Από την ένταξη της Ελλάδας στην Ε.Ο.Κ. και έκτοτε, ανά οκταετία περίπου, ανακοινώνονται νέοι αναπτυξιακοί νόμοι. Οι αναπτυξιακοί νόμοι που προηγήθηκαν ήταν οι 1262/82, 1892/90, 2601/98 και πιο πρόσφατος ο 3299/04, επενδυτικά έργα του οποίου ακόμη βρίσκονται σε εξέλιξη. Ενδιάμεσα έχουν κατά καιρούς ψηφιστεί πολλές τροποποιήσεις και βελτιώσεις τους, όπως για παράδειγμα ο 3522/06.
Σκοπός των εκάστοτε αναπτυξιακών νόμων είναι ο καθορισμός της επενδυτικής, αναπτυξιακής και βιομηχανικής πολιτικής του κράτους. Μέσω των νόμων αυτών επιδοτήθηκαν χιλιάδες επιχειρήσεις σε όλους τους τομείς δραστηριότητας (πρωτογενής, δευτερογενής, τριτογενής) και προέκυψαν χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, κυρίως από το 2006 και μετά, όταν και αυξήθηκε σημαντικά τον ενδιαφέρον για επενδύσεις.
Τα τελευταία κυρίως τρία χρόνια ωστόσο, αφενός λόγω του ότι η χώρα βρίσκεται σε πρωτοφανή οικονομική περιδίνηση και αφετέρου η εφαρμογή του πιο απαιτητικού και λιγότερο ελκυστικών κινήτρων, νόμου 3908/11, οδήγησαν σε πτώση του ενδιαφέροντος των επενδυτών, με μοναδικό αντίβαρο ίσως τις επενδύσεις στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, που γρήγορα ωστόσο οδήγησαν τον κλάδο σε κορεσμό.
Μέσα στο δυσμενές και δυσοίωνο αυτό οικονομικό περιβάλλον που διανύουμε, η Κυβέρνηση προχώρησε στην έναρξη διαβούλευσης για την τροποποίηση του Επενδυτικού Νόμου 3908/2011. Ο νόμος αυτός έχει ήδη «τρέξει» σε δύο περιόδους υποβολής, με την τρίτη να ολοκληρώνεται στα τέλη του Οκτώβρη που διανύουμε. Οι δύο προηγούμενες περίοδοι υποβολής του νόμου συνοδεύτηκαν από μειωμένη σχετικά συμμετοχή των επενδυτών, που «φρέναραν» μπροστά στα λιγότερα ελκυστικά κίνητρα και ενισχύσεις.
Μέσα από το νομοσχέδιο που προωθεί το Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών & Δικτύων, γίνεται προσπάθεια βελτίωσης των κινήτρων, ώστε να γίνουν ελκυστικά σε μεγαλύτερη μερίδα επιχειρηματιών και με τελικό στόχο την αντιστροφή του αρνητικού επενδυτικού κλίματος που περνά η χώρα και την δημιουργία πραγματικής ανάπτυξης.
Οι βασικότερες αλλαγές που προωθούνται μέσω του νομοσχεδίου είναι οι εξής:
– Παροχή μεγαλύτερων ποσοστών ενίσχυσης σε Β.Ε.Π.Ε. και ζώνες καινοτομίας
– Κατάργηση της υποχρέωσης συνδυασμού επιχορήγησης και φοροαπαλλαγής και ελεύθερη επιλογή του φορέα να επιλέξει μόνο επιχορήγηση
– Κατάργηση των δύο αποκλειστικών περιόδων υποβολής επενδυτικών σχεδίων Οκτώβριο και Μάιο, με δικαίωμα υποβολής όλο τον χρόνο
– Αύξηση του χρονικού διαστήματος χρήσης του κινήτρου της φοροαπαλλαγής σε 10 και 12 χρόνια για υφιστάμενες και νέες επιχειρήσεις αντίστοιχα
– Δυνατότητα κάλυψης της ίδιας συμμετοχής από άμεσα ρευστοποιήσιμα στοιχεία της εταιρείας
– Δεν υπάρχει υποχρέωση έγκρισης δανείου κατά την υποβολή της πρότασης
– Ενισχύονται νέες δραστηριότητες, όπως τα κέντρα αποκατάστασης
– Δίνεται η δυνατότητα προκαταβολής έως ακόμη και του 100% της επιχορήγησης ενός επενδυτικού σχεδίου με προσκόμιση εγγυητικής επιστολής από τράπεζα
– Παράταση υλοποίησης κατά ένα έτος, επενδυτικών σχεδίων που έχουν υπαχθεί από το 2007, στα πλαίσια του Αναπτυξιακού Νόμου, με νέα καταληκτική ημερομηνία ολοκλήρωσης την 31-12-2014.
