Το Βήμα – The Project Syndicate

Με τη Συρία να έχει εμπλακεί πλέον σε έναν ανήλεη εμφύλιο πόλεμο, η επιδείνωση των αιματηρών εχθροπραξιών οφείλεται κυρίως στον από αέρος βομβαρδισμό των αστικών περιοχών που ανήκουν στους επαναστάτες από τις στρατιωτικές δυνάμεις του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ. Μπορεί να γίνει κάτι προκειμένου να σταματήσει το αιματοκύλισμα;
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που δεν δικαιολογούν διεθνή στρατιωτική επέμβαση. Κατά πρώτο λόγο, αυτό δεν μπορεί να συμβεί υπό την αιγίδα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, εφόσον η Κίνα με τη Ρωσία προβάλλουν βέτο. Μετά, υπάρχει η κατανοητή απροθυμία των ΗΠΑ να εμπλακούν σε έναν ακόμη πόλεμο με μια μουσουλμανική χώρα, ενώ κανείς δεν γνωρίζει τι είδους καθεστώς θα προκύψει αν κι όταν εκπέσει ο Ασαντ από την εξουσία.
Έτσι, το λουτρό αίματος συνεχίζεται στη Συρία, η οποία πλέον θυμίζει την κατάσταση στη Βοσνία πριν από 20 χρόνια. Κι όπως με τη Συρία σήμερα, έτσι και η ρωσική υποστήριξη ( στη Σερβία τότε ) είναι ένας από τους παράγοντες που αποτρέπουν μέχρι στιγμής μια στρατιωτική επέμβαση.
Μπορεί λοιπόν μια στρατιωτική επέμβαση να είναι αδύνατη, όμως η επιβολή μιας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων (no-fly zone) δεν είναι. Κάτι τέτοιο δεν θα ήταν εύκολη υπόθεση, καθότι θα απαιτούνταν σημαντικοί πόροι και, δεδομένης της επιχειρησιακής δυνατότητας του καθεστώτος Ασαντ, θα παρουσίαζε σημαντικά ρίσκα. Είναι όμως κάτι που επιβλήθηκε για περισσότερο από μια δεκαετία στο καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν στο γειτονικό Ιράκ, οπότε μπορεί να γίνει και στη Συρία.
Φυσικά, κάποιοι –μάλλον κράτη του Περσικού Κόλπου, όπως το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία – εφοδιάζουν τις συριακές επαναστατικές δυνάμεις με οπλισμό. Ωστόσο, όσο οι δυνάμεις του Ασαντ μπορούν να βομβαρδίζουν με ελικόπτερα και αεροσκάφη τις συνοικίες όπου δρουν οι αντιπολιτευτικές δυνάμεις, η ικανότητα των επαναστατών να αποτινάξουν το καθεστώς τίθεται εν’ αμφιβόλω. Το σίγουρο είναι το ότι η παρουσία οπλισμένων επαναστατικών δυνάμεων στις γειτονιές αυτές, προκαλεί αεροπορικές επιθέσεις από τις δυνάμεις του καθεστώτος, σκοτώνοντας γυναικόπαιδα.
Κάποια στιγμή η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να επέμβει ώστε να εμποδίσει αυτές τις αιματοχυσίες. Και η επέμβαση θα πρέπει να γίνει με την επιβολή μιας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων που θα προστατεύσει τους πολίτες από τις αεροπορικές επιδρομές.
Η άρνηση της Κίνας και της Ρωσίας να δώσουν το «ΟΚ» σε μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων, σημαίνει πως την πρωτοβουλία πρέπει να πάρουν από κοινού ο Αραβικός Σύνδεσμος και το ΝΑΤΟ. Οι ΗΠΑ, που διαθέτουν το καλύτερο και πιο ικανό δίκτυο μεταφορών, είναι μεν σημαντικό να συμμετάσχουν, αλλά δεν θα πρέπει να βγουν στο προσκήνιο, καθότι τους δίνεται μια ιδανική ευκαιρία, όπως με τη περίπτωση της Λιβύης, να ηγηθούν «πίσω από τις κουρτίνες».
Ασφαλώς η επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων δεν λύνει το συριακ’ο πρόβλημα. Όμως, θα αποτελούσε ένα μετριοπαθές βήμα προς την κατεύθυνση του μετριασμού του κακού που εξαπλώνεται αυτή τη στιγμή στη χώρα. Φυσικά μια άλλου είδους δράση θα ήταν προτιμότερη, αλλά μέχρι τότε, ας κινηθούμε προς μια κίνηση που θα βοηθήσει να αποτραπεί το αιματοκύλισμα του συριακού λαού.

* Ο Aryeh Neier, πρόεδρος του ινστιτούτου Open Society και ένας εκ των ιδρυτών της Human Rights Watch, είναι συγγραφέας του βιβλίου «Talking of Liberties: Four Decades in the Struggle for Rights» (Μιλώντας για Ελευθερίες: Τέσσερις δεκαετίες στον Αγώνα για τα Δικαιώματα).