TO BHMA –THE PROJECT SYNDICATE

Οι ΗΠΑ είναι ένα έθνος μεταναστών. Αν εξαιρέσουμε ένα μικρό κομμάτι αυτοχθόνων, των αποκαλούμενων Ινδιάνων, όλοι οι Αμερικανοί κατάγονται από κάπου αλλού κι ακόμη και άνθρωποι που μετανάστευσαν στις ΗΠΑ πρόσφατα, έχουν τη δυνατότητα να αναρριχηθούν στην κορυφή της πολιτικής και οικονομικής ιεραρχίας.

Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, η αμερικανική πολιτική έχει αποκτήσει μια έντονη αντιμεταναστευτική στάση, με το ζήτημα αυτό να έχει παίξει σημαντικό ρόλο στην κούρσα για την επιλογή του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου για το προεδρικό χρίσμα το 2012. Ομως η επανεκλογή του προέδρου Ομπάμα απέδειξε την εκλογική δύναμη των Λατίνων στις ΗΠΑ οι οποίοι, όπως και οι αμερικανοασιάτες πολίτες, προτίμησαν τον Ομπάμα έναντι του Μιτ Ρόμνεϊ, με αναλογία τρεις προς έναν.

Ως αποτέλεσμα, πολλοί σημαίνοντες Ρεπουμπλικανοί πολιτικοί προσπαθούν να ενθαρρύνουν το κόμμα τους να ξανασκεφτεί τη στάση του απέναντι στο μεταναστευτικό ζήτημα, το οποίο θα τεθεί ξανά επί τάπητος στην αρχή της δεύτερης θητείας του προέδρου. Μια σημαντική μεταρρύθμιση στο θέμα αυτό θα αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα εμπρός στο να εμποδίσουμε την πτώση της αμερικανικής ισχύος.
Παρά το γεγονός πως οι ΗΠΑ είναι ένα έθνος μεταναστών, πολλοί Αμερικανοί εμφανίζονται περισσότεροι σκεπτικοί παρά με συναισθήματα συμπάθειας απέναντι στο μεταναστευτικό ζήτημα, με την ίδια την οικονομική ύφεση να δημιουργεί εντονότερο κλίμα σκεπτικισμού: δεν είναι τυχαίο πως το 2009, το 50% του αμερικανικού πληθυσμού εμφανιζόταν υπέρ του περιορισμού των μεταναστών, ενώ ένα χρόνο πριν, το 2008, το ιδιο ποσοστό ήταν 39%.

Οι περισσότεροι ανησυχούν για τη δημογραφική σύσταση της χώρας μετα από 40 χρόνια: οι δημογράφοι παρουσιάζουν τις ΗΠΑ το 2050 να αποτελούνται από 25% Ισπανόφωνους, 14% Αφροαμερικανούς και 8% Αμερικανοασιάτες.

Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, η μετανάστευση ενδυναμώνει την αμερικανική ισχύ. Υπολογίζεται πως τουλάχιστον 83 κράτη ανα την υφήλιο αντιμετωπίζουν προβλήματα υπογεννητικότητας και γονιμότητας. Την ώρα που οι πλέον ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου θα εχουν στο μέλλον δημογραφική έλλειψη, οι ΗΠΑ θα είναι μια από τις λίγες που δεν θα αντιμετωπίσει δημογραφική πτώση και θα διατηρήσει τον πληθυσμό της στα ίδια επίπεδα.
Σήμερα οι ΗΠΑ είναι η τρίτη πιο πολυπληθής χώρα στο κόσμο. Εκτιμάται ότι θα παραμείνει στη τρίτη θέση ακόμη και μετά από μισόν αιώνα, πίσω από την Κίνα και την Ινδία, κάτι εξαιρετικά σημαντικό για την οικονομική της δύναμη.
Εξίσου σημαντικές είναι οι ωφέλειες που έχει η αμερικανική οικονομία από τους σύγχρονους μετανάστες: στις αρχές του τρέχοντος αιώνα, το 25% των ανθρώπων που ήταν επικεφαλής σε επιχειρήσεις τεχνολογικού χαρακτήρα στην Σίλικον Βάλεϊ ήταν ινδικής και κινεζικής καταγωγής.

Νέοι μετανάστες βοήθησαν να ξεκινήσουν νεοφυείς τεχνολογικές επιχειρήσεις (start ups) που αναλογούσαν στο 25% της συνολικής αμερικανικής παραγωγής κατά την περασμένη δεκαετία, ενώ μετανάστες ή παιδιά μεταναστών ιδρύσαν το 40% των επιχειρήσεων που μπήκαν στο κατάλογο των 500 εταιρειών του περιοδικού Fortune για το 2010.

Ο πρώην ηγέτης της Σιγκαπούρης Λι Κουάν Γεου, ένας οξύς παρατηρητής των ΗΠΑ και της Κίνας , ειπε πως η Κίνα δεν θα καταφέρει να ξεπεράσει τις ΗΠΑ ως υπερδύναμη κατά τον 21ο αιώνα επειδή η Αμερική προσελκύει τα πιο λαμπρά μυαλά απ’ όλο το κόσμο, βάζοντας τα να εργαστούν μέσα σε ένα χωνευτήρι πολυπολιτισμικότητας και δημιουργικότητας.

Μπορεί μεν η Κίνα να διαθέτει μεγαλύτερο πληθυσμό, από όπου μπορεί να αντλεί λαμπρά μυαλά, αλλά σύμφωνα με τον Λι η κινεζοκεντρική κουλτούρα της χώρας την καθιστά αυτομάτως λιγότερο δημιουργική για τον μέσο εργαζόμενο, σε σχέση με τις ΗΠΑ.

Αυτό είναι κάτι που οι Αμερικανοί πρέπει να λάβουν σοβαρά υποψη τους. Αν ο πρόεδρος Ομπάμα καταφέρει και περάσει ένα νομοσχέδιο μεταρρύθμισης για τη μεταναστευτική νομοθεσία κατά τη δεύτερη θητεία του, τότε θα έχει κάνει πολύ δουλειά ώστε να εκπληρώσει την υπόσχεση του να διατηρήσει την αμερικανική ισχύ.
Ο Τζόζεφ Σ. Νάϊ είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, πρώην υφυπουργός Αμυνας των ΗΠΑ επί προεδρίας Μπιλ Κλίντον και συγγραφέας του «The Future of Power» (σε ελεύθερη απόδοση «Το μέλλον της Ισχύος»).