Ο Ανδρέας Παπανδρέου, αμέσως μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από το ΠαΣοΚ, εξιστορούσε σε μία παρέα πολιτικών και καλλιτεχνών, όπως μου μετέφερε αυτήκοος μάρτυρας, ένα περιστατικό από την πρώτη συνάντηση του με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον πρεσβύτερο. Η συνάντηση αυτή έγινε το 1961 αμέσως μετά την επιστροφή του Παπανδρέου στην Ελλάδα από τις ΗΠΑ όπου είχε καταφύγει κατά τη διάρκεια της δικτατορίας Μεταξά.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου, που ήταν τακτικός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ, επέστρεψε στη χώρα μας έπειτα από πρόταση του Κωνσταντίνου Καραμανλή και ανέλαβε πρόεδρος του νεοσύστατου Κέντρου Προγραμματισμού Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) και σύμβουλος της Τράπεζας της Ελλάδος.
Ο Καραμανλής που τότε ήταν πρωθυπουργός της Ελλάδας, κάποια στιγμή, τον κάλεσε για να συζητήσουν για τα νέα καθήκοντα του. Εκεί που συζητούσαν, μπήκε στο Γραφείο του Πρωθυπουργού, ένας υπουργός. Ο Ανδρέας Παπανδρέου ενστικτωδώς σηκώθηκε από την καρέκλα του σε ένδειξη σεβασμού προς το πρόσωπο του υπουργού. Τότε ο Καραμανλής στράφηκε προς το μέρος του και σε έντονο ύφος του λέει: «Γιατί σηκώθηκε, ρε. Κάτσε
κάτω. Ένας υπουργός είναι…»
Το περιστατικό δεν αποτυπώνει απλώς τον αυταρχικό χαρακτήρα του ηγέτη της Δεξιάς, αλλά αντανακλά και μία πραγματικότητα που πηγάζει από τη λειτουργία του Πολιτεύματος που θέλει τον Πρωθυπουργό να διορίζει και να παύει τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου. Για να καταστεί πράξη όμως προϋποθέτει την ύπαρξη ισχυρών πολιτικών ηγετών και συμπαγών κομμάτων.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου, εξάλλου, τρεις μήνες μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από το ΠαΣοΚ ακολούθησε και ο ίδιος αυτόν τον… κανόνα: απέλυσε εν πτήσει τον τότε υφυπουργό Εξωτερικών Ασημάκη Φωτήλα γιατί σε σύνοδο της ΕΟΚ δεν ακολούθησε τις εντολές του προϊσταμένου του, υπουργού Εξωτερικών κ. Ιω. Χαραλαμπόπουλου.
Πάγια ήταν ως τώρα, από την άλλη πλευρά, και η τακτική των πολιτικών αρχηγών να διαγράφουν τους βουλευτές των κομμάτων τους όταν εκείνοι διαφωνούσαν σε «μείζονα ζητήματα πολιτικής» ή δεν ακολουθούσαν τη γραμμή του Κόμματος σε κρίσιμες ψηφοφορίες στη Βουλή. Κι αυτό παρότι οι βουλευτές, σε αντίθεση με τους υπουργούς, είναι εκλεγμένοι απευθείας από το λαό και υποχρεούνται με βάση το Σύνταγμα να ψηφίζουν κατά συνείδηση.
Η παγιωμένη όμως αυτή αντίληψη φαίνεται ότι ανατρέπεται στην παρούσα πολιτική συγκυρία. Η διαγραφή από τον κ. Αντώνη Σαμαρά του βουλευτή Φθιώτιδας της ΝΔ κ. Ν. Σταυρογιάννη, ο οποίος καλούσε σε ανταρσία κατά των νέων μέτρων, δεν είναι παρά άσφαιρα πυρά.
Η ιδεολογική ταυτότητα των μνημονιακών κυρίως πολιτικών κομμάτων έχει φθαρεί ανεπανόρθωτα, η πολιτική τους παρουσία έχει υποστεί πολλαπλά πλήγματα και η ιεραρχική τους διάρθρωση έχει αποσαθρωθεί. Μοιάζουν με κινούμενη άμμο η οποία συμπαρασύρει και την συμπεριφορά των πολιτικών προσώπων που υπό το βάρος της οικονομικής κρίσης, της κατάρρευσης των θεσμών και της συνεχώς διογκούμενης πολιτικής διαφθοράς, αναζητούν νέους τρόπους έκφρασης σε νέα πολιτικά σχήματα.
Το μόνον βέβαιον την περίοδο της πολιτικής αβεβαιότητας που διανύουμε, είναι ότι ως την ανάδειξη ενός νέου πολιτικού σκηνικού που θα εκφράσει τον μεσαίο «φιλελεύθερο αστικό χώρο» ο οποίος δέχεται τις ασφυκτικές πιέσεις της κρίσης, θα διαμορφώνονται ετερόκλητες συμμαχίες, ευκαιριακές συμπράξεις και εξαρτήσεις με οικονομικά συμφέροντα.
Τα κόμματα που διαχειρίσθηκαν την εξουσία κατά την Μεταπολίτευση φαντάζουν σήμερα όπως οι πόρνες που μακιγιάρονται για να πείσουν ότι είναι ενάρετες. Είναι μία εικόνα που θα προβάλλεται έντονα ενόψει της ψήφισης των νέων μέτρων από τη Βουλή. Θα πάρει όμως την οριστική της μορφή το αμέσως μετά την ψήφιση των νέων μέτρων από την Βουλή διάστημα-αν τελικά τα μέτρα ψηφιστούν.Οι κωλοτούμπες πάντως των διαχειριστών του Μνημονίου δεν πείθουν κανέναν, αλλά, απεναντίας, εξαφανίζουν και το όποιο ψήγμα αξιοπιστίας έχει απομείνει για το πολιτικό σύστημα.
