν είναι η προέλευσή της, μια τέτοια εξωγενής δύναμη είναι επιθυμητή εφόσον πληρούνται ορισμένοι προφανείς όροι.
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι καμία αλλαγή δεν μπορεί να έχει μακροχρόνια διάρκεια αν εμείς, οι απλοί πολίτες, δεν τη στηρίξουμε αποφασιστικά. Γι’ αυτό είναι αναγκαίο να ανοίξουμε τα μάτια μας και τα μυαλά μας, να ζυγίσουμε τα πράγματα και να σκεφτούμε πώς πρέπει να δράσουμε για να γλιτώσουμε από τους σύγχρονους δράκοντες, δαίμονες και ληστές.
Ο κ. Θεόδωρος Π. Λιανός είναι ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
tplianos@aueb.gr
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
