Η επετειακή διαδικασία για το γενέθλιο του κινήματος, ένα μόνο αίτημα, που και τότε κυριαρχούσε, μπορεί να επαναφέρει, και μάλιστα με τον πιο δραματικό τρόπο. Ποιος, δηλαδή, θα είναι ο κεντρικός πολιτικός φορέας που θα εκφράσει σε περίοδο κρίσης και απαξίωσης της πολιτικής το αίτημα για επαναθέσμιση της κοινωνίας, επανεκκίνηση της οικονομίας προς όφελος των πολλών κι αναδόμηση του κράτους στη βάση των αρχών της αξιοκρατίας και της διαφάνειας.

Οπως και τότε, έτσι και τώρα, απαραίτητη προϋπόθεση για να υπάρξει αυθεντική έκφραση των αιτημάτων αυτών είναι ο πολιτικός φορέας που θα το κάνει να κινητοποιήσει υγιείς και νέες δυνάμεις και πρόσωπα, που θα μπορέσουν να εκφράσουν με ανιδιοτέλεια το όραμα για μια νέα δυναμική και υπεύθυνη κεντροαριστερά.

Μακριά από μικροϋπολογισμούς, τακτικίστικους ελιγμούς και στείρους επικοινωνισμούς. Ετσι δημιουργήθηκε τότε το ΠαΣοΚ του κόσμου και όχι το ΠαΣοΚ των κομματικών στελεχών. Ακούγονται πολλά αιτήματα, αγωνιώδη, περισσότερο ή λιγότερο ειλικρινή για το παλιό, το νέο, το βαθύ, το υπό ανασύσταση, το μεταρρυθμιστικό. Μόνο που τα επίθετα δεν έχουν σημασία και δεν αφορούν τον κόσμο και τις αγωνίες τους. Τα αιτήματά τους δεν απευθύνονται σε προδιαγεγραμμένο πολιτικό σχηματισμό. Ο κόσμος ζητεί απεγνωσμένα δυνάμεις και πρόσωπα που θα τον βγάλουν από το τέλμα. Ζητεί αξιοσύνη, γνώση και κατάθεση πραγματικών προτάσεων για έξοδο από την κρίση που θα συνενώνουν όσους μπορούν μέσα από τη δουλειά τους να προσφέρουν σε κάθε επίπεδο και δεν περιμένουν την εξουσία για να ανελιχθούν.

Συνέβη και τότε, με μια μαζική συσπείρωση, γύρω από τον Ανδρέα, δυνάμεων που δεν είχαν κατ’ ανάγκη κοινή αφετηρία. Και αναφέρομαι κυρίως στις δυνάμεις της Αριστεράς. Κι έστω κι αν στην μακρά πορεία υπήρξαν φαινόμενα που οδήγησαν στον εκφυλισμό και στην εξουσιομανία, αναμφισβήτητα δημιούργησαν κάτι νέο που άντεξε και ενέπνευσε, αλλά τώρα δεν υφίσταται. Το σήμα που εκπέμπει σήμερα στη συνείδηση των πολιτών είναι ότι δεν υπηρετεί αρχές που είναι προς όφελός τους καθώς έχει χάσει κάθε έννοια κοινωνικής πρωτοπορίας.

Μπορεί όμως αυτό που συνέβη τότε να ξανασυμβεί; «Ο λαός στην εξουσία» που αποτέλεσε την ψυχή του κόμματος για δεκαετίες, μπορεί να οδηγήσει στην ίδρυση ενός ευρέως μαζικού και δημοκρατικού κινήματος που θα μάχεται για τη διάσωση της χώρας, για την πραγματική οικονομία, για την πραγματική ανάπτυξη, που θα νομοθετεί υπέρ του λαού; Οι πολίτες που ζουν αυτήν την τεράστια ανασφάλεια και στον πολιτικό παροξυσμό δημιουργείται στη βάση του επείγοντος για τη διάσωση της χώρας, μπορούν να ξαναποκτήσουν σημείο αναφοράς; Ενδεχομένως ναι, εάν προωθηθεί πρώτα το όραμα, όχι θεωρητικά μόνον, αλλά βασισμένο σε στιβαρές και ριζοσπαστικές ιδέες με πραγματικές λύσεις, αν αφεθούν πίσω τα κουστούμια του χθες και διαμορφωθεί ένα νέο ανανεωμένο σχήμα με βασικό γνώμονα την αξιοπιστία.

Ο συμβολισμός της ιδρυτικής δέσμευσης του «συμβολαίου με το λαό», η ελπίδα για ένα σύστημα το οποίο θα είναι προσανατολισμένο προς την επίτευξη βασικών κοινωνικών στόχων και αναγκών είναι ενεργός και έχει αξία μόνο ως συμβολισμός. Καθώς το κίνημα πάσχει τόσο ιδεολογικά όσο και σε επίπεδο ανθρώπινων πόρων, έχει πλέον ανάγκη ενός ανοιχτού σχεδιασμού των δομών του στην αρχή της ομοτιμίας, σε μια συνεργατική, βιώσιμη παραγωγή σχέσεων, πολιτισμού, γνώσης, ελευθερίας και ελπίδας για το αύριο.

Ετσι μόνο το νέο κόμμα, 38 χρόνια μετά την ίδρυση του τότε ΠαΣοΚ μπορεί να συμμετάσχει πρωταγωνιστικά στο πείραμα για μια νέα ευρωπαϊκή κεντροαριστερά. Αλλιώς δε θα πείσει κανέναν ότι έχει τη λύση, αλλά θα ενισχύσει την άποψη ότι είναι κομμάτι του προβλήματος.