Ο διάλογος για την αναμόρφωση της ανώτατης εκπαίδευσης δοκιμάστηκε με ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας και των Πρυτάνεων των ΑΕΙ. Το αποτέλεσμα είναι γνωστό: η πρόταση του υπουργείου παιδείας έγινε νόμος του κράτους (Ν.4009/2011) του οποίου το καινοτόμο μέρος δεν εφαρμόστηκε, με ευθύνη τόσο της πολιτείας, όσο και των πανεπιστημίων. Η ανάκληση της περιπέτειας του νόμου αυτού γεννά μελαγχολία, γιατί δίνει ανάγλυφα την εικόνα της άναρχης λειτουργίας του δημοκρατικού μας(;) πολιτεύματος. Η μόνη του συνεισφορά για τις γενιές του μέλλοντος είναι το παράδειγμα προς αποφυγή…
Βέβαια, η πατρίδα μας διαθέτει πληθώρα ανάλογων παραδειγμάτων, αλλά το συγκεκριμένο έχει ιδιαίτερη αξία γιατί έχει για πρωταγωνιστή την πνευματική μας ηγεσία! Πέρασε ένας χρόνος με υπολειτουργία των πανεπιστημίων, με αλλαγές στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου παιδείας και με τραυματισμό του κύρους των ηγεσιών και των δύο πλευρών. Η σημερινή πολιτική ηγεσία του υπουργείου παιδείας παρέλαβε μια δύσκολη κατάσταση σε δύσκολες για τη χώρα συνθήκες. Ο συμβιβασμός προκρίθηκε ως λύση…
Στο νέο περιβάλλον, τόσο η πολιτική ηγεσία, όσο και τα πανεπιστήμια καλούνται να πείσουν την κοινωνία ότι διδάχτηκαν από την πρόσφατη περιπέτεια και θα εργαστούν να αναδείξουν τα πανεπιστήμια ως τον αναμορφωτή της κοινωνίας μας. Μια τέτοια προοπτική απαιτεί την οργάνωση της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης με τρόπο που να τονώνει το ακαδημαϊκό περιβάλλον, να αποδίδει στην κοινωνία στελέχη υψηλών προδιαγραφών, να συμβάλει στην αξιοποίηση της γνώσης για τους αναπτυξιακούς στόχους της χώρας και τα πανεπιστήμια να αποτελούν χώρο αναφοράς της κοινωνίας μας.
{{{ moto }}}
Όπως είναι γνωστό, η οργάνωση του ακαδημαϊκού χώρου στη χώρα μας ήταν ανύπαρκτη και η κρίση μας θυμίζει τις συνέπειες της ανυπαρξίας της. Η διασπορά, η έλλειψη προσωπικού και υποδομών, η αδιαφορία-απουσία του διδακτικού προσωπικού από τον ακαδημαϊκό χώρο, ο μεγάλος φοιτητικός όγκος, η κομματικοποίηση και η αναντιστοιχία των ακαδημαϊκών μονάδων με τις αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας, είναι κάποια από τα γνωστά προβλήματα.
Πρέπει να τονιστεί ότι οι κυβερνώντες τη χώρα μας δεν έδωσαν ποτέ σημασία στην ανάπτυξη ακαδημαϊκών μονάδων που θα συνέβαλαν ή θα προετοίμαζαν τη χώρα για την ένταξή της στις «έμπειρες» κοινωνίες. Το «απόψε αυτοσχεδιάζουμε» κυριάρχησε και στην ανώτατη εκπαίδευση. Το σχέδιο «Αθηνά» έρχεται να εξορθολογήσει τον ακαδημαϊκό χώρο…Μια τέτοια προσπάθεια είναι δύσκολη και απαιτεί προσεκτικούς χειρισμούς, γιατί το πρόβλημα δεν είναι μόνο η εξοικονόμηση οικονομικών πόρων, αλλά και η αναδόμηση του ακαδημαϊκού χώρου με στόχο το κύρος της κοινωνίας μας και την τόνωση της προοπτικής της χώρας.
Η πρώτη ενέργεια της πολιτικής ηγεσίας πρέπει να είναι ο καθορισμός των στόχων του σχεδίου «Αθηνά» και στη συνέχεια η μεθοδολογία προσέγγισής τους. Το πρόβλημα είναι σοβαρό και η αντιμετώπισή του απαιτεί την ανάλογη υπευθυνότητα, η δε διάχυση ανεύθυνης πληροφόρησης από τον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο δεν βοηθάει στην αποτελεσματική αντιμετώπισή του. Άλλωστε, η μη αξιόπιστη οργάνωση του διαλόγου για το Ν. 4009/2011 από την τότε πολιτική ηγεσία και τα αποτελέσματά της είναι το παράδειγμα…
Το μήνυμα που αναδύεται από τα συντρίμμια της χώρας είναι αυστηρός και αποτελεσματικός ακαδημαϊκός χώρος, ένταξη των πανεπιστημίων στις αναπτυξιακές πρωτοβουλίες της χώρας, σεβασμός στους νόμους της πολιτείας.
Καθηγητής- Πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
cmasalas@cc.uoi.gr
