S/M

Κατακόρυφα αυξήθηκαν η ζήτηση και οι πωλήσεις των σαδομαζοχιστικών εξαρτημάτων – των bondage toys – στη Βρετανία και το γεγονός αποδίδεται στην τεράστια επιτυχία του ερωτογραφήματος της E. L. James Πενήντα αποχρώσεις του γκρι (Fifty Shades of Grey, μετάφραση Τιτίνα Σπερελάκη, εκδόσεις Πατάκης). Το βιβλίο, που έχει ως θέμα του τη μύηση στον έρωτα μιας άπειρης φοιτήτριας, της Αναστασίας, από τον μεγαλύτερό της κ. Κρίστιαν Γκρέι (Grey) με τα ιδιαίτερα σεξουαλικά γούστα, αντιμετωπίζεται κιόλας ως φαινόμενο. Η αύξηση των πωλήσεων σε αλυσίδες, χειροπέδες και ειδικά εσώρουχα επιβεβαιώνει ότι οι παράπλευρες ωφέλειες από την επιτυχία του βιβλίου είναι πολλές. Η Ε. L. James, που χαρακτηρίστηκε κιόλας «βασίλισσα του mummy porn», υπογράφει και τα δύο επόμενα βιβλία (Fifty Shades Darker, για το σκοτεινό παρελθόν του κ. Γκρέι, και Fifty Shades Freed, για τις νέες απροσδόκητες, σεξουαλικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν η Αναστασία και ο Γκρέι) που σχηματίζουν την τριλογία και δεν έχουν μεταφραστεί ακόμη στα ελληνικά.

Διάβασα μερικές σελίδες από την ελληνική έκδοση του πρώτου βιβλίου της τριλογίας. Δεν είναι ερωτογράφημα. Είναι κανονικό πορνό. Η επιτυχία της Ε. L. James δεν είναι τόσο οι καταστάσεις που περιγράφει όσο η γλώσσα που χρησιμοποιεί. Ολα λέγονται με το όνομά τους, όπως ακριβώς στις τσόντες. Κι όλα είναι απλοϊκά, όπως ακριβώς στις τσόντες. Καμία περιγραφικότητα. Είναι ένα πορνό φτιαγμένο από γυναίκα και από την πλευρά των γυναικών. Ισως γι’ αυτό εκατομμύρια γυναίκες σε όλον τον κόσμο το διαβάζουν με φανατισμό και απελευθερώνονται ή εκτονώνονται – με την ίδια εκτόνωση που προκαλεί ένα πορνό. Και το διαβάζουν φανερά.

Πού ανήκει ειδολογικά αυτό το βιβλίο; Στην Αμερική το κατατάσσουν στο trade fiction, αλλά και στη romantic literature. Το «romantic» παραπέμπει στην ερωτική μυθοπλασία. Βέβαια το βιβλίο απασχολεί προς το παρόν περισσότερο τους ψυχολόγους παρά τους ειδικούς της λογοτεχνίας. Ηδη ψυχολόγοι αποφαίνονται ότι η επιτυχία του δείχνει πως εκατομμύρια γυναίκες περιμένουν κάποιον για να τις υποτάξει. Απλοϊκότητες. Αλλά και η επιτυχία ενός βιβλίου αποτελεί δείκτη συμπεριφορών. Και ένα παράδοξο: τα 2/3 από τα εκατομμύρια των αντιτύπων έχουν πουληθεί σε e-book. Ακόμη ένα δεδομένο για ερευνητική επεξεργασία.