Αγαπητέ κ. Ράϊχενμπαχ,

Οι εχέφρονες Ελληνες, οι πλείστοι των οποίων έχουν υποφέρει στα χέρια της ντόπιας γραφειοκρατίας, παρακολουθούμε με θετική προσμονή αλλά και αγωνία τις προσπάθειές σας για την ανάταξη της ελληνικής διοίκησης. Είμαστε έτοιμοι να χειροκροτήσουμε κάθε επιτυχία σας σε αυτό τον αγώνα και τιθέμεθα αλληλέγγυοι για την υπερκέραση των δυσκολιών που σίγουρα θα συναντήσετε στην προσπάθειά σας.

Ομως η αγωνία όσων από εμάς έχουν εμπειρίες διοίκησης κορυφώνεται τελευταία καθώς σας βλέπουμε να μην έχετε σταθερή κατεύθυνση και στρατηγική σε αυτόν τον κρίσιμο για τη χώρα αγώνα σας. Και επειδή ξέρουμε πόσο δόλιος και δύσκολος αντίπαλος μπορεί να είναι η ελληνική δημόσια διοίκηση για εκείνον που επιχειρεί την αναμόρφωσή της, θέλουμε να καταθέσουμε ορισμένες απόψεις με μόνη φιλοδοξία να συμβάλλουμε στην επιτυχία της προσπάθειάς σας, επί καλώ όλων μας.

Η στρατηγική για την επικράτηση μιας καρτεσιανής αντιμετώπισης στη διαχείριση των δημόσιων πραγμάτων δεν μπορεί, στην περίπτωσή μας, να είναι ούτε αμιγώς εκ των άνω προς τα κάτω (top down) ούτε αντίστροφα (bottom up) κατ’ αποκλειστικότητα.
Η επιβολή μιας επιχειρησιακής λογικής στη διαχείριση των διαδικασιών που αφορούν την κρατική μηχανή επιβάλλει μια «εκ των άνω» προσέγγιση, αλλά προϋποθέτει, επίσης και την προηγούμενη αναίρεση των κρατούντων παραλογισμών, που με τη σειρά της απαιτεί μια «εκ των κάτω» δράση.

Η λύση είναι η παράλληλη δράση και στα δύο μέτωπα, με συντονισμό των προσπαθειών που γίνονται σε micro και macro επίπεδο. Δεδομένης μάλιστα της στενότητας χρόνου, αλλά και της ανάγκης να υπάρξουν απτά δείγματα θετικών αποτελεσμάτων γρήγορα, ίσως πρέπει να δώσετε έμφαση σε αυτό που οι Αγγλοσάξονες αποκαλούν low hanging fruits.
Εξηγούμαι, με παραδείγματα: Πριν από λίγο καιρό πήγα στην οικεία υπηρεσία του Υπουργείου Μεταφορών προκειμένου να παραλάβω την άδεια για τη χρήση και υγραερίου ως καυσίμου στο βενζινοκίνητο αυτοκίνητό μου. Σκηνές τριτοκοσμικής αλλοφροσύνης σε έναν χώρο που δεν ξέρω αν θα μπορούσε κανείς να πιστέψει ότι είναι γραφείο ευρωπαϊκής διοίκησης. Κανένα γκισέ για την πληροφόρηση του κοινού, καμία διαδικασία τήρησης της προτεραιότητας. Εξαψη και εκνευρισμός σε υπαλλήλους και επισκέπτες. Εχασα ώρες. Και όλα αυτά γιατί; Για να καταθέσω τρία έγγραφα και να παραλάβω ένα: την πολυπόθητη βεβαίωση ότι το αυτοκίνητό μου μπορεί νομίμως να χρησιμοποιεί και υγραέριο.

Το ίδιο περίπου πρόβλημα, με ουσιαστική διαφορά τη μεγαλύτερη ευταξία στη διαχείριση των πελατών, αντιμετώπισα όταν χρειάστηκε να καταθέσω στο Ταμείο Υγείας του ασφαλιστικού μου φορέα ιατρικά παραπεμπτικά και αποδείξεις ιατρικών εξετάσεων προκειμένου να εισπράξω μέρος της δαπάνης που κατέβαλα. Εκεί κατέθεσα οκτώ πιστοποιητικά/αποδείξεις για να λάβω την έγγραφη βεβαίωση ότι πράγματι τα κατέθεσα! Αλλες τρεις ώρες, χωρίς προσμέτρηση του χρόνου διαδρομής.
Φαντάζομαι ότι τώρα «πιάνετε» το υπονοούμενο του τίτλου: ταχυδρομείο κ. Ράϊχενμπάχ μου. Μεγάλη εφεύρεση, που ακόμα δεν έχει μπει στις επιλογές της ελληνικής διοίκησης. Πολλά θα μπορούσαμε να πούμε για τους πιθανούς λόγους που αυτό συμβαίνει: δυσπιστία του κράτους προς τον πολίτη, του πολίτη προς το κράτος, δυσλειτουργία και αβεβαιότητα ως προς την αποτελεσματικότητα των ταχυδρομικών υπηρεσιών, ανάγκη να δικαιολογηθεί το πλήθος των υπαλλήλων, κτλ. Οποια και να είναι η αιτία, είναι καιρός να ανακαλύψουμε τα ταχυδρομεία μας. Και να βάλουμε τέλος σε εξευτελιστικές πρακτικές που κοστίζουν τόσο στην αυτοεκτίμησή μας όσο και στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας.

Υ. Γ. Διαβάζω ότι τελευταίως πυκνώνουν οι συναντήσεις σας με υψηλά ιστάμενους νομικούς που στελεχώνουν τις ανώτατες βαθμίδες της Δικαιοσύνης. Κακές παρέες, κ. Ράϊχενμπάχ μου. Με ελάχιστες εξαιρέσεις οι έλληνες νομικοί προσεγγίζουν (και) τη Διοίκηση ως νομικόν πρόβλημα και, αποστειρώνοντάς τη από το περιεχόμενο της δομημένης διαχείρισης σύμφωνα με τους οργανωτικούς και λειτουργικούς κανόνες του management, είναι έτοιμοι να το λύσουν προσθέτοντας μερικούς ακόμη νόμους στους ήδη περί την Διοίκηση υπάρχοντες. Θα το θέλατε;


*Ο κ. Ν. Ζαχαριάδης είναι οικονομολόγος και μηχανικός