Το περιστατικό συνέβη την Παρασκευή στη Βουλή. Η κυβέρνηση αναγκάστηκε να αποσύρει μια τροπολογία που έθετε σε ισχύ τη σύμβαση διακανονισμού του Ελληνικού Δημοσίου με τη Siemens επειδή αντέδρασαν διάφοροι βουλευτές του ΠαΣοΚ και της ΔΗΜΑΡ.
Το αστείο είναι ότι αυτή την ίδια σύμβαση οι ίδιοι ακριβώς βουλευτές είχαν υπερψηφίσει μία εβδομάδα νωρίτερα!..
Η ιστορία διευθετήθηκε τελικά με μια δήλωση της εταιρείας ότι, ούτως ή άλλως, αποδέχεται την ισχύ της σύμβασης.
Αλλά αυτό δεν την καθιστά λιγότερο κωμικοτραγική. Ούτε λιγότερο ενδεικτική.
Δείχνει την εξαιρετική δυσκολία του ΠαΣοΚ και της ΔΗΜΑΡ να ενσωματωθούν στη λογική ενός κυβερνητικού συνασπισμού.
Για τη ΔΗΜΑΡ είναι ίσως κατανοητό. Είναι ένα νεοσύστατο σχετικά κόμμα που βρέθηκε στην εξουσία χωρίς καμία κουλτούρα διακυβέρνησης αλλά με άφθονη κουλτούρα λαϊκής δεοντολογίας που χαρακτηρίζει συνήθως την Αριστερά.
Για το ΠαΣοΚ είναι δυσκολότερο να το ερμηνεύσει κανείς.
Αν μη τι άλλο, έχουν κυβερνήσει είκοσι χρόνια από το 1981. Και αν μη τι άλλο, φέρουν τη βασική ευθύνη για την κατάσταση που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα.
Προκαλούν γέλια λοιπόν οι χθεσινοί βαστάζοι του μνημονίου να μετατρέπονται σήμερα σε μετανοούσες Μαγδαληνές λαϊκής απογευματινής.
Τώρα θυμήθηκαν να κλάψουν ξαφνικά για τα μέτρα και τις περικοπές και τις συντάξεις!
Πολλοί μιλούν για πολιτικό μπαγαποντισμό. Ενδεχομένως. Φοβούμαι όμως ότι είναι κάτι βαθύτερο και χειρότερο: έλλειψη στρατηγικής και απουσία προσανατολισμού.
Υποψιάζομαι, δηλαδή, πως αν ρωτήσεις τους βουλευτές του ΠαΣοΚ τι ακριβώς είναι το κόμμα τους, πού αποβλέπει και τι επιδιώκει, πολύ δύσκολα θα μπορέσουν να σου απαντήσουν.
Ακόμη κι αν διαθέτουν ατομικά μερικές ιδέες, σίγουρα δεν έχουν καμία κοινή και συνολική απάντηση.
Από αυτό προκύπτουν όλες οι δυσκολίες του ΠαΣοΚ να προσδιορίσει τον εαυτό του και τη σχέση του με την κυβέρνηση.
Υπενθυμίζω ότι τον Ιούνιο ο Ευ. Βενιζέλος επέλεξε τη λύση μιας συμβολικής συμμετοχής στο κυβερνητικό σχήμα για δύο λόγους:
Τυπικά για να αποτοξινωθεί το ΠαΣοΚ από τον «κυβερνητισμό». Και για να αποτινάξει «τη φθορά της εξουσίας».
Ουσιαστικά όμως επειδή εκτιμούσε ότι οι ευρωπαίοι εταίροι δεν θα δεχθούν να μπουν σε διαπραγματεύσεις με τη νέα κυβέρνηση και ότι ο Σαμαράς θα καταρρεύσει μπροστά στο αδιέξοδο, ανοίγοντας τον δρόμο στον ίδιο.
– Μα δεν καταλαβαίνεις; Τον Οκτώβριο θα επιστρέψουμε ως παράκλητοι, είχε προβλέψει τότε σε γνωστό στέλεχος του ΠαΣοΚ που υποστήριζε τη συμμετοχή στην κυβέρνηση.
Ο Οκτώβριος πλησιάζει, αλλά το κλίμα με τους Ευρωπαίους είναι καλύτερο από ποτέ, η επαναδιαπραγμάτευση έχει ουσιαστικά ξεκινήσει (και ας μην την αποκαλούμε έτσι…), ενώ ούτε προκύπτει από πουθενά κάποια ιδιαίτερη ζήτηση σωτήρων.
Με άλλα λόγια και αντί για τον Σαμαρά μάλλον καταρρέει η βασική υπόθεση εργασίας του μετεκλογικού ΠαΣοΚ. Χωρίς προς το παρόν να αντικαθίσταται από άλλη.
Διότι αν τα πράγματα εξελιχθούν ευνοϊκά, η χώρα θα πάρει τεράστια ανάσα και η κυβέρνηση θα αποκτήσει σοβαρή προοπτική βάθους και διάρκειας.
Και τι θα κάνει τότε το ΠαΣοΚ;
Θα τσακώνεται για τις τροπολογίες και θα γκρινιάζει για τις διαρροές; Ή θα εγγραφεί σε μια λογική πλήρους και ανενδοίαστης συγκυβέρνησης;
Θα πληρώνει το κόστος χωρίς το όφελος; Ή θα κοιτάξει να πάρει και κανένα υπουργείο;
Η απάντηση δεν είναι απλή.
Διότι οφείλει να προκύψει όχι από άλλον ένα ιδιοφυή τακτικισμό που θα διαψευστεί προτού περάσει δίμηνο αλλά από μια σαφή αντίληψη για την ταυτότητα και το μέλλον του ΠαΣοΚ.
Και όπως έχουν διαμορφωθεί τα πράγματα στον κατακερματισμένο χώρο της Κεντροαριστεράς, η αντίληψη αυτή δεν αρκεί να προέλθει από την έμπνευση όσων αποτελούν σήμερα την ηγεσία του ΠαΣοΚ.
Χρειάζεται να ενεργοποιήσει πολύ περισσότερο κόσμο για να φανεί πειστική και ρεαλιστική.
Αυτό λοιπόν είναι το μυστικό.
Αν, πώς και από ποιους ο χώρος της Κεντροαριστεράς μπορεί να ανασυγκροτηθεί σε μια νέα, στέρεη και υπαρκτή βάση – μέσα στο ΠαΣοΚ, έξω από το ΠαΣοΚ, με το ΠαΣοΚ, πέρα από το ΠαΣοΚ, αδιάφορο…
Αν θα υπάρξει, δηλαδή, στο μέλλον Κεντροαριστερά ή αν θα διαμοιραστούν απλώς τα ιμάτιά της από τη ΝΔ, τον ΣΥΡΙΖΑ και δεν ξέρω ποιον άλλον.
Νομίζω ότι δεν πρέπει να υπάρχει καμία αυταπάτη. Ολα τα άλλα θα προκύψουν από το ερώτημα «τι θα γίνει με το ΠαΣοΚ». Και όσο δεν απαντάται αυτό το ερώτημα, τίποτε άλλο δεν πρόκειται να προκύψει.
Αλλά και καμία ψευδαίσθηση. Η Κεντροαριστερά, η «Δημοκρατική Παράταξη» ή όπως αλλιώς θέλετε να την πείτε, είναι δημιούργημα της Ιστορίας. Δεν είναι το καλαμπούρι κανενός.
Μπορεί και ασφαλώς πρέπει να αλλάξει. Δεν μπορεί και σίγουρα δεν πρέπει να εξαφανιστεί.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
