Πρωτοφανή χαρακτηρίζονται τα μόλις εγκριθέντα µέτρα, που απαίτησαν οι δανειστές μας προκειμένου να συνεχίσουν να μας δανείζουν με εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ. Επώδυνα, ανυπόφορα, σκληρά είναι πολλά από αυτά, αλλά πρωτοφανή δεν θα χαρακτηρίζονταν αν δεν κυριαρχούσε ο λαϊκισμός και η παραπληροφόρηση. Ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον της Ελλάδας αποδεικνύουν τα όσα μου γράφει ο πιστός αναγνώστης μου Παν. Καραγεωργίου και που σας τα κάνω πρωτοχρονιάτικο δώρο, ώστε να ανακουφισθείτε καθώς υπάρχουν και χειρότερα:
«Το καλοκαίρι του 1843, η Ελλάδα έπρεπε να καταβάλει στις τράπεζες της Ευρώπης τα τοκοχρεολύσια παλαιότερων δανείων που είχε πάρει η χώρα. Δυστυχώς τα λεφτά είχαν σπαταληθεί στους εμφυλίους της επανάστασης και στα λούσα του παλατιού και των βαυαρών συμβούλων του στέμματος.
Ετσι, τον Ιούνιο του 1843, η ελληνική κυβέρνηση ενημερώνει τις ξένες κυβερνήσεις ότι αδυνατεί να καταβάλει όσα χρωστάει και ζητεί νέο δάνειο από τις μεγάλες δυνάμεις, ώστε να αποπληρώσει τα παλιά. Αυτές αρνούνται. Αντί να εγκρίνουν νέο δάνειο, εκπρόσωποι των τριών μεγάλων δυνάμεων (Αγγλία – Γαλλία – Ρωσία) σε διάσκεψη στο Λονδίνο για το ελληνικό χρέος καταλήγουν σε καταδικαστικό πρωτόκολλο. Οι πρεσβευτές των μεγάλων δυνάμεων με το πρωτόκολλο στο χέρι παρουσιάζονται στην ελληνική κυβέρνηση και απαιτούν την ικανοποίησή του. Αρχίζουν διαπραγματεύσεις ανάμεσα στα δύο μέρη και έπειτα από έναν μήνα υπογράφουν μνημόνιο(!), σύμφωνα με το οποίο η Ελλάδα πρέπει να πάρει μέτρα ώστε να εξοικονομήσει μέσα στους επόμενους μήνες το αστρονομικό (σ.σ.: για τότε) επιπλέον ποσό των 3,6 εκατ. δρχ., που θα δοθούν στους δανειστές της.
Για να είναι σίγουροι ότι το μνημόνιο θα εφαρμοστεί κατά γράμμα, οι πρεσβευτές απαιτούν να παραβρίσκονται στις συνεδριάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου που θα εγκρίνει τα μέτρα και να παίρνουν ανά μήνα λεπτομερή κατάσταση της πορείας εφαρμογής τους, αλλά και των ποσών που εισπράττονται. Επισημαίνω τα βασικά μέτρα που επέβαλε η κυβέρνηση μέσα στο 1843 σε εφαρμογή του τότε μνημονίου.
1. Απολύθηκε το ένα τρίτο των δημοσίων υπαλλήλων και μειώθηκαν κατά 20% οι μισθοί όσων παρέμειναν.
2. Σταμάτησε η χορήγηση συντάξεων, που τότε δεν δίνονταν στο σύνολο του πληθυσμού, αλλά σε ειδικές κατηγορίες.
3. Μειώθηκαν κατά 60% οι στρατιωτικές δαπάνες, μειώθηκε δραστικά ο αριθμός των ενστόλων και αντί για μισθό οι στρατιωτικοί έπαιρναν χωράφια.
4. Επιβλήθηκε προκαταβολή στην είσπραξη του φόρου εισοδήματος και της «δεκάτης», που ήταν ο φόρος για την αγροτική παραγωγή.
5. Αυξήθηκαν οι δασμοί και οι φόροι χαρτοσήμου.
6. Απολύθηκαν όλοι οι μηχανικοί του Δημοσίου και σταμάτησαν όλα τα δημόσια έργα.
7. Καταργήθηκαν εντελώς όλες οι υγειονομικές υπηρεσίες του κράτους.
8. Απολύθηκαν όλοι οι υπάλληλοι του εθνικού τυπογραφείου, όλοι οι δασονόμοι, οι δασικοί υπάλληλοι και οι μισοί καθηγητές πανεπιστημίου.
9. Καταργήθηκαν όλες οι διπλωματικές αποστολές στο εξωτερικό.
10. Νομιμοποιήθηκαν όλα τα αυθαίρετα κτίσματα και οι καταπατημένες «εθνικές γαίες» με την πληρωμή προστίμων νομιμοποίησης.
11. Περαιώθηκαν συνοπτικά όλες οι εκκρεμείς φορολογικές υποθέσεις με την καταβολή εφάπαξ ποσού.
Ετσι ο κόσμος εξαθλιώθηκε για μεγάλο διάστημα, οι ξένοι πήραν ένα μέρος των χρημάτων τους, η χώρα είδε κι έπαθε να συνέλθει, αλλά φαλίρισε ξανά ύστερα από πενήντα ακριβώς χρόνια, με το «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν» του Χαρίλαου Τρικούπη, το 1893». Και όμως τα προαναφερθέντα, πολύ σκληρότερα από εκείνα των σύγχρονων μνημονίων, ξεπεράσθηκαν, όπως και τα επακολουθήσαντα την πτώχευση Τρικούπη. Υπενθυμίζω ότι παρά την επιβολή από τους δανειστές μας του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (ή χάρις και σ’ αυτόν;) γρήγορα ορθοποδήσαμε, ώστε απερισκέπτως να επιτεθούμε κατά της Τουρκίας το 1897 και να υποστούμε πανωλεθρία για να χρειαστεί να μας σώσουν και πάλι οι προστάτιδες δυνάμεις, όπως έσωσαν την επανάσταση του 1821 με τη ναυμαχία του Ναβαρίνου.
jmarinos@tovima.gr
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