Ωστόσο παρά τις προσπάθειες για αναβάθμιση του νόμου 3908, υπάρχουν πολλά τρωτά σημεία και ερωτηματικά, που συνεχίζουν να εμποδίζουν την προσέλκυση επενδυτών. Για παράδειγμα οι Τράπεζες, αποτελούν και πάλι αναπόσπαστο κομμάτι στην χρηματοδότηση των επενδύσεων, χωρίς να υπάρχει πρόβλεψη διείσδυσης ακόμη και ξένων νόμιμων κεφαλαίων (funds), αλλά και παροχή εγγυήσεων από φορείς που νόμιμα μπορούν να τις εκδώσουν. Αποτέλεσμα είναι τα όποια θετικά κίνητρα του νέου νόμου να εξαφανίζονται λόγω της πολιτικής και στρατηγικών των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, που όσο καθυστερεί η ανακεφαλαιοποίησή τους, γίνονται ακόμη πιο αρνητικές στη σύναψη δανείων και έκδοση εγγυητικών επιστολών. Παράλληλα με τα κίνητρα και λόγω αλλαγής των οικονομικών συνθηκών, θα πρέπει το Υπουργείο να προχωρήσει άμεσα και σε τροποποίηση τεχνικών θεμάτων του νόμου, που έχουν σχέση κυρίως με την αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων και αφορούν στην επικαιροποίηση υπολογισμού του επιλέξιμου κόστους επιμέρους εργασιών-ενεργειών και ποσόστωση αυτών στο σύνολο του προϋπολογισμού ενός έργου. Επίσης όλες οι αλλαγές που προωθούνται μέσω του νομοσχεδίου αυτού, θα ήταν δίκαιο και σκόπιμο να εφαρμοστούν αναδρομικά και στα έργα που υλοποιούνται σήμερα και έχουν υπαχθεί στον Αναπτυξιακό Νόμο 3299/04, πολλά εκ των οποίων είναι ανενεργά λόγω οικονομικών δυσκολιών.
Ο Νέος Επενδυτικός Νόμος ίσως είναι η τελευταία ευκαιρία της Κυβέρνησης να αντιστρέψει το αρνητικό επενδυτικό κλίμα και να προωθήσει επενδύσεις, κυρίως σε τομείς και δραστηριότητες, που θα φέρουν πραγματική ανάπτυξη, νέες θέσεις εργασίας και θα χρησιμοποιούν την σύγχρονη τεχνολογία και καινοτομία σε σωστή βάση, για την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων και υπηρεσιών, που θα οδηγήσουν σε ανάκαμψη της Ελληνικής Οικονομίας. Σύμμαχος στην προσπάθεια αυτή θα πρέπει να είναι όλος ο επιχειρηματικός και επιστημονικός κόσμος, που θα δώσει νέες ιδέες και προοπτικές ανάπτυξης.
Το Νομοσχέδιο θα βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση και ανοικτό για σχόλια έως τις 9 Νοεμβρίου 2012, στον ιστότοπο του υπουργείου Ανάπτυξης.
* Ο κ. Ελευθέριος Παπαναούμ είναι Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός, M.Sc., Α.Π.Θ., Σύμβουλος Αναπτυξιακών Έργων, Ειδικός Σύμβουλος Τεχνικών Ασφαλίσεων και Υπεύθυνος Τεχνικών Θεμάτων του ιστολογίου ERGON blog
